Προεδρικό Διάταγμα 391/1982 - ΦΕΚ 73/Α/18-6-1982 (Κωδικοποιημένο)

ΑΡΧΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΦΕΚ

Το παρακάτω κείμενο διατάξεων αποτελεί το αρχικό κείμενο των διατάξεων, όπως ήταν δημοσιευμένες στο Φ.Ε.Κ., οι οποίες έχουν τροποποιηθεί με μεταγενέστερες διατάξεις.

ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΥΠ’ APIΘ. 391/1982

ΦΕΚ 73/Α/18-6-1982

Για τη ρύθμιση λεπτομερειών σχετικά με την τέλεση των πολιτικών γάμων, τη χορήγηση της άδειας γάμου και το περιεχόμενο της βεβαιωτικής πράξης για την τέλεση πολιτικών ή θρησκευτικών γάμων.

 

Έχοντας υπόψη :

α)Τη δεύτερη παράγραφο του άρθρου  72 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού Κώδικα, που προστέθηκε με το άρθρο 6 του Ν.1250/1982 «για την καθιέρωση του πολιτικοί γάμου» β)την υπ’ αριθ. 3411/18.5.1982 γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Επικρατείας, μετά από πρόταση των Υπουργών Εξωτερικών, Δικαιοσύνης, Εσωτερικών και Εθνικής Παιδείας, αποφασίζουμε :

 

Άρθρο 1.

Αίτηση για χορήγηση άδειας γάμου

1.Το καθένα από τα πρόσωπα που επιθυμούν να τελέσουν γάμο μεταξύ τους με όποιον από τους τύπους που ορίζονται από το άρθρο 1367 του Αστικού Κώδικα απευθύνει πριν από την τέλεση του γάμου στον δήμαρχο ή τον πρόεδρον της κοινότητας της κατοικίας του αίτηση, με την οποία ζητεί να του χορηγηθεί η προβλεπόμενη από το άρθρ. 1368 του Αστικού Κώδικα άδεια. Εφόσον πρόκειται για περίπτωση πού δεν εμπίπτει στη δεύτερη παράγραφο του άρθρ. 1369 ΑΚ, με την ίδια αίτηση ζητείται να γίνει και η δημόσια γνωστοποίηση, κατά την πρώτη παράγραφο του άρθρου 1369 Α.Κ.

2.Η αίτηση περιλαμβάνει υποχρεωτικά τα ατομικά στοιχεία, που αναγράφονται στην πρώτη παράγραφο του άρθρου 1369 ΑΚ, τόσο αυτού ή αυτής που την υποβάλλει, όσο και του άλλου προσώπου, με το οποίο πρόκειται, να γίνει ο γάμος.

2.Η αίτηση περιλαμβάνει υποχρεωτικά τα ατομικά στοιχεία, που αναγράφονται στην πρώτη παράγραφο του άρθρου 1369 ΑΚ, τόσο αυτού ή αυτής που την υποβάλλει, όσο και του άλλου προσώπου, με το οποίο πρόκειται, να γίνει ο γάμος.

3.Μαζί με την αίτηση των προηγουμένων παραγράφων υποβάλλονται υποχρεωτικά: α)απόσπασμα της ληξιαρχικής πράξης γέννησης του αιτούντος στο οποίο να φαίνονται η ημερομηνία και το έτος της γέννησής του

β)για την περίπτωση που ο αιτών είναι ανήλικος, δήλωση του προσώπου που έχει την επιμέλεια του, ότι συναινεί στην τέλεση από αυτόν του συγκεκριμένου γάμου ή επικυρωμένο αντίγραφο τελεσίδικης δικαστικής απόφασης, με την οποία χορηγήθηκε ή σχετική συναίνεση για το λόγο ότι αρνήθηκε να τη χορηγήσει το πρόσωπο πού έχει την επιμέλεια. η δήλωση του τελευταίου, ότι χορηγεί τη συναίνεση γίνεται είτε σε συμβολαιογράφο είτε στον ειρηνοδίκη της κατοικίας του ανηλίκου, οι οποίοι ελέγχουν, με βάση έγγραφα στοιχεία πού επισυνάπτουν στη συντασσόμενη από αυτούς πράξη, την εξουσία του δηλούντος να δώσει τη συναίνεση αν τη συναίνεση δίνουν ο πατέρας και η μητέρα αρκεί ή υπογραφή τους, βεβαιωμένη από την αστυνομία, πάνω στην αίτηση

γ) υπεύθυνη δήλωση του Ν. 105/1969 ότι δεν συντρέχει, στη συγκεκριμένη περίπτωση, στο πρόσωπο του αιτούντος ή στις σχέσεις του με το άλλο πρόσωπο με το οποίο πρόκειται να τελέσει γάμο, κανένα από τα κωλύματα των άρθρων 1354, 1356, 1357, 1359, 1360, 1362, και 1365 του Αστικού Κώδικα

δ)για την περίπτωση που ο ένας των μελλονύμφων είναι αλλοδαπός, αντί της υπεύθυνης δήλωσης του Ν. 105/1969, βεβαίωση από την οικεία Προξενική ή άλλη αρμόδια Αρχή περί του ότι δεν υπάρχει κώλυμα για να τελέση γάμο ο ενδιαφερόμενος αλλοδαπός.

ε) στις περιπτώσεις της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 1369 ΑΚ και εφόσον δεν χορηγήθηκε σχετική απαλλαγή, σύμφωνα με το β' εδάφιο του άρθρου 1370 ΑΚ, αντίτυπο της ημερήσιας εφημερίδας του τόπου της κατοικίας του αιτούντος, στην οποία έγινε η δημοσίευση της γνωστοποίησης του σχεδιαζόμενου γάμου του, σύμφωνα με το άρθρο 1369 ΑΚ.

 

Άρθρο 2.

Γνωστοποίηση του μέλλοντος γάμου.

1.Με εξαίρεση τις περιπτώσεις της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 1369 του Αστικού Κώδικα, ο δήμαρχος ή ο πρόεδρος της κοινότητας προς τον οποίο υποβάλλεται η αίτηση του προηγούμενου άρθρου αναρτά αυθημερόν σε ειδικά προορισμένη για το σκοπό αυτό πινακίδα, τοποθετημένη σε χώρο του δημοτικού ή του κοινοτικού καταστήματος προσιτό από το κοινό, την προβλεπόμενη από την πρώτη παράγραφο του άρθρου 1369 ΑΚ δημόσια αγγελία με τα στοιχεία που ορίζονται από αυτή τη διάταξη.

2.Η δημοσία γνωστοποίηση του γάμου που πρόκειται να τελεσθεί μπορεί να προβλέπεται σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 1370 του Αστικού Κώδικα, με απόφαση του Εισαγγελέα Πρωτοδικών του τόπου της κατοικίας του ενός από τους μελλονύμφους, εφόσον συντρέχει σπουδαίος λόγος, η διαπίστωση του οποίου ελέγχεται από αυτόν κυριαρχικά με βάση τα στοιχεία που του υποβάλλονται. Η πράξη του Εισαγγελέα, με την οποία αυτός δέχεται ή όχι την απαλλαγή από την διαδικασία της δημόσιας γνωστοποίησης εκδίδεται την ίδια μέρα προτού υποβάλλεται η σχετική αίτηση. Σε περίπτωση απαλλαγής, η σχετική πράξη υποβάλλεται στο δήμαρχο ή τον πρόεδρο της κοινότητας μαζί με την αίτηση του προηγούμενου άρθρου.

 

Άρθρο 3.

Καταγγελίες τρίτων.

Σε κάθε περίπτωση υποβολής αίτησης για τη χορήγηση άδειας γάμου, εκτός από τις περιπτώσεις της δεύτερης παραγράφου του αμέσως προηγούμενου άρθρου, ο δήμαρχος ή ο πρόεδρος της κοινότητας οφείλουν να αναμένουν επί μία εβδομάδα από την ημέρα της κατάθεσης της σχετικής αίτησης την ενδεχόμενη καταγγελία, από τρίτους, της έλλειψης στο πρόσωπο του αιτούντος κάποιας θετικής προϋπόθεσης ή της ύπαρξης στο πρόσωπο του ίδιου ή στις σχέσεις του με αυτόν, με τον οποίο πρόκειται να τελέσει γάμο, ενός κωλύματος γάμου. Η καταγγελία γίνεται από οποιονδήποτε εγγράφως και εξετάζεται, εφόσον συνοδεύεται από σοβαρά στοιχεία που αποδείχνουν το καταγγελόμενο περιστατικό ή διατυπώνεται με τη μορφή υπεύθυνης δήλωσης του Ν. 105/1969.

Σε περίπτωση υποβολής παρόμοιας καταγγελίας, ο δήμαρχος ή ο πρόεδρος της κοινότητας καλούν αμελλητί τον ενδιαφερόμενο να την αντικρούσει.

 

Άρθρο 4.

Χορήγηση τής άδειας.

1.Αμέσως, μετά τη συμπλήρωση της προθεσμίας της μιας εβδομάδας του προηγουμένου άρθρου, χωρίς να γίνουν καταγγελίες ή, στην περίπτωση που έγιναν καταγγελίες, αμέσως μετά την ακρόαση και του ίδιου του μελλονύμφου τον οποίο αφορούν και εν πάση περιπτώσει μέσα σε εύλογο χρόνο από την ημέρα που αυτός προσκλήθηκε και δεν προσήλθε, ο δήμαρχος ή ο πρόεδρος της κοινότητας οφείλουν να χορηγήσουν χωρίς άλλη καθυστέρηση την άδεια ή να αρνηθούν αιτιολογημένα την χορήγησή της. Σε περίπτωση άρνησης χωρεί διαδικασία που προβλέπεται από το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 1368 του Αστικού Κώδικα.

2.Η αίτηση για τη χορήγηση της άδειας γάμου καθώς και η ίδια η άδεια δεν υπόκεινται σε δημοτικά ή άλλα τέλη, εκτός από το νόμιμο τέλος χαρτοσήμου.

 

Άρθρο 5.

Τέλεση του πολίτικου γάμου.

1.Οι μελλόνυμφοι, που επιθυμούν να τελέσουν πολιτικό γάμο, είναι ελεύθεροι να επιλέξου τον τόπο της τέλεσής τους. Υποβάλλουν για το σκοπό αυτό από κοινού σχετική αίτηση στο δήμαρχο ή τον πρόεδρο της Κοινότητας του τόπου της εκλογής τους. Η αίτηση συνοδεύεται από τις άδειες γάμου που χορήγησαν στον καθένα τους ο δήμαρχος ή ο πρόεδρος της Κοινότητας της κατοικίας τους.

2.Σε κάθε Δήμο ή Κοινότητα ο Δήμαρχος ή ο Πρόεδρος της Κοινότητας ορίζουν με πάγια πράξη τους, μία τακτή ημέρα της εβδομάδας και ορισμένη ώρα ενάρξεως, για την τέλεση των γάμων για τους οποίους υποβλήθηκαν σχετικές αιτήσεις μέχρι και την προηγούμενη ημέρα. Με όμοιο τρόπο καθορίζεται, κατά μόνιμο τρόπο και εφόσον δεν υπάρχει ήδη καθορισμένη κατάλληλη αίθουσα τελετών στο δημοτικό ή το κοινοτικό κατάστημα, ή αίθουσα, ακόμα και έξω από το κατάστημα του Δήμου ή της Κοινότητας, στην οποία θα γίνεται η σχετική τελετή. Ο Δήμαρχος ή ο Πρόεδρος της Κοινότητας μεριμνούν για την κατάλληλη διαρρύθμιση και διακόσμηση της αίθουσας, ώστε να δίνεται στην τελετή του γάμου η επισημότητα που της ταιριάζει.

3.Τα ζευγάρια των μελλονύμφων προσέρχονται την ορισμένη ημέρα και ώρα και τοποθετούνται από τον αρμόδιο υπάλληλο, μαζί με τους μάρτυρές τους, στις θέσεις που προορίζονται γι’ αυτούς με τη σειρά που καταχωρίστηκαν οι σχετικές αιτήσεις τους στο ειδικό βιβλίο που τηρείται για το σκοπό αυτό στη δημαρχία ή στα γραφεία της Κοινότητας. Ειδικές θέσεις προορίζονται μέσα στην αίθουσα για τους προσκαλεσμένους και το κοινό.

4.Μάρτυρες μπορούν να είναι οποιαδήποτε πρόσωπα ενήλικα, ακόμα και συγγενείς των μελλονύμφων οποιουδήποτε βαθμού.

 

Άρθρο 6.

Ή γαμήλια τελετή.

1.Η γαμήλια τελετή γίνεται χωριστά για τον καθένα από τους γάμους που πρόκειται να τελεσθούν την ίδια μέρα. Ο Δήμαρχος ή ο Πρόεδρος της Κοινότητας ή ο νόμιμος αναπληρωτής τους απαγγέλλουν πρώτα τα ονόματα των μελλονύμφων του κάθε γάμου και ερωτούν, στη συνέχεια, χωριστά τον καθένα απ’ αυτούς, αν συμφωνεί να τελέσει το γάμο με τον άλλο. Η δήλωση της συναίνεσης του καθενός πρέπει να γίνεται αυτοπροσώπως, να είναι ρητή και ανεπιφύλακτη, χωρίς αίρεση ή προθεσμία. Μετά τη δήλωση της συναίνεσης των μελλονύμφων, ο Δήμαρχος ή ο Πρόεδρος της Κοινότητας ή ο αναπληρωτής τους δηλώνουν σ’ αυτούς, ότι από τη στιγμή εκείνη είναι ενωμένοι με γάμο, σύμφωνα με το νόμο, σε ισόβια κοινωνία βίου, σαν σύζυγοι.

2.Στο τέλος της τελετής ο Δήμαρχος ή ο Πρόεδρος της Κοινότητας ή ο αναπληρωτής τους διαβάζουν προς όλα τα ζευγάρια, που τέλεσαν το γάμο τους την ίδια μέρα, το ακόλουθο κείμενο :

«Από τη στιγμή αυτή, που ενωθήκατε με την ελεύθερη συναίνεσή σας σε γάμο, οφείλετε αμοιβαία ο ένας στον άλλο, αγάπη, πίστη, και σεβασμό για όλη σας τη ζωή. Ο γάμος, που σας ενώνει, σας επιβάλλει την ταύτιση των τυχών σας και την κοινή αντιμετώπιση, σε βάση ισότητας, όλων των ζητημάτων που θα προκύπτουν από τη συμβίωσή σας σαν συζύγων και, γενικότερα, όλων, των δυσκολιών της ζωής. Από κοινού θα πρέπει επίσης να συμβάλλετε, ο καθένας ανάλογα με τις δυνάμεις του, στα βάρη που συνεπάγονται η έγγαμη συμβίωση και η συντήρηση και προαγωγή της οικογένειας που θα δημιουργήσετε. Κοινό είναι, τέλος, και το καθήκον και δικαίωμα και των δύο σας, να μεριμνάτε για την ανατροφή και τη διαπαιδαγώγιση των παιδιών σας, ώστε να γίνουν χρήσιμοι και χρηστοί πολίτες και ελεύθερες προσωπικότητες».

3.Σε εξαιρετικές περιπτώσεις σπουδαίου κωλύματος, ο γάμος μπορεί να τελείται, μα άδεια του Εισαγγελέα Πρωτοδικών του τόπου της τέλεσής του, στο κατάλυμα όπου κατοικεί ή διανέμει προσωρινά ο ένας από τους μελλονύμφους, στο οποίο μεταβαίνει για το σκοπό αυτό ο δήμαρχος ή ο πρόεδρος της κοινότητας της περιοχής. Η διαδικασία των παραγράφων 1 και 2 αυτού του άρθρου εφαρμόζεται και στην περίπτωση της τέλεσης ενός τέτοιου γάμου.

 

Άρθρο 7.

Σύνταξη τής πράξης τέλεσης τοΰ γάμου.

1.Ο δήμαρχος ή ο πρόεδρος της κοινότητας ενώπιον των οποίων τελείται ο γάμος ή ο θρησκευτικός λειτουργός που τον ιερολογεί συντάσσουν επί τόπου, αμέσως μετά το τέλος της διαδικασίας τέλεσης του γάμου, σχετική πράξη που περιέχει όλα τα στοιχεία του άρθρου 31 του Ν.344/1976 «περί ληξιαρχικών πράξεων», όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 4 του Ν. 1250/1982 «για την καθιέρωση του πολιτικού γάμου» και καταχωρίζεται σε βιβλίο τηρούμενο ειδικά για το σκοπό αυτό. Η πράξη υπογράφεται από το δήμαρχο ή τον πρόεδρο της κοινότητας ή το θρησκευτικό λειτουργό που ιερολόγησε το γάμο, τους συζύγους και τους μάρτυρες.

2.Αντίγραφο της πράξης της προηγούμενης παραγράφου παραδίδεται στους νεονύμφους ή σε πρόσωπο που οι ίδιοι υποδεικνύουν, για τη δήλωση, από αυτούς, του γάμου τους στο ληξίαρχο, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 29 του Ν. 344/1976 «περί ληξιαρχικών πράξεων», όπως τροποποιήθηκε από την παρ. 3 του άρθρου 4 του Ν. 1250/1982 «για την καθιέρωση του πολιτικού γάμου». Όμοιο αντίγραφο στέλνεται υποχρεωτικά στο ληξίαρχο, μέσα σε σαράντα μέρες, από το δήμαρχο ή τον πρόεδρο της κοινότητας ή το θρησκευτικό λειτουργό που συνέταξε τη σχετική πράξη.

 

’Άρθρο 8.

Γάμοι. ενώπιων της ελληνικής προξενικής αρχής.

Στην περίπτωση που τελείται από έλληνες γάμος στο εξωτερικό, ενώπιον της ελληνικής προξενικής αρχής, σύμφωνα με την δεύτερη παράγραφο του άρθρου 13 του Αστικού Κώδικα, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 2 του Ν.1250/1982 «για τη καθιέρωση του πολιτικού γάμου», εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις των παραγράφων 1, 3 και 4 του άρθρου 5, των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 6 και του άρθρου 7. Επίσης εφαρμόζεται αναλογικά και το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 2 του άρθρου 42 του Ν. 344/1976 «περί ληξιαρχικών πράξεων», όπως αυτή τροποποιήθηκε με την παράγραφο 6 του άρθρου 4 του Ν. 1250/1982 «για την καθιέρωση του πολιτικού γάμου».

 

Άρθρο 9.

Ή ισχύς του Διατάγματος αρχίζει ένα μήνα μετά τη δημοσίευσή του στην ’Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Στους 'Υπουργούς ’Εξωτερικών, Δικαιοσύνης, ’Εσωτερικών και ’Εθνικής Παιδείας καί Θρησκευμάτων, αναθέτουμε τη δημοσίευση και εκτέλεση αυτού του Διατάγματος.

’Αθήνα, 16 ’Ιουνίου 1982