Υπουργική Απόφαση ΔΟΕΠΥ/ΤΟΠΥΝΣ/27744/2009 - ΦΕΚ 627/Β/3-4-2009

Προστασία ετοιμόρροπων Μνημείων.

ΑΠΟΦΑΣΗ  ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Έχοντας υπόψη:
1.Τις διατάξεις:
α. Του άρθρου 41, παράγραφος 5 του ν. 3028/2002 «Για την προστασία των Aρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» (ΦΕΚ Α' 153).
β. Του π.δ. 191/2003 «Οργανισμός του Υπουργείου Πολιτισμού» (ΦΕΚ Α' 146).
γ. Του άρθρου 90 του Κώδικα Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα Κυβερνητικά όργανα, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του π.δ. 63/2005 (ΦΕΚ Α' 98).
2. Το γεγονός ότι με τις διατάξεις της παρούσας απόφασης δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισμού, αποφασίζουμε:

Άρθρο 1
Πεδίο Εφαρμογής
Η παρούσα ρυθμίζει θέματα σχετικά με την προστασία ετοιμόρροπων μνημείων, μεταγενέστερων του έτους 1453.

Άρθρο 2
Έννοια Όρων
Για τους σκοπούς της παρούσας:
1α. Ακίνητο μνημείο, μεταγενέστερο του έτους 1453, θεωρείται ετοιμόρροπο από στατικής και δομική απόψεως όταν, λόγω ανεπαρκούς ή κακής θεμελίωσης ή κακής σύνθεσης και ποιότητας των υλικών από τα οποία αποτελείται, ή κακότεχνης δομικής εργασίας ή υποσκαφής, διάβρωσης από ύδατα ή ακατάλληλης διάταξης ή σύνθεσης ή ανεπαρκών διαστάσεων των στοιχείων αυτού ή αποσάθρωσης των υλικών και των συνδετικών κονιαμάτων των δομικών του στοιχείων ή βίαιου συμβάντος, φυσικής καταστροφής, προκύπτουν ενδείξεις ότι δεν είναι ασφαλές, έχει χάσει την απαιτούμενη φέρουσα ικανότητα μερικά ή στο σύνολό του και υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσής του. Η ύπαρξη των ενδείξεων αυτών διαπιστώνεται μακροσκοπικά ή με υπολογισμούς.
β. Ακίνητο μνημείο, μεταγενέστερο του έτους 1453, θεωρείται επικινδύνως ετοιμόρροπο όταν, για τους λόγους που αναφέρονται πιο πάνω υπό στοιχείο α, από τις ενδείξεις που διαπιστώνονται μακροσκοπικά ή με υπολογισμούς στον φέροντα οργανισμό και τα λοιπά δομικά στοιχεία του, προκύπτει ότι είναι προφανής και άμεσος ο κίνδυνος μερικής ή ολικής κατάρρευσης, και ο κίνδυνος δεν μπορεί να αποτραπεί με τα υπάρχοντα σήμερα τεχνικά μέσα υποστυλώσεων, ενισχύσεων και επισκευών και ότι ο μόνος τρόπος άρσης της ετοιμορροπίας είναι η άμεση κατεδάφιση τμήματος ή του συνόλου αυτού.

Άρθρο 3
Κίνηση Διαδικασίας
Η κίνηση της διαδικασίας για την εξέταση πιθανολογούμενης ετοιμορροπίας μνημείου γίνεται: α) Αυτεπαγγέλτως από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού.
β) Μετά από αίτηση του ενδιαφερόμενου κυρίου, νομέα, κατόχου του εν λόγω μνημείου στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού.
γ) Με προφορική ή έγγραφη αναφορά κάθε πολίτη ή φορέα.

Άρθρο 4
Αρμόδιο Όργανο
1.Αρμόδια για να ελέγχει την κατάσταση του μνημείου, κατά το άρθρο 41 του ν. 3028/2002 είναι η προβλεπόμενη από το ίδιο άρθρο πενταμελής επιτροπή.
2.Η ανωτέρω πενταμελής επιτροπή συγκροτείται με απόφαση του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Αναστήλωσης, Μουσείων και Τεχνικών Έργων του Υπουργείου Πολιτισμού μετά από εισήγηση των κατά περίπτωση αρμοδίων Κεντρικών ή Περιφερειακών Υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού.

Άρθρο 5
Έργο της Επιτροπής
1.Η πενταμελής επιτροπή ελέγχει το μνημείο και συντάσσει έκθεση ελέγχου στην οποία πρέπει: α) Να περιγράφεται σαφώς το εξεταζόμενο μνημείο, να διευκρινίζεται το είδος, η έκταση και ο βαθμός του κινδύνου και να προτείνονται τα μέτρα που πρέπει να εφαρμοσθούν για την οριστική άρση του κινδύνου, στα οποία περιλαμβάνονται και οι αναγκαίες εργασίες για την υποστύλωση, την προσωρινή στερέωση του κτιρίου, την αποξήλωση ετοιμόρροπων τμημάτων, τη συλλογή αρχιτεκτονικών μελών και την απομάκρυνση διακοσμητικών στοιχείων που κινδυνεύουν.
β) Να υποδεικνύονται τα ηπιότερα για το μνημείο μέτρα, όπως επισκευές, ενισχύσεις, αντιστηρίξεις κ.λ.π., έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η οριστική άρση του κινδύνου, με την προϋπόθεση ότι διαφυλάσσεται η αυθεντικότητα του μνημείου.
γ) Να αναφέρονται σαφώς οι συνέπειες που είναι δυνατόν να υπάρξουν από την εφαρμογή των μέτρων, που υποδεικνύονται, σε σχέση με τυχόν υπάρχοντα όμορα ή γειτονικά κτίρια και να προτείνονται μέτρα για την αποφυγή των συνεπειών αυτών από την εφαρμογή των μέτρων άρσης της επικινδυνότητας.
δ) Να περιγράφονται τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την ασφάλεια προσώπων (ενοίκων ή διερχομένων) και πραγμάτων.
2.Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν η επιτροπή κρίνει ότι η διατήρηση του μνημείου είναι, στο σύνολο ή σε τμήμα του αδύνατη, μπορεί να εισηγηθεί βάσει μελέτης τη μερική ή ολική κατεδάφισή του. Ως μελέτη νοείται, η ειδικώς αιτιολογημένη έκθεση ελέγχου τηςεπιτροπής, αποτελούμενη από κείμενο και σχεδιαγράμματα που η επιτροπή ελέγχου θεωρεί απαραίτητα για την τεκμηρίωση της αναγκαιότητας της μερικής ή και της ολικής κατεδάφισης του επικινδύνως ετοιμόρροπου μνημείου.
Και στην περίπτωση αυτή στην έκθεση ελέγχου πρέπει να αναφέρονται οι συνέπειες για τα όμορα ή γειτονικά ακίνητα και τα μέτρα για την ασφάλεια προσώπων και πραγμάτων.
3.Στην περίπτωση που η επιτροπή κρίνει αναγκαία τη κατεδάφιση του μνημείου, στην έκθεση ελέγχου πρέπει να αναφέρει συγκεκριμένα εάν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής της παρ. 4 του άρθρου 41 του ν. 3028/2002.

Άρθρο 6
Διαδικασία υποβολής και κοινοποίησης έκθεσης ελέγχου.
Η έκθεση ελέγχου υποβάλλεται ως ακολούθως: α) Στις αρμόδιες κατά περίπτωση Περιφερειακές Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, όταν η επιτροπή δεν εισηγείται την ολική ή μερική κατεδάφιση του μνημείου. Οι εν λόγω υπηρεσίες, μετά την εξέταση της έκθεσης ελέγχου, ζητούν από τον κύριο, νομέα ή κάτοχο να λάβει μέτρα και να προβεί στις εργασίες που κρίνονται απαραίτητες για την άρση της επικινδυνότητας και την αποκατάσταση του μνημείου κατ’ εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 11 παρ. 2 και 73, παρ. 14 του ν. 3028/2002, επιφυλασσομένων των διατάξεων των άρθρων 10 παρ.5 και 40 παρ. 3 και 41 παρ. 2 του ίδιου νόμου.
Εφόσον από τα προτεινόμενα μέτρα για την οριστική άρση της επικινδυνότητας του μνημείου επηρεάζονται κτίρια με κοινή φέρουσα τοιχοδομή (μεσοτοιχία) ή όμορα κτίρια τότε ενημερώνονται υποχρεωτικά οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήτες και οι ένοικοι των κτιρίων αυτών.
β) Στην αρμόδια Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού, στην περίπτωση που η επιτροπή εισηγείται τη μερική η ολική κατεδάφιση του μνημείου, προκειμένου στη συνέχεια να τηρηθεί, χωρίς υπαίτια καθυστέρηση, η διαδικασία που προβλέπεται στην παρ. 2 του άρθρου 41 του ν. 3028/2002.
Και στην περίπτωση αυτή έχει εφαρμογή το τελευταίο εδάφιο της περιπτώσεως α του παρόντος άρθρου.

Άρθρο 7
Η επιτροπή του άρθρου 41 του ν. 3028/2002 κατά τη σύνταξη της σχετικής έκθεσης ελέγχου ετοιμορρόπου μνημείου λαμβάνει υπόψη και συνεκτιμά ελευθέρως εκθέσεις ετοιμορρρόπων ή επικινδύνως ετοιμορόπων κτιρίων, οι οποίες έχουν εκδοθεί για το συγκεκριμένο μνημείο σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ/τος της 13/22 Απριλίου 1929 «περί επικινδύνων οικοδομών» (ΦΕΚ Α'153) και τις λοιπές ισχύουσες σχετικές διατάξεις που επιβάλλουν μέτρα για μερική ή συνολική και οριστική άρση της επικινδυνότητας ή ετοιμορροπίας.

Άρθρο 8
Πριν από την εκτέλεση της αποφάσεως του Υπουργείου Πολιτισμού περί ολικής ή μερικής κατεδάφισης ακινήτου μνημείου, πρέπει να προηγηθεί από την αρμόδια κατά περίπτωση Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού λεπτομερής περιγραφή της μορφής και της σύνθεσης του μνημείου, πλήρης φωτογράφηση, αποτύπωση και τεκμηρίωσή του και συλλογή όλων των αρχιτεκτονικών μελών και των διακοσμητικών του στοιχείων.

Άρθρο 9
1.Κάθε εκτελεστή διοικητική πράξη, που εκδίδεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 41 του ν. 3028/2002, κοινοποιείται πάντοτε στην αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία.
2.Εάν το μνημείο, το οποίο έχει υποστεί επικίνδυνες βλάβες είναι και διατηρητέο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 του ν. 1577/1985 «Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός» (ΦΕΚ Α' 210), όπως εκάστοτε ισχύει, κάθε σχετικό έγγραφο ή εκτελεστή διοικητική πράξη ή Υπουργική Απόφαση, με τα ληπτέα για την άρση του κινδύνου μέτρα κοινοποιείται στην αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, καθώς και στην κατά περίπτωση αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Αθήνα, 27 Μαρτίου 2009