Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος των Αρχών Οικονομικής Επιστήμης της Γ τάξης Γενικού Λυκείου.

---

Υπουργική Απόφαση Αριθμ. 8603/Δ2/2023

ΦΕΚ 364/Β/27-1-2023

Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος των Αρχών Οικονομικής Επιστήμης της Γ' τάξης Γενικού Λυκείου.

Η ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ

ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1.Την περ. α της παρ. 2 του άρθρου 42 του ν. 4186/2013 «Αναδιάρθρωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και λοιπές διατάξεις» (Α' 193).

2.Την υποπερ. ββ της περ. α της παρ. 3 του άρθρου 2 του ν. 3966/2011 «Θεσμικό πλαίσιο των Πρότυπων Πειραματικών Σχολείων, Ίδρυση Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Οργάνωση του Ινστιτούτου Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων "ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ" και λοιπές διατάξεις» (Α' 118).

3.Το άρθρο 90 του Κώδικα νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα (π.δ. 63/2005, A' 98), το οποίο διατηρήθηκε σε ισχύ με την παρ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/2019 (Α' 133).

4.Το π.δ. 81/2019 «Σύσταση, συγχώνευση, μετονομασία και κατάργηση Υπουργείων και καθορισμός των αρμοδιοτήτων τους - Μεταφορά υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων μεταξύ Υπουργείων» (Α' 119).

5.Το π.δ. 84/2019 «Σύσταση και κατάργηση Γενικών Γραμματειών και Ειδικών Γραμματειών/Ενιαίων Διοικητικών Τομέων Υπουργείων» (Α' 123).

6.Το π.δ. 2/2021 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α' 2).

7.Την υπό στοιχεία 168/Υ1/08-01-2021 κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στην Υφυπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων, Ζωή Μακρή» (Β' 33).

8.Την υπ' αρ. 65/08-12-2022 πράξη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής.

9.Το γεγονός ότι από την παρούσα απόφαση δεν προκαλείται δαπάνη, σύμφωνα με την υπό στοιχεία Φ.1/Γ/25/3087/B1/12-01-2023 εισήγηση του άρθρου 24 του ν. 4270/2014 (Α' 143), της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, αποφασίζουμε:

 

Άρθρο μόνο

Το Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος των Αρχών Οικονομικής Επιστήμης της Γ' τάξης Γενικού Λυκείου ορίζεται ως εξής:

Α. ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Γενικός σκοπός της διδασκαλίας της Οικονομικής Επιστήμης είναι η ανάπτυξη της οικονομικής σκέψης και η καλλιέργεια του οικονομικού γραμματισμού. Η Οικονομική Επιστήμη μελετά τα οικονομικά φαινόμενα, καθώς και τις αποφάσεις προσώπων, επιχειρήσεων, κυβερνήσεων και άλλων θεσμών που επηρεάζουν την παραγωγή και την κατανάλωση προϊόντων και υπηρεσιών. Ερμηνεύει, ειδικότερα, τη διαδικασία παραγωγής και χρήσης του εισοδήματος, την απασχόληση των παραγωγικών συντελεστών, την ανταλλαγή και τη διανομή προϊόντων και υπηρεσιών. Συνιστά, υπό αυτή την έννοια, έναν συστηματικό τρόπο σκέψης για τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν μέσα σε μια κοινωνία, αποφασίζουν και συγκροτούν σχέσεις. Συνιστά, κατ' επέκταση, Κοινωνική Επιστήμη που διερευνά τις οικονομικές σχέσεις και τις αρχές που τις διέπουν.

Οι μαθητές/-τριες ζουν και μεγαλώνουν σε κοινωνίες, στις οποίες οι σχέσεις αυτές μεταβάλλονται διαρκώς σε τοπικό, εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Οι απαιτητικές προκλήσεις που θέτει το σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο οικονομικό περιβάλλον, όπως π.χ. η οικονομία της γνώσης και οι νέες τεχνολογικές εφαρμογές στην παραγωγική διαδικασία, οι πληθυσμιακές ανακατατάξεις και η συνύπαρξη εθνικά και κοινωνικά ετερόκλητων ομάδων πληθυσμού, οι κοινωνικές ανισότητες, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της οικονομικής ανάπτυξης, η πρωτοφανής οικονομική αλληλεξάρτηση μεταξύ των χωρών σε πλανητικό επίπεδο, απαιτούν τη συγκρότηση οικονομικά μορφωμένων προσωπικοτήτων. Η διδασκαλία της Οικονομικής Επιστήμης αποσκοπεί στο να συμβάλλει στη διαμόρφωση των προσωπικοτήτων αυτών, ευνοώντας την καλλιέργεια γνώσεων, στάσεων, κριτικής και δημιουργικής σκέψης, αυτογνωσίας, επικοινωνιακών και ερευνητικών δεξιοτήτων, που θα επιτρέπουν στους/στις μαθητές/-τριες, όχι μόνο να τοποθετούνται γνωστικά, συναισθηματικά και αξιακά απέναντι σε αυτήν τη διαρκώς μεταβαλλόμενη οικονομική πραγματικότητα, αλλά να αποτελέσουν οι ίδιοι/-ες με τη ζωή, τις αποφάσεις και το έργο τους διαμορφωτές/-τριες του κοινωνικοοικονομικού γίγνεσθαι. Υπό το πρίσμα αυτό, ο γενικός σκοπός της διδασκαλίας της Οικονομικής Επιστήμης έρχεται να εναρμονιστεί με τον ευρύτερο παιδευτικό σκοπό, δη-λαδή οι μαθητές και οι μαθήτριες να εξελιχθούν σε ολοκληρωμένες προσωπικότητες και να καταστούν μορφωμένοι, αυτόνομοι, ενεργοί, δημοκρατικοί και υπεύθυνοι πολίτες.

Β. ΣΚΟΠΟΘΕΣ!Α

Στόχος της διδασκαλίας του μαθήματος Αρχές Οικο-νομικής Επιστήμης είναι οι μαθητές/-τριες:

-Να προσδιορίζουν και να ερμηνεύουν κριτικά οικονομικούς όρους, οικονομικές θεωρίες, ιδέες και οικονομικά υποδείγματα.

-Να εφαρμόζουν οικονομικούς όρους, θεωρίες, ιδέες και μεθοδολογικά εργαλεία για να αναλύουν την οικονομική πραγματικότητα και τα οικονομικά προβλήματα που απασχολούν τις σύγχρονες κοινωνίες.

-Να αξιοποιούν την οικονομική γνώση και τα μεθοδολογικά εργαλεία της Οικονομικής Επιστήμης για να εξηγούν τις αποφάσεις που λαμβάνουν οι οικονομικοί δρώντες (άτομα, επιχειρήσεις, νοικοκυριά, οργανισμοί, κυβερνήσεις).

-Να αξιοποιούν την οικονομική γνώση για να ερμηνεύουν την αλληλεξάρτηση των οικονομιών διεθνώς.

-Να συνθέτουν και να αξιολογούν οικονομικά δεδομένα για να εξάγουν συμπεράσματα και να αναπτύσσουν στέρεα, θεμελιωμένα σε έγκυρη οικονομική πληροφόρηση, επιχειρήματα.

-Να μεταχειρίζονται με ακρίβεια την «οικονομική γλώσσα» για να αναλύουν την οικονομική πραγματικότητα.

-Να αποκτούν γνωστική συνέπεια και, ως κριτικά σκεπτόμενοι άνθρωποι, να διακρίνουν τη γνώμη από τη θεμελιωμένη γνώση.

-Να διαχειρίζονται τα οικονομικά δεδομένα με ακεραιότητα, με κριτικό πνεύμα, αναγνωρίζοντας ότι η κατοχή γνώσης απαιτεί ηθική υπευθυνότητα στη διαχείρισή της.

-Να συνειδητοποιούν ότι οι διαφορετικές οικονομικές σχολές αναλύουν με διαφορετικό τρόπο και προτείνουν διαφορετικές λύσεις για τα οικονομικά προβλήματα, γεγονός που καθιστά την Οικονομική Επιστήμη ένα διαρκώς εξελισσόμενο πεδίο.

-Να λαμβάνουν οικονομικού χαρακτήρα αποφάσεις συνεκτιμώντας και αξιολογώντας οικονομικά δεδομένα και μια σειρά παραμέτρων που επιδρούν στην οικονομική συμπεριφορά.

-Να εξετάζουν πολυπρισματικά τα οικονομικά φαινόμενα για να ανακαλύπτουν τον πολυδιάστατο χαρακτήρα τους.

-Να αξιολογούν το ιστορικό, κοινωνικό, πολιτικό και ηθικό πλαίσιο εντός του οποίου αναπτύσσεται η Οικονομική Επιστήμη, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο αυτή επιδρά στην ανάπτυξη της κοινωνίας σε καθέναν από αυτούς τους τομείς.

-Να εκτιμούν ότι η Οικονομική Επιστήμη επηρεάζει την ευημερία των σύγχρονων κοινωνιών.

-Να διασυνδέουν την Οικονομική Επιστήμη με άλλους επιστημονικούς κλάδους.

-Να συμμετέχουν ενεργά στη διερεύνηση πραγματικών οικονομικών φαινομένων/προβλημάτων (π.χ. οικονομικές ανισότητες, φτώχεια, μετανάστευση, οικονομική ανάπτυξη, αειφορία κ.ά.) και να παράγουν νέα οικονομική γνώση.

-Να αναπτύσσουν δημιουργική σκέψη και να προτείνουν πρωτότυπες και καινοτόμες λύσεις για τα σύγχρονα οικονομικά προβλήματα.

-Να ευαισθητοποιούνται για τις συνέπειες των σύγχρονων οικονομικών προβλημάτων, να αναπτύσσουν ενσυναίσθηση, συμπόνια και να αναλαμβάνουν δράση για τις κοινωνικές ομάδες που πλήττονται περισσότερο.

-Να αναπτύσσουν αξίες όπως η αυτονομία, ο σεβασμός της αυταξίας κάθε ανθρώπου, η δικαιοσύνη, η ανεκτικότητα, η ακεραιότητα και η ατομική και κοινωνική ευθύνη.

Στόχοι ως προς τις δεξιότητες

Η επίτευξη των παραπάνω σκοπών απαιτεί μια σειρά δεξιοτήτων, στην ανάπτυξη των οποίων, επίσης, αποσκοπεί η διδασκαλία του μαθήματος Αρχές Οικονομικής Επιστήμης. Συγκεκριμένα, στόχος του μαθήματος είναι οι μαθητές/-τριες:

-Να χρησιμοποιούν τα αναλυτικά εργαλεία της Οικονομικής Επιστήμης (π.χ. διαγραμματική ανάλυση, αξιοποίηση ερευνητικής μεθοδολογίας), καθώς και τις ποσοτικές της μεθόδους (π.χ. υπολογισμός ποσοστιαίων μεταβολών, υπολογισμός και ερμηνεία της κλίσης καμπυλών, υπολογισμός βασικών μέτρων περιγραφικής στατιστικής, υπολογισμός και ερμηνεία βασικών οικονομικών μεγεθών κ.ά.).

-Να ερμηνεύουν και να επεξηγούν οικονομικά δεδομένα διαφορετικής μορφής (οικονομικές μελέτες, κείμενα από την οικονομική ειδησεογραφία, στατιστικά δεδομένα, συναρτήσεις, διαγράμματα).

-Να αναπτύσσουν δεξιότητες κριτικής και δημιουργικής σκέψης γύρω από τα ζητήματα που εγείρει η σύγχρονη οικονομική πραγματικότητα, αναγνωρίζοντας, παράλληλα, τις διαφορετικές τους διαστάσεις και να λαμβάνουν αποφάσεις/προτείνουν λύσεις, που είναι βασισμένες σε έγκυρα οικονομικά δεδομένα.

-Να ασκούνται στην αυτενεργό μάθηση.

-Να αναπτύσσουν μεταγνωστικές δεξιότητες, να παρακολουθούν και να αναπροσαρμόζουν την πορεία της σκέψης τους και να μαθαίνουν πώς να μαθαίνουν.

-Να συνδιαλέγονται και να επιχειρηματολογούν τεκμηριωμένα, σεβόμενοι/-ες όλους/-ες τους/τις συνομιλητές/-τριές τους.

-Να αναπτύσσουν επικοινωνιακές δεξιότητες (π.χ. εν-συναίσθηση, ικανότητα για συνεργασία).

-Να καλλιεργούν τις αξίες του σεβασμού, της υπευθυνότητας, της δικαιοσύνης και της μέριμνας για τον άλλο συνεργαζόμενοι/-ες στο πλαίσιο της ομάδας.

-Να εξοικειώνονται με τα ψηφιακά εργαλεία οικονομικής ανάλυσης.

Γ. ΠΕΡΙΕΧOΜΕΝΟ - ΘΕΜΑΤΙΜ ΠΕΔ!Α

Το περιεχόμενο του μαθήματος Αρχές Οικονομικής Επιστήμης αρθρώνεται στα ακόλουθα κεφάλαια:

1ο Κεφάλαιο:Βασικές οικονομικές έννοιες

2ο Κεφάλαιο:Η συμπεριφορά του καταναλωτή και η ζήτηση των αγαθών

3ο Κεφάλαιο:Η προσφορά των αγαθών

4ο Κεφάλαιο:Η ισορροπία στην αγορά και η διαμόρφωση των τιμών

5ο Κεφάλαιο:Παραγωγή και κόστος

6ο Κεφάλαιο:Μορφές αγοράς

7ο Κεφάλαιο:Αποτυχία αγοράς

8ο Κεφάλαιο:Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) και άλλα βασικά μεγέθη

9ο Κεφάλαιο:Οικονομική μεγέθυνση και ανάπτυξη

10ο Κεφάλαιο:Συνολική ζήτηση και προσφορά στη μακροοικονομία

11ο ΚεφάλαιοΟικονομικές διακυμάνσεις

12ο ΚεφάλαιοΔημόσια οικονομική και νομισματική πολιτική

13ο Κεφάλαιο:Αγορές χρήματος και κεφαλαίου

14ο Κεφάλαιο:Ελληνική, ευρωπαϊκή και παγκόσμια οικονομία

Δ. ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΛΑΙΣΙΩΣΗ - ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΑΘΗΣΗΣ Γενικά

Γέφυρα για την επίτευξη των παραπάνω στόχων και, ευρύτερα, του οικονομικού γραμματισμού αποτελεί ο κατάλληλος σχεδιασμός της διδασκαλίας. Λαμβάνοντας υπόψη τις αρχές εκπόνησης των νέων Προγραμμάτων Σπουδών (ΠΣ) και τις σύγχρονες διδακτικές πρακτικές, είναι σημαντικό η διδασκαλία του μαθήματος να σχεδιάζεται με τρόπο ώστε:

-Να παρέχεται σε όλους/-ες τους/τις μαθητές/-τριες η δυνατότητα να οικοδομούν την οικονομική γνώση. Είναι προς τούτο σημαντικό να δίνονται οι κατάλληλες ευκαιρίες σε όλους/-ες τους/τις μαθητές/-τριες να αναπτύσσουν βασικές οικονομικές γνώσεις (π.χ. οικονομικοί όροι), δεξιότητες (π.χ. κριτική σκέψη), ικανότητες (π.χ. ανάλυση οικονομικών δεδομένων) και να οικειοποιούνται στάσεις, αξίες και συμπεριφορές (π.χ. ευαισθητοποίηση για τις συνέπειες των οικονομικών προβλημάτων) που προσδιορίζονται στο Πρόγραμμα Σπουδών.

-Να συνδέονται μεταξύ τους τα διαφορετικά επίπεδα του γνωστικού αντικειμένου (π.χ. Μικροοικονομική- Μακροοικονομική, επιμέρους Θεματικά Πεδία, Ενότητες και Υποενότητες), αλλά και το ίδιο το γνωστικό αντικείμενο με άλλα επιστημονικά πεδία σε μια διεπιστημονική προ-οπτική (π.χ. Πολιτικές Επιστήμες, Κοινωνιολογία, Ιστορία, Φιλοσοφία, Ψυχολογία).

-Να συνδέεται το γνωστικό αντικείμενο των Οικονομικών Επιστημών με την ευρύτερη ζωή των μαθητών/- τριών αλλά και με την ευρύτερη κοινωνία, ώστε το μάθημα των Οικονομικών να καθίσταται πιο εύληπτο και πιο ελκυστικό. Μάλιστα, μια σειρά Θεματικών Πεδίων και δραστηριοτήτων που εμπεριέχονται στο ΠΣ μπορούν να αποτελέσουν πεδίο ενδιαφέροντος για ολόκληρη τη σχολική κοινότητα (π.χ. ανεργία των νέων) και εφαλτήριο συνεργειών με φορείς της τοπικής κοινωνίας (π.χ. ημερίδες, συνέδρια). Αυτή η πολύπλευρη συνύπαρξη και συνεργασία με τον Άλλο (άτομο, φορείς, ευρύτερη κοινωνία) καλλιεργούν την αποδοχή και την κατανόηση μέσα από τη συλλογικότητα και προάγουν τη διαμόρφωση μιας πιο συνεκτικής κοινωνίας.

-Να προωθείται η ενεργός συμμετοχή στη μαθησιακή διαδικασία και η συνεργασία όλων των μαθητών/- τριών. Ειδικότερα, η οικονομική γνώση είναι σημαντικό να προσεγγίζεται ως αντικείμενο ατομικής και ομαδικής διερεύνησης. Υπό αυτή την έννοια, προάγονται η διερευνητική μάθηση, η βιωματική προσέγγιση, η συνεργατική επίλυση προβλημάτων και η μετασχηματιστική λογική.

-Να ενθαρρύνονται όλοι/-ες οι μαθητές/-τριες να αναπτύσσουν μεταγνωστικές δεξιότητες, να αναστοχάζονται επί των μαθησιακών τους διαδικασιών και πρακτικών, σε μια πορεία συνειδητής αναζήτησης της οικονομικής γνώσης. Η ενθάρρυνση των μαθητών/-τριών να αναστοχάζονται τον τρόπο σκέψης τους, να εντοπίζουν γνωστικές ατέλειες, σοφίσματα και να επαναχαράσσουν γνωστικές διαδρομές τους/τις βοηθάει να αναγνωρίζουν, να παρακολουθούν και να τροποποιούν τη διαδικασία της σκέψης τους. Είναι προς τούτο σημαντικό να δίνεται έμφαση όχι μόνο στη δηλωτική αλλά και στη διαδικαστική και εννοιολογική γνώση, που διευκολύνει τους/τις μαθητές/-τριες «να μαθαίνουν πώς να μαθαίνουν», να ανακαλύπτουν, να μετασχηματίζουν δηλαδή τη γνώση με ενεργητικές μεθόδους (αξιοποίηση πηγών, εκπόνηση ερευνητικών εργασιών, αξιοποίηση ΤΠΕ), περιορίζοντας, παράλληλα, την άμεση, με δασκαλοκεντρικό τρόπο, μετάδοση της γνώσης.

-Να καλλιεργούνται δεξιότητες ζωής, ήπιες δεξιότητες και δεξιότητες τεχνολογίας και επιστήμης (κριτική σκέψη, δημιουργικότητα, συνεργασία, επικοινωνία, προσαρμοστικότητα, πρωτοβουλία, οργανωτική ικανότητα, εν- συναίσθηση, επίλυση προβλήματος, λήψη αποφάσεων).

-Να ενθαρρύνονται οι μαθητές/-τριες να οραματίζονται το μέλλον, διερευνώντας θεματικές που αποτελούν παγκόσμιες προκλήσεις, όπως η μετανάστευση, οι πανδημίες, οι πόλεμοι, οι οικονομικές υφέσεις, η φτώχεια, ευρύτερα οι κοινωνικές ανισότητες, και να προτείνουν δημιουργικές λύσεις για την αντιμετώπισή τους.

Ο ρόλος του/της εκπαιδευτικού

Στο πλαίσιο του νέου Προγράμματος Σπουδών ο ρόλος του/της εκπαιδευτικού αλλάζει. Δεν καλείται απλώς να εφαρμόσει, αλλά να σχεδιάσει, να πειραματιστεί, να οργανώσει και να θέσει προς διερεύνηση την πληροφορία και κάθε γνωστικό ερέθισμα. Καλείται, επίσης, να δημιουργήσει ένα υποστηρικτικό περιβάλλον μάθησης, ενθαρρύνοντας την ενεργό εμπλοκή των μαθητών/-τριών στις ατομικές και ομαδικές δραστηριότητες και εμψυχώνοντας κάθε μαθητή/-τρια να χαράξει τη μαθησιακή του/της πορεία. Το περιβάλλον αυτό θα πρέπει να διευκολύνει τη μαθητοκεντρική προσέγγιση της γνώσης, την αυτενέργεια των μαθητών/-τριών, τη συμμετοχή τους σε ομάδες και τη διασύνδεση της γνώσης με την καθημερινή γνώση και τη βιωματική εμπειρία. Θα πρέπει, επίσης, να προωθεί τον σεβασμό, την αυτοεκτίμηση, τη 

συνεργατική μάθηση, συνδυάζοντας την ελευθερία του λόγου με την ηθική του διαλόγου, και, κατ' επέκταση, να εντάσσει τις σχέσεις μεταξύ μαθητών/-τριών και τις σχέσεις μαθητών/-τριών και εκπαιδευτικού σε ένα πλαίσιο αμοιβαίου σεβασμού, ισοτιμίας, εμπιστοσύνης και μέριμνας, στο οποίο κάθε μαθητής/-τρια θα δύναται να αναπτυχθεί γνωστικά, συναισθηματικά και ηθικά. Οι διδάσκοντες/-ουσες χρειάζεται να αφιερώνουν χρόνο για να ανιχνεύουν τις δυνατότητες, τις σκέψεις, τις εμπειρίες και τις ιδιαίτερες ανάγκες των μαθητών/-τριών, ώστε, από τη μία πλευρά να συζεύξουν την οικονομική θεωρία με την εμπειρία τους και, από την άλλη, να ανακατευθύνουν την προσωπική θεώρηση των μαθητών/-τριών για την οικονομική πραγματικότητα προς την εγκυρότητα του επιστημονικού λόγου. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, ο/η εκπαιδευτικός θα πρέπει να χρησιμοποιεί διδακτικές μεθόδους, οι οποίες θα προσελκύουν σταθερά το ενδιαφέρον των μαθητών/-τριών, θα ενεργοποιούν τη συμμετοχή, τη διαίσθηση και τη φαντασία τους και θα τους/τις κινητοποιούν, ώστε να ερευνούν ατομικά και ομαδικά τα οικονομικά φαινόμενα και προβλήματα.

Διδακτική/μαθησιακή πράξη

Τα μαθησιακά αποτελέσματα και οι δεξιότητες που, με βάση το ΠΣ, καλούνται να αναπτύξουν οι μαθητές/-τριες αποτελούν την αφετηρία της διδακτικής πράξης και του τρόπου με τον οποίο αυτή σχεδιάζεται και πραγματώνεται. Η διδασκαλία των Θεματικών Πεδίων, Ενοτήτων και Υποενοτήτων, στις οποίες δομείται το περιεχόμενο του μαθήματος έχει ως θεμελιακή μεθοδολογική αρχή την προσπάθεια αύξησης της ενεργού συμμετοχής των μα- θητών/-τριών. Για τον λόγο αυτό, οι Θεματικές Ενότητες και Υποενότητες συνοδεύονται από ένα μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων, στις οποίες περιλαμβάνονται ατομικές και ομαδικές εργασίες, μελέτες περίπτωσης, μικρής κλίμακας ποιοτικές και ποσοτικές έρευνες, προσομοιώσεις, επίλυση υποθετικών και πραγματικών προβλημάτων, παιχνίδια ρόλων, ανάλυση πραγματικών δεδομένων και λήψη αποφάσεων, συζήτηση, εργασίες με τη χρήση ΤΠΕ κ.ά. Η κατάλληλη αξιοποίησή τους από τους/τις εκπαιδευτικούς μπορεί όχι μόνο να ενισχύσει την προσπάθεια των μαθητών/- τριών να αποκτήσουν οικονομική γνώση και να αναπτύξουν τις προαναφερθείσες δεξιότητες, αλλά και να τους/τις βοηθήσει να μαθαίνουν αυτόνομα, να συνεργάζονται, να επικοινωνούν, να διερευνούν και να ανακαλύπτουν την οικονομική γνώση. Στο πλαίσιο αυτό, οι μέθοδοι που μπορούν να υποστηρίξουν τη διδακτική πράξη είναι η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, οι διερευνητικές μέθοδοι, η βιωματική μέθοδος και η επίλυση προβλήματος, ενώ τεχνικές και διδακτικές προσεγγίσεις είναι (ενδεικτική αναφορά) τα σχέδια εργασίας, οι μελέτες περίπτωσης, η δραματοποίηση, τα βιωματικά παιχνίδια, η συζήτηση, ο διάλογος, η διερεύνηση μέσω ΤΠΕ, οι διδακτικές επισκέψεις και η πρόσκληση ομιλητών.

Ε. ΑΞΙΟΛOΓΗΣΗ

Η αξιολόγηση είναι απαραίτητο να συνδέεται με τους στόχους που περιλαμβάνονται στο ΠΣ. Αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της εκπαιδευτικής-μαθησιακής διαδικασίας, καθώς διαπιστώνει το επίπεδο των γνώσεων και των δεξιοτήτων των μαθητών/-τριών, ανατροφοδοτεί τη μάθηση και τη διδασκαλία και συμβάλλει στην αποτίμηση του βαθμού επίτευξης των επιδιωκόμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων. Μάλιστα, αποτελώντας βασική πηγή ανατροφοδότησης όλων των συμμετεχόντων στη διαδικασία της μάθησης (μαθητών/-τριών και εκπαιδευτικών), συντελεί στην αυτογνωσία και στην αναστοχαστικότητα των μαθητών/-τριών, ενώ ενισχύει τα κίνητρα για μάθηση. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται να έχει, κατά κύριο λόγο, διαμορφωτικό, ανατροφοδοτικό και μεταγνωστικό χαρακτήρα.

Στο πλαίσιο του μαθήματος δίνεται έμφαση στην αξιοποίηση της διαμορφωτικής αξιολόγησης, ως μιας παιδαγωγικής λειτουργίας ενσωματωμένης δυναμικά στη διδακτική πράξη, η οποία αποβλέπει στον συνεχή έλεγχο της επίτευξης των προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων του ΠΣ. Μάλιστα, ως παιδαγωγικό εργαλείο, συναρτάται με την αξιοποίηση των λαθών των μαθητών/-τριών που ανατροφοδοτεί τη διδακτική διαδικασία.

Η αξιολόγηση στο μάθημα Αρχές Οικονομικής Επιστήμης θέτει, επίσης, στο επίκεντρο τον αναστοχασμό του/της διδάσκοντα/-ουσας και τον επανασχεδιασμό του εκπαιδευτικού έργου, τον εντοπισμό και τη διόρθωση των προβλημάτων και των αρρυθμιών της μαθησιακής διαδικασίας, καθώς και τη συνεχή διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο δεξιότητες, γνωστικές, ψυχοσυναισθηματικές ή άλλες επιδιώξεις του ΠΣ μπορούν να επιτευχθούν. Γ ια τον λόγο αυτό, απέχει από πρακτικές στείρας αποστήθισης και μηχανικής απομνημόνευσης και αναπαραγωγής κειμένων του σχολικού εγχειριδίου ή άλλων σχετικών πηγών.

Ειδικότερα, η αξιολόγηση του γνωστικού αντικειμένου εκτείνεται:

-στον γνωστικό τομέα, όπου ελέγχεται η εμπέδωση όρων, εννοιών και δεδομένων απαραίτητων τόσο για την οικοδόμηση της οικονομικής γνώσης των μαθητών/- τριών, όσο και για τις απαιτήσεις ενός πανελλαδικώς εξεταζόμενου μαθήματος,

-στον τομέα της ανάπτυξης δεξιοτήτων, όπου αποτιμώνται οι δεξιότητες που ανέπτυξαν οι μαθητές/-τριες μέσα από την εμπλοκή τους στη μαθησιακή διαδικασία, δίνοντας, κυρίως, έμφαση σε υψηλού επιπέδου δεξιότητες (κριτική και δημιουργική σκέψη, συνθετική ικανότητα κ.ά.),

-στο επίπεδο ανάπτυξης ψηφιακών ικανοτήτων, όπου αξιολογείται η ικανότητα των μαθητών/-τριών να χρησιμοποιούν τα νέα ψηφιακά μέσα για την οικονομική έρευνα και εργασία,

-στο επίπεδο των συναισθημάτων και των αξιών, όπου αξιολογείται η υιοθέτηση συναισθηματικών τάσεων και αξιών, όπως η ενσυναίσθηση, η αυτονομία, ο σεβασμός της αυταξίας κάθε ανθρώπου, η δικαιοσύνη, η ανεκτικότητα, η ακεραιότητα και η ατομική και κοινωνική ευθύνη.

Κατά τη διαδικασία της αξιολόγησης συστήνεται να συνεκτιμώνται:

-στοιχεία του ατομικού φακέλου των μαθητών/-τριών (π.χ. προσχέδια, σημειώσεις, ασκήσεις, Φύλλα Εργασίας και αυτοαξιολόγησης, ατομικές εργασίες κ.τ.λ.),

-στοιχεία από τον φάκελο της ομάδας (τεστ, ομαδικές εργασίες, αυτοαξιολόγηση και ετεροαξιολόγηση),

- το ενδιαφέρον και η συμμετοχή των μαθητών/-τριών σε συζητήσεις, δραστηριότητες, ασκήσεις και δράσεις, η ικανότητα συνεργασίας και ανάληψης πρωτοβουλιών.

Η συνεκτίμηση των στοιχείων αυτών έχει ως στόχο να αξιολογηθούν διάφορες παράμετροι της μαθησιακής διαδικασίας και της διδασκαλίας του γνωστικού αντικειμένου, όπως ο βαθμός κατανόησης και αξιοποίησης της οικονομικής γλώσσας και ορολογίας, ο βαθμός αξιοποίησης των μεθοδολογικών εργαλείων της Οικονομικής Επιστήμης και των τεχνικών ανάλυσης και επίλυσης οικονομικών προβλημάτων, ο βαθμός δημιουργικού μετασχηματισμού των πάσης φύσεως ερεθισμάτων, η κριτική, δημιουργική και πρωτότυπη/καινοτόμος σκέψη στη μελέτη και ανάλυση μικροοικονομικών και μακροοικονομικών φαινομένων, η αποτελεσματική χρήση των ΤΠΕ για την επεξεργασία και ανάλυση οικονομικών μεταβλητών, η ικανότητα έκφρασης οικονομικών και κοινωνικών προβληματισμών, ιδεών και εμπειριών, η συμμετοχή στον σχεδιασμό, στην οργάνωση και στην υλοποίηση ατομικών και ομαδικών δραστηριοτήτων και η παρουσίασή τους στην τάξη ή/και στη σχολική κοινότητα, η ικανότητα παραγωγής οικονομικής έρευνας και γνώσης, η ευαισθητοποίηση για τις συνέπειες των οικονομικών προβλημάτων και για τις κοινωνικές ομάδες που πλήττονται περισσότερο.

Κατά τη διαμόρφωση των δοκιμασιών αξιολόγησης, θα πρέπει να διασφαλίζεται η τήρηση βασικών προϋποθέσεων, όπως: εγκυρότητα, αξιοπιστία, αντικειμενικότητα, διακριτότητα, πρακτικότητα και οικονομία. Οι διδάσκοντες/-ουσες επιλέγουν ενδεικτικά -και όχι περιοριστικά- τρόπους αξιολόγησης που να διακριβώνουν τον βαθμό επίτευξης των μαθησιακών αποτελεσμάτων του Προγράμματος Σπουδών, όπως (ενδεικτική αναφορά):

-Ανάθεση συνθετικών δημιουργικών εργασιών, ατομικών ή ομαδικών.

-Ανάθεση ερευνητικών εργασιών σε μικρές ομάδες.

-Δημιουργία ατομικού φακέλου μαθητή/-τριας ή/και ομαδικού φακέλου.

-Συστηματική εμπλοκή του συνόλου των μαθητών/- τριών κατά την πραγμάτευση ενός θέματος ή/και την προφορική εξέταση.

-Σύντομη ή/και ωριαία γραπτή δοκιμασία.

-Ανακεφαλαιωτικό ωριαίο διαγώνισμα.

Συστήνεται, επίσης, να αξιοποιούν ποικίλες μορφές

ερωτήσεων, όπως (ενδεικτικά) ερωτήσεις κλειστού τύπου (Σ-Λ, αντιστοίχισης, πολλαπλής επιλογής), συμπλήρωσης κενών, σύντομης απάντησης, ελεύθερης ανάπτυξης, επίλυσης άσκησης, επίλυσης προβλήματος, κατασκευής, περιγραφής και κριτικής ερμηνείας γρα-φικών παραστάσεων, κριτικής ανάλυσης οικονομικών φαινομένων και κοινωνικοοικονομικών καταστάσεων, διατύπωσης οικονομικών επιχειρημάτων και λήψη απο-φάσεων επί πραγματικών οικονομικών δεδομένων.

ΣΤ. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ - Γ' ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

(Βλέπε στο οικείο ΦΕΚ)

Το μάθημα των Αρχών Οικονομικής Επιστήμης της Γ' τάξης Γενικού Λυκείου αντιστοιχεί στο μάθημα της Οικονομίας της Γ' τάξης Γενικού Λυκείου του Ωρολογίου Προγράμματος των μαθημάτων των Λ; Β' και Γ' τάξεων του Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου [υπό στοιχεία 94196/Δ2/29-07-2021 (Β' 3791) υπουργική απόφαση και υπό στοιχεία 94201/Δ2/29-07-2021 (Β' 3540) υπουργική απόφαση].

Το παρόν Πρόγραμμα Σπουδών θα εφαρμοσθεί στην Γ' τάξη όλων των Γενικών Λυκείων της χώρας σε χρόνο που θα ορισθεί με νέα υπουργική απόφαση.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 25 Ιανουαρίου 2023