Νοσοκομειακή κατ οίκον Νοσηλεία και Φροντίδα Υγείας : Ποιες είναι οι προϋποθέσεις, ποιους ασθενείς αφορά, τα κριτήρια ένταξης
Δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ η Κοινή Υπουργική Απόφαση με το θεσμικό πλαίσιο της κατ' οίκον νοσηλείας (ΚΟΝ)
Δημοσιεύθηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση για την νοσοκομειακή κατ΄οικον Νοσηλεία και Φροντίδα Υγείας με βασικά κριτήρια ένταξης ενός ασθενούς σε πρόγραμμα ΚΟΝ, κυρίως στην πολυπλοκότητα και την χρονιότητα της νόσου, καθώς και στην ανάγκη τεχνολογικής-εξειδικευμένης υποστήριξής του και όχι τόσο στη συγκεκριμένη διάγνωση της νόσου.
Ως νοσοκομειακή φροντίδα στο σπίτι, στο πλαίσιο της Κατ’ Οίκον Νοσηλείας, είναι η παροχή φροντίδας στον ασθενή στο σπίτι, σε συνθήκες ανάλογες της ενδονοσοκομειακής φροντίδας, ιατρονοσηλευτική υποστήριξη και συνεχή παρακολούθηση με παράλληλη στήριξη από εκπαιδευόμενους φροντιστές (γονείς και άλλα μέλη της οικογένειας τα οποία έχουν εκπαιδευτεί σχετικά με τις ανάγκες του ασθενή τους) με παράλληλη εξασφάλιση ιατρονοσηλευτικής υποστήριξης όταν το επιβάλλουν οι ανάγκες του ασθενούς (ο αντίστοιχος διεθνής όρος είναι: Hospital at Home). Παράλληλα, εξασφαλίζεται η δυνατότητα της άμεσης πρόσβασης και εισαγωγής στο νοσοκομείο-κέντρο αναφοράς ή σε διασυνδεδεμένη προκαθορισμένη δομή, σε περίπτωση επιδείνωσης της κατάστασης του ασθενή.
Ως εκ τούτου το ολοκληρωμένο πρόγραμμα νοσηλευτικής φροντίδας στο σπίτι, αποτελείται από δύο λειτουργίες: α) την εξωνοσοκομειακή, δηλαδή την παροχή φροντίδας στο σπίτι και β) την ενδονοσοκομειακή φροντίδα, όταν αυτή χρειαστεί.
Σύμφωνα με την απόφαση, η κατ΄οικον Νοσηλεία και Φροντίδα Υγείας (ΚΟΝ) αφορά σε :
α)ασθενείς, παιδιά και ενήλικες, με διαφορετική υποκείμενη κύρια νόσο (χρόνια αναπνευστικά αποφρακτικά ή περιοριστικά νοσήματα, νευρολογικές παθήσεις ταχέως ή βραδέως εξελισσόμενες όπως νόσος κινητικού νευρώνα, μυασθένεια, κυστική ίνωση, χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια και άλλα χρόνια νοσήματα και ογκολογικούς ασθενείς που χρειάζονται ξειδικευμένη μακροχρόνια φροντίδα και
β) ογκολογικούς ασθενείς για την υπό προϋποθέσεις χορήγηση ογκολογικής θεραπείας κατ΄ οίκον.
Προϋποθέσεις
Απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων της ΚΟΝ είναι αφενός η γνώση του αριθμού των ασθενών, της κατηγορίας και βαρύτητας νόσου και αφ’ ετέρου ένα καλά οργανωμένο δίκτυο υποστήριξης με συνθήκες ασφάλειας, για τον ασθενή και την οικογένειά του. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η ύπαρξη μητρώου ασθενών, ωφελούμενων από την ΚΟΝ καθώς και συντονισμένη λειτουργία της μονάδας ΚΟΝ. Για την εφαρμογή της παρούσας το Κέντρο Αναφοράς ΚΟΝ δύναται να είναι μια Παιδιατρική Κλινική για τα παιδιά, μια Πνευμονολογική Κλινική, μια Νευρολογική και μια Ογκολογική Κλινική για τους ενήλικες ή ένα Νοσοκομείο όπου λειτουργούν ογκολογικά συμβούλια ή άλλες διεπιστημονικές ομάδες που περιθάλπουν και παρακολουθούν ασθενείς με χρόνια σοβαρά προβλήματα. Για τα παιδιατρικά περιστατικά ιατρός ΚΟΝ είναι Παιδίατρος, με αποδεδειγμένη μακροχρόνια εμπειρία στη διαχείριση παιδοπνευμονολογικών περιστατικών, ενώ για τους ενήλικες, για τα περιστατικά ΚΟΝ είναι υπεύθυνος ιατρός Πνευμονολόγος ή Νευρολόγος ή Παθολόγος – Ογκολόγος ή ιατρός Εντατικολόγος ή Γενικός Ιατρός ή άλλος ιατρός πιστοποιημένος στη ΚΟΝ.
Κριτήρια ένταξης
Τα βασικά κριτήρια ένταξης ενός ασθενούς σε πρόγραμμα ΚΟΝ, βασίζονται κυρίως στην πολυπλοκότητα και την χρονιότητα της νόσου, καθώς και στην ανάγκη τεχνολογικής-εξειδικευμένης υποστήριξής του και όχι τόσο στη συγκεκριμένη διάγνωση της νόσου. Τα κριτήρια ένταξης διαφέρουν αναλόγως των χαρακτηριστικών των ασθενών. Η πορεία του ασθενούς, η συμμόρφωση και ανταπόκριση στην θεραπεία ορίζουν την ένταση και την διάρκεια της φροντίδας σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ομάδας ΚΟΝ.
Τα κριτήρια για τους παιδιατρικούς ασθενείς είναι η ανεπάρκεια ενός ή περισσότερων οργανικών συστημάτων, που χρειάζονται ποικίλου βαθμού και χρονικής διάρκειας υποστήριξη, όπως οξυγονοεξαρτώμενοι ασθενείς, ασθενείς με τραχειοστομία ή σε μη επεμβατι- κό μηχανικό αερισμό, ασθενείς σε μηχανική υποστήριξη της αναπνοής, ασθενείς σε παρεντερική διατροφή ή σε παρατεταμένη ενδοφλέβια αγωγή ή σε περιτοναϊκή κάθαρση, καθώς και ασθενείς που χρειάζονται εντατική φυσικοθεραπεία ή κινητική αποκατάσταση λόγω της ασθένειας ή μετά την έξοδό τους από την ΜΕΘ.
Τα κριτήρια για τους ενήλικους χρονίως πάσχοντες ασθενείς είναι
α) Ασθενείς υπό ΕΜΑ με συνεχή ή περιοδική εφαρμογή αναπνευστήρα,
β) Ασθενείς με χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια που χρειάζεται μηχανική υποστήριξη με μη ΕΜΑ>16ωρες και σύνθετα προβλήματα υγείας,
γ) Ασθενείς μετά από νοσηλεία σε ΜΕΘ με εμμένουσα αναπνευστική δυσχέρεια,
δ) Ασθενείς με τραχειοστομία μόνιμη ή πρόσκαιρη με συνοδό νοσηρότητα,
ε) Ασθενείς με διαταραχές της αναπνοής στον ύπνο με εφαρμογή συσκευής υποστήριξης ανα- πνοής>16ώρες και σύνθετα προβλήματα υγείας (π.χ. παχυσαρκία-υποαερισμός-ΣΑΥΥ), στ) Ασθενείς υπό χρόνια οξυγονοθεραπεία (ΧΟΘ) και συνοδό νοσηρότητα,
ζ) Ασθενείς με διαταραχές σίτισης (Ρινογαστρικός καθετήρας - Γαστροστομία/Ειλεοστομία - Παρεντερική διατροφή) και συνοδό νοσηρότητα,
η) Ασθενείς με ανάγκη για εντατική αναπνευστική ή κινητική φυσικοθεραπεία (π.χ. μετά σοβαρό τροχαίο ή εργατικό ή άλλο ατύχημα),
θ) Ασθενείς με νευρολογικά νοσήματα, ι) Ογκολογικοί ασθενείς που χρήζουν νοσηλείας κατ'οίκον ή μπορούν να λάβουν θεραπεία κατ'οίκον.
Για την χορήγηση ογκολογικής θεραπείας κατ' οίκον, αυτή αφορά ασθενείς οι οποίοι παρακολουθούνται σε ογκολογικές κλινικές ή άλλα οργανωμένα τμήματα νοσοκομείων, όπου λειτουργούν ογκολογικά συμβούλια και τα οποία μπορούν να υποστηρίξουν την 24ωρη παρακολούθηση του ασθενή. Και για τους οποίους το Ογκολογικό Συμβούλιο ή και ο θεράπων ιατρός, Παθολόγος - Ογκολόγος, κρίνουν, με βάση τις επίσημες κατευθυντήριες οδηγίες, ότι οι ασθενείς μπορούν να λάβουν χημειοθεραπεία, ανοσοθεραπεία ή/και βιολογικούς παράγοντες στο σπίτι αντί στο νοσοκομείο.
Πως γίνεται η επιλογή ασθενή – κριτήρια ένταξης: Η επιλογή γίνεται από την ομάδα ΚON
Ο θεράπων ιατρός προτείνει να εξεταστεί η δυνατότητα συνέχισης της νοσηλείας του ασθενή στο σπίτι, ο/η ιατρός ΚΟΝ και νοσηλευτής/τρια ΚΟΝ με (ή/και) τον/την ψυχολόγο επιβεβαιώνουν για την καλή συνεργασία με το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και την επάρκεια του φροντιστή στην διαχείριση του ασθενή και ο/η κοινωνικός/ή λειτουργός επιβεβαιώνει για την καταλληλότητα του οικογενειακού περιβάλλοντος (συνθήκες και υποδομές σπιτιού). Μετά από πλήρη ενημέρωση για τους σκοπούς και τη λειτουργία της ΚΟΝ και του προγράμματος θεραπείας κατ’ οίκον, υπογράφεται έντυπο συγκατάθεσης από τον ασθενή στην περίπτωση ενηλίκου ή τους νόμιμους κηδεμόνες στην περίπτωση παιδιού. Ειδικότερα για την χορήγηση ογκολογικής θεραπείας κατ’ οίκον, αυτή αφορά ασθενείς που θα έχουν λάβει πρώτους κύκλους χημειοθεραπείας εντός της νοσοκομειακής δομής (π.χ. Τμήμα Βραχείας Νοσηλείας), καθώς και τους 3 πρώτους κύκλους της ανοσοθεραπείας ή του βιολογικού παράγοντα. Στόχος είναι η επίτευξη διασύνδεσης του ασθενούς με τις δομές του νοσοκομείου.
Μεταφορά και εγκατάσταση από το Κέντρο Αναφοράς ΚΟΝ στο σπίτι
Γίνεται από τους ιατρούς και νοσηλεύτριες ΚΟΝ, με τη συνδρομή του ΕΚΑΒ. Την πρώτη εβδομάδα γίνονται καθημερινές επισκέψεις για την διαπίστωση της καλής λειτουργίας/προσαρμογής στο νέο περιβάλλον. Στη συνέχεια η συχνότητα των επισκέψεων καθορίζεται ανάλογα με τις ανάγκες. Οι ογκολογικοί ασθενείς δύναται να εξαιρούνται της μεταφοράς με τη συνδρομή του ΕΚΑΒ και της παρακολούθησης κατά την πρώτη εβδομάδα της ΚΟΝ, με απόφαση του ιατρού ΚΟΝ. Όλες οι δαπάνες ΚΟΝ βαρύνουν τον προϋπολογισμό του νοσοκομείου που ανήκει το Κέντρο Αναφοράς ΚΟΝ. Προκειμένου να εκτιμώνται με ακρίβεια οι δαπάνες των ασθενών ΚΟΝ, κρίνεται απαραίτητη η δημιουργία Μητρώου Ασθενών Ειδικού Σκοπού.
Για τους παιδιατρικούς ασθενείς τα Κέντρα Αναφοράς ΚΟΝ ανήκουν κατά κύριο λόγο σε τριτοβάθμια νοσοκομεία, τα οποία διαθέτουν Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών-Παιδιών, καθώς και άλλες υποστηρικτικές ειδικότητες.
Για τους ενήλικες ασθενείς τα Κέντρα Αναφοράς ΚΟΝ ανήκουν κατά κύριο λόγο σε τριτοβάθμια νοσοκομεία, που διαθέτουν Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, καθώς και άλλες υποστηρικτικές ειδικότητες. Ειδικότερα για την χορήγηση ογκολογικής θεραπείας κατ’ οίκον είναι οι οργανωμένες κλινικές όπου γίνονται τακτικά ογκολογικά συμβούλια και νοσηλεύεται ικανός αριθμός ασθενών ογκολογικές κλινικές αντικαρκινικών, πανεπιστημιακών και γενικών νοσοκομείων.
Με την ευθύνη του θεράποντα ιατρού, σε συνεργασία με τον ιατρό ΚΟΝ και την νοσηλεύτρια ΚΟΝ, γίνεται ο έλεγχος της τήρησης όλων των κανόνων αναφορικά με την ασφάλεια μεταφοράς και με την ποιότητα των φαρμάκων και λοιπού ιατρικού εξοπλισμού κατά τη διάρκεια της ΚΟΝ. Ενώ, με ευθύνη της νοσηλεύτριας ΚΟΝ, γίνεται η επιτήρηση της διαδικασίας συλλογής και διαχείρισης αποβλήτων της ΚΟΝ (συλλογή όλων των υλικών σε τσάντες αποβλήτων βιολογικού κινδύνου και μεταφορά τσαντών στο νοσοκομείο για διαχείριση σύμφωνα με το πρωτόκολλο που επιβάλει το τμήμα Λοιμώξεων του Νοσοκομείου). Με διαδοχικές επικοινωνίες και επαφές με την ομάδα ΚΟΝ και σε συχνότητα ανάλογα με την βαρύτητα και τις ανάγκες, με τήρηση του εκάστοτε προβλεπόμενου πρωτοκόλλου παρακολούθησης και νοσηλευτικής φροντίδας, γίνεται η παρακολούθηση της υγείας του ασθενούς, με υποχρέωση του ασθενούς να ακολουθεί τη θεραπεία και να ενημερώνει το προσωπικό της ΚΟΝ για την πορεία της υγείας του, με χρήση κάθε πρόσφορου μέσου για παρακολούθηση του ασθενούς (π.χ. τεχνολογιών τηλεϊατρικής/τηλεφροντίδας, wearables).
Διαβάστε αναλυτικά
Κοινή Υπουργική Απόφαση Γ2α/οικ.28804/2023 - ΦΕΚ 3396/Β/19-5-2023
Νοσοκομειακή Κατ' Οίκον Νοσηλεία και Φροντίδα Υγείας.