Κανονισμός Δικαιωμάτων Επιβατών τακτικών και έκτακτων γραμμών με οδικά μέσα δημόσιας μεταφοράς (λεωφορεία, τρόλεϊ) και μέσα σταθερής τροχιάς (μετρό, τραμ).

---

Υπουργική Απόφαση Αριθμ. 362897/2023

ΦΕΚ 7483/Β/2912-2023

Κανονισμός Δικαιωμάτων Επιβατών τακτικών και έκτακτων γραμμών με οδικά μέσα δημόσιας μεταφοράς (λεωφορεία, τρόλεϊ) και μέσα σταθερής τροχιάς (μετρό, τραμ).

Η ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1. Όην παρ. 1 του άρθρου 26 του ν. 4313/2014 «Ρυθμίσεις θεμάτων Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών, Μεταφορών, Δημοσίων Έργων και άλλες διατάξεις» (Α' 26),

2. το άρθρο 43 του ν. 4850/2021 (Α' 208), με το οποίο αντικαταστάθηκαν οι παρ. 4 και 6 του άρθρου 26 του ν. 4313/2014,

3. τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 181/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Φεβρουαρίου 2011 «για τα δικαιώματα των επιβατών λεωφορείων και πούλμαν και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2006/2004» (ΕΕ L 55 της 28.2.2011),

4. τον Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2017/2394 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 2017 σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών και με την κατάργηση του Κανονισμού ΕΚ αριθ. 2006/2004,

5. το άρθρο 90 του Κώδικα νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα (π.δ. 63/2005, Α' 98), το οποίο διατηρήθηκε σε ισχύ με την περ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/2019 (Α' 133),

6. τον ν. 4622/2019 «Επιτελικό Κράτος: οργάνωση, λειτουργία και διαφάνεια της Κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της κεντρικής δημόσιας διοίκησης» (Α' 133),

7. τον ν. 4727/2020 «Ψηφιακή Διακυβέρνηση (Ενσωμάτωση στην Ελληνική Νομοθεσία της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/2102 και της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1024 - Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες (Ενσωμάτωση στο Ελληνικό Δίκαιο της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/1972) και άλλες διατάξεις» (Α' 184),

8. τον ν. 711/1977 περί ειδικών τουριστικών λεωφορείων» (Α' 284),

9. τον ν. 1214/1981 «Περί επιβολής κυρώσεων εις τους διακινούμενους δια χερσαίων συγκοινωνιακών μέσων δημοσίας χρήσεως άνευ καταβολής κομίστρου και ρυθμίσεις συναφών θεμάτων» (Α' 286),

10. τον ν. 2963/2001 «Οργάνωση και λειτουργία των δημόσιων επιβατικών μεταφορών με λεωφορεία, τεχνικός έλεγχος οχημάτων και ασφάλεια χερσαίων μεταφορών και άλλες διατάξεις» (Α' 268),

11. TOV ν. 3920/2011 «Εξυγίανση, αναδιάρθρωση και ανάπτυξη των αστικών συγκοινωνιών Περιφέρειας Αττικής και άλλες διατάξεις» (Α' 33),

12. TOV ν. 4482/2017 «Νέο ρυθμιστικό πλαίσιο για τις αστικές συγκοινωνίες στην Περιφερειακή Ενότητα της Θεσσαλονίκης και άλλες διατάξεις» (Α' 102),

13. τον ν. 4974/2022 «Διατάξεις για τις δημόσιες υπεραστικές και αστικές τακτικές οδικές μεταφορές επιβατών - Αναδιοργάνωση των εταιρειών ΟΣΕ Α.Ε. και ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε. και λοιπές διατάξεις» (Α' 185),

14. το π.δ. 170/2003 «Καθορισμός διοικητικών κυρώσεων οργάνων και διαδικασία επιβολής τους στα διοικητικά όργανα των φορέων παροχής συγκοινωνιακού έργου και στους ιδιοκτήτες των λεωφορείων του ν. 2963/2001» (Α' 140),

15. την παρ. 2 του άρθρου 4 του π.δ. 123/2016 «Ανασύσταση και μετονομασία του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, ανασύσταση του Υπουργείου Τουρισμού, σύσταση Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής και Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, μετονομασία Υπουργείων Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων» (Α' 208),

16. το π.δ. 123/2017 «Οργανισμός του Υπουργείου Υποδομών Μεταφορών» (Α' 151),

17. το π.δ. 81/2019 «Σύσταση, συγχώνευση, μετονομασία και κατάργηση Υπουργείων και καθορισμός των αρμοδιοτήτων τους - Μεταφορά υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων μεταξύ Υπουργείων» (Α' 119),

18. του π.δ. 79/2023 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α' 131),

19. την υπό στοιχεία οικ. Β-37843/3546/13/31-07-2013 «Έκδοση επικαιροποιημένου χάρτη υποχρεώσεων

προς τον καταναλωτή (Χ.Υ.Κ.) των φορέων παροχής συγκοινωνιακού έργου του ν. 2963/2001» (Β' 2008),

20. την υπό στοιχεία οικ. Α27733/2213/29.05.2015 υ.α. «Κανονισμός Δικαιωμάτων Επιβατών τακτικών και έκτακτων γραμμών με οδικά μέσα δημόσιας μεταφοράς (Λεωφορεία) και μέσα σταθερής τροχιάς (Ηλεκτρικό Σιδηρόδρομο, Μετρό και Τραμ)» (Β' 2015),

21. την υπ' αρ. 2126/10-01-2020 κοινή υπουργική απόφαση «Λήψη συμπληρωματικών μέτρων για την εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΚ) 2017/2394, σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών, με την κατάργηση του κανονισμού 2006/2004 και της κοινής υπουργικής απόφασης με αριθμό Ζ1- 827/2006 (Β' 1086)» (Β' 27). (Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπ' αρ. L 364 της 9.12.2004, σ. 0001 - 0011)»,

22. την υπ' αρ. 156/8.7.2023 κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στην Υφυπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Χριστίνα Αλεξοπούλου» (Β' 4410),

23. το με ΑΠ 846/17.10.2022 έγγραφο της Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Αστικών Συγκοινωνιών,

24. το με ΑΠ 3152/24.10.2022 έγγραφο του Οργανισμού Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης Α.Ε. (ΟΣΕΘ ΑΕ),

25. το από 25.11.2022 μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών Α.Ε. (ΟΑΣΑ ΑΕ), που έλαβε ΑΠ 6139/10.1.2023 από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών,

26. την ανάγκη αντικατάστασης της υπό στοιχεία οικ. Α27733/2213/29.05.2015 (Β' 1181) υπουργικής απόφασης κυρίως ώστε στον νέο Κανονισμό Δικαιωμάτων Επιβατών τακτικών και έκτακτων γραμμών με οδικά μέσα δημόσιας μεταφοράς (λεωφορεία, τρόλεϊ) και μέσα σταθερής τροχιάς (μετρό, τραμ):

(α) να συμπεριληφθούν στο πεδίο εφαρμογής του και οι τακτικές διεθνείς γραμμές που εκτελούνται με οδικά μέσα μεταφοράς (Λεωφορεία) όταν είτε το αρχικό σημείο επιβίβασης είτε το τελικό σημείο αποβίβασης των επιβατών βρίσκεται εντός της ελληνικής επικράτειας,

(β) να επικαιροποιηθούν τα όργανα εξέτασης αναφορών - καταγγελιών, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 43 «Ορισμός οργάνων εξέτασης καταγγελιών για την εφαρμογή των Κανονισμών (ΕΚ) 181/2011, 1371/2007 και 2006/2004 για τα δικαιώματα των επιβατών και την προστασία των καταναλωτών - Αντικατάσταση των παρ. 4 και 6 του άρθρου 26 του ν. 4313/2014», του ν. 4850/2021 (Α' 208),

(γ) να ληφθούν υπόψη οι νέες λύσεις μεταφοράς που επιλέγουν οι πολίτες στο πλαίσιο της μικροκινητικότητας και

(δ) να αναπροσαρμοστεί το ύψος των αποζημιώσεων του Παραρτήματος Ι και των διοικητικών προστίμων του Παραρτήματος ΙΙ του άρθρου 10,

27. την υπ' αρ. 232815/27.7.2023 εισηγητική έκθεση της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, σύμφωνα με την οποία από την αναπροσαρμογή του ύψους των αποζημιώσεων του Παραρτήματος Ι και των διοικητικών προστίμων του Παραρτήματος ΙΙ του άρθρου 10, ουδεμία αξιοσημείωτη δημοσιονομική μεταβολή επέρχεται στους εποπτευόμενους από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών Φορείς Γενικής Κυβέρνησης «Ο.Α.Σ.Α. Α.Ε.», «Ο.ΣΥ. Α.Ε.», «ΣΤΑ.ΣΥ. Α.Ε.», «Ο.Σ.Ε.Θ. Α.Ε.» και «Ο.Α.Σ.Θ. υπό εκκαθάριση εν λειτουργία», αποφασίζουμε:

 

Άρθρο 1

Πεδίο εφαρμογής

1. Στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας απόφασης περιλαμβάνονται:

α. οι τακτικές αστικές γραμμές που εκτελούνται με οδικά μέσα μεταφοράς (Λεωφορεία, Τρόλεϊ) και μέσα σταθερής τροχιάς (Μετρό, Τραμ),

β. οι τακτικές υπεραστικές γραμμές που εκτελούνται με οδικά μέσα μεταφοράς (Λεωφορεία),

γ. οι τακτικές διεθνείς γραμμές που εκτελούνται με οδικά μέσα μεταφοράς (Λεωφορεία) όταν είτε το αρχικό σημείο επιβίβασης είτε το τελικό σημείο αποβίβασης των επιβατών βρίσκεται εντός της ελληνικής επικράτειας, και

δ. οι έκτακτες γραμμές που εκτελούνται με οδικά μέσα μεταφοράς (Λεωφορεία) όταν είτε το αρχικό σημείο επιβίβασης είτε το τελικό σημείο αποβίβασης των επιβατών βρίσκεται εντός της ελληνικής επικράτειας.

 

Άρθρο 2

Ορισμοί

Γ ια την εφαρμογή της παρούσας ισχύουν οι εξής ορισμοί:

1. Κανονισμός Δικαιωμάτων Επιβατών: Κανονιστικό κείμενο με το οποίο θεσπίζεται το πλαίσιο παροχής υπηρεσιών μεταφοράς του επιβατικού κοινού από τους φορείς παροχής συγκοινωνιακού έργου με οδικά μέσα δημόσιας μεταφοράς (Λεωφορεία, Τρόλεϊ) και μέσα σταθερής τροχιάς (Μετρό, Τραμ) κατά τη διενέργεια, τακτικών και έκτακτων, αστικών, υπεραστικών ή διεθνών οδικών μεταφορών, με σκοπό την παροχή ποιοτικών, αποδοτικών και συνεχώς βελτιούμενων υπηρεσιών μεταφοράς του επιβατικού κοινού και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της βιωσιμότητας των επιβατικών μεταφορών στην Ελλάδα. Γ ια τους σκοπούς της παρούσας υπουργικής απόφασης, όπου «Κανονισμός» νοείται Κανονισμός Δικαιωμάτων Επιβατών.

2. Τακτικές γραμμές: Οι γραμμές με τις οποίες μεταφέρονται επιβάτες με καθορισμένη συχνότητα και σε συγκεκριμένες διαδρομές, κατά τις οποίες οι επιβάτες μπορούν να επιβιβάζονται και να αποβιβάζονται από το όχημα σε προκαθορισμένα σημεία στάσης.

3. Έκτακτες γραμμές: Οι γραμμές οι οποίες δεν εμπίπτουν στον ορισμό των τακτικών γραμμών και των οποίων το κύριο χαρακτηριστικό είναι η μεταφορά ομάδων επιβατών που έχουν συσταθεί κατόπιν πρωτοβουλίας του πελάτη ή του ίδιου του μεταφορέα.

4. Διεθνείς οδικές μεταφορές: οι τακτικές ή έκτακτες γραμμές μεταφοράς επιβατών οι οποίες διενεργούνται είτε μεταξύ Ελλάδας και κρατών μελών της Ε.Ε. (ενδοκοινοτικές) είτε μεταξύ Ελλάδας και τρίτων χωρών (μη ενδοκοινοτικές).

5. Μεταφορέας: Φυσικό ή νομικό πρόσωπο, ίδιο ή άλλο από τον διοργανωτή ταξιδιών, τον ταξιδιωτικό πράκτορα ή τον πωλητή εισιτηρίων, που προσφέρει στο κοινό υπηρεσίες μεταφοράς με τακτικές ή έκτακτες γραμμές.

6. Πραγματικός μεταφορέας: Το φυσικό ή νομικό πρόσωπο, διαφορετικό από τον μεταφορέα, το οποίο εκτελεί όντως όλη τη μεταφορά ή μέρος αυτής.

7. Πωλητής εισιτηρίων: κάθε μεσάζων που συνάπτει συμβάσεις μεταφοράς για λογαριασμό του μεταφορέα.

8. Ταξιδιωτικός πράκτορας: Κάθε μεσάζων που ενεργεί για λογαριασμό επιβάτη με σκοπό τη σύναψη συμβάσεων μεταφοράς.

9. Διοργανωτής ταξιδιών: Ο διοργανωτής ή ο πωλητής, κατά την έννοια του άρθρου 2 παράγραφοι 2 και 3 της οδηγίας 90/314/ΕΟΚ.

10. Εντεταλμένος Ελεγκτής Κομίστρου: Υπάλληλος του οικείου συγκοινωνιακού φορέα ή υπάλληλος τρίτου φορέα (νομικού προσώπου), στον οποίο έχει αναθέσει ο οικείος συγκοινωνιακός φορέας τον έλεγχο κομίστρου, εφόσον οι υπάλληλοι του τρίτου φορέα φέρουν ειδική προς τούτο εξουσιοδότηση του οικείου συγκοινωνιακού φορέα. Εδικά: (α) για τις αστικές συγκοινωνίες της περιοχής ευθύνης του Ο.Α.Σ.Α., αρμόδιος φορέας για τη διενέργεια του ελέγχου καταβολής κομίστρου είναι ο Ο.Α.Σ.Α., ο οποίος μπορεί να αναθέσει τη δραστηριότητα αυτή στις οικείες Εταιρείες Παροχής Συγκοινωνιακού Έργου (Ε.Π.Σ.Ε). του ν. 3920/2011 (Α' 33) και (β) για τις αστικές συγκοινωνίες της περιοχής ευθύνης του Ο.Σ.Ε.Θ, αρμόδιος φορέας για τη διενέργεια του ελέγχου καταβολής κομίστρου είναι ο Ο.Σ.Ε.Θ.

11. Τερματικός σταθμός ή χώρος αφετηρίας: επανδρωμένος τερματικός σταθμός ή χώρος αφετηρίας, όπου σύμφωνα με το καθορισμένο δρομολόγιο μια τακτική γραμμή είναι προγραμματισμένη να σταματήσει για την επιβίβαση ή αποβίβαση επιβατών και όπου υπάρχουν εγκαταστάσεις όπως θυρίδα ελέγχου εισιτηρίων, αίθουσα αναμονής, τουαλέτες ή γραφείο έκδοσης εισιτηρίων.

12. Φορέας διαχείρισης τερματικού σταθμού: ο οργανωτικός φορέας σε ένα κράτος μέλος ο οποίος είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση συγκεκριμένου τερματικού σταθμού.

13. Εθνικός φορέας ελέγχου εφαρμογής Κανονισμού 181/2011 για τα δικαιώματα των επιβατών λεωφορείων και πούλμαν: Ο εκ του νόμου καθορισμένος φορέας αρμόδιος για την επιβολή των διατάξεων του Κανονισμού 181/2011 και τη λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για τη διασφάλιση συμμόρφωσης προς τα οριζόμενα του ως άνω Κανονισμού.

14. Προϊόν κομίστρου: Έγκυρος τίτλος μεταφοράς ή άλλο τεκμήριο σύμβασης μεταφοράς που πρέπει να φέρει κάθε επιβάτης προκειμένου να μετακινηθεί με τα μέσα μαζικής μεταφοράς.

15. Σύμβαση μεταφοράς: η σύμβαση μεταφοράς μεταξύ του μεταφορέα και του επιβάτη για την παροχή μιας ή περισσότερων τακτικών ή έκτακτων υπηρεσιών μεταφοράς.

16. Μηχανισμός διεκπεραίωσης καταγγελιών: Το σύνολο των διαδικασιών για την υποβολή, παραλαβή, εξέταση και επίλυση καταγγελίας για την παραβίαση δικαιωμάτων και υποχρεώσεων όπως προκύπτουν από τον παρόντα Κανονισμό Δικαιωμάτων των Επιβατών- στον οποίο ενσωματώνονται ρυθμίσεις του Κανονισμού (ΕΚ) 181/2011 για τα δικαιώματα των επιβατών λεωφορείων, τρόλεϊ, μετρό, τραμ και πούλμαν- από τα αρμόδια, κατά περίπτωση, όργανα.

17. Μη επίλυση καταγγελίας: Καταγγελία που κρίνεται αβάσιμη ή απορρίπτεται από τα πρωτοβάθμια όργανα εξέτασης καταγγελιών.

18. Άτομο με αναπηρία ή άτομο με μειωμένη κινητικότητα: Οποιοδήποτε άτομο, η κινητικότητα του οποίου είναι μειωμένη κατά τη χρήση μεταφορικών μέσων, λόγω οποιασδήποτε σωματικής αναπηρίας (αισθητήριας ή κινητικής, μόνιμης ή προσωρινής), διανοητικής αναπηρίας ή αδυναμίας ή λόγω οποιασδήποτε άλλης αιτίας ανικανότητας ή λόγω ηλικίας και η κατάσταση του οποίου απαιτεί κατάλληλη προσοχή και προσαρμογή των προσφερόμενων σε όλους τους επιβάτες υπηρεσιών στις ιδιαίτερες ανάγκες του ατόμου αυτού.

 

Άρθρο 3

Δικαιώματα Επιβατών τακτικών και έκτακτων γραμμών με οδικά μέσα δημόσιας μεταφοράς και μέσα σταθερής τροχιάς

1. Κάθε πολίτης, και ιδιαίτερα τα άτομα με αναπηρία ή άτομα με μειωμένη κινητικότητα, δικαιούται όπως επιβιβαστεί και κάνει χρήση, χωρίς καμία άμεση ή έμμεση διάκριση, των δημόσιων οδικών μέσων μεταφοράς (Λεωφορεία, Τρόλεϊ) και μέσων σταθερής τροχιάς (Μετρό και Τραμ) καταβάλλοντας το εκ της νομοθεσίας οριζόμενο, ανά κατηγορία μεταφορικού μέσου, κόμιστρο.

Κατ' εξαίρεση- και προκειμένου οι μεταφορείς να συμμορφωθούν προς τις ισχύουσες απαιτήσεις ασφαλείας που ορίζει το διεθνές, ενωσιακό ή εθνικό δίκαιο και τις απαιτήσεις υγείας και ασφαλείας που ορίζουν οι αρμόδιες αρχές ή στις περιπτώσεις όπου ο σχεδιασμός του οχήματος ή η υποδομή, συμπεριλαμβανομένων των στάσεων λεωφορείων και των τερματικών σταθμών ή χώρων αφετηρίας, καθιστά αδύνατη την επιβίβαση, αποβίβαση ή μεταφορά του ατόμου με αναπηρία ή με μειωμένη κινητικότητα κατά τρόπο ασφαλή και λειτουργικά εφικτό- επιτρέπεται να αρνούνται να δεχθούν κράτηση, να εκδώσουν ή να παράσχουν κατ' άλλο τρόπο εισιτήριο σε, ή να επιβιβάσουν άτομα λόγω αναπηρίας ή μειωμένης κινητικότητας.

2. Επιβάτης τακτικής, αστικής, υπεραστικής ή διεθνούς γραμμής και επιβάτης έκτακτης, εθνικής ή διεθνούς γραμμής με οδικά μέσα δημόσιας μεταφοράς (Λεωφορεία, Τρόλεϊ) και μέσα σταθερής τροχιάς (Μετρό, Τραμ), και υπό την επιφύλαξη μειωμένων κομίστρων για κοινωνικούς λόγους, αγοράζει το νόμιμο, κατά περίπτωση, κόμιστρο αντίστοιχης διαδρομής χωρίς πρόσθετο κόστος, λόγω τυχόν αναπηρίας ή μειωμένης κινητικότητας, και χωρίς καμία άμεση ή έμμεση διάκριση λόγω της εθνικότητάς του.

3. Επιβάτης τακτικής, αστικής, υπεραστικής ή διεθνούς γραμμής και επιβάτης έκτακτης, εθνικής ή διεθνούς γραμμής με οδικά μέσα δημόσιας μεταφοράς (Λεωφορεία, Τρόλεϊ) και μέσα σταθερής τροχιάς (Μετρό, Τραμ)

δικαιούται όπως υποβάλλει στον αρμόδιο μεταφορέα, εφόσον επιθυμεί, παράπονο, αίτημα ή διαμαρτυρία σχετικά με το παρεχόμενο από αυτόν μεταφορικό έργο, υπόδειξη για τη βελτίωση και αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών μεταφοράς.

4. Πολίτης, επιβάτης ή μη των τακτικών και έκτακτων γραμμών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος Κανονισμού Δικαιωμάτων, δύναται, εφόσον επιθυμεί και σύμφωνα με την οριζόμενη διαδικασία της παραγράφου 5 (Ενότητες Α και Β) του άρθρου 6, να υποβάλει προς εξέταση στα αρμόδια κατά περίπτωση όργανα, αναφορά- καταγγελία για παράβαση των δικαιωμάτων του παρόντος άρθρου αλλά και για παράβαση των υποχρεώσεων των μεταφορέων, όπως αυτά καθορίζονται στο άρθρο 4 του παρόντος Κανονισμού.

5. Επιβάτης υπεραστικής ή διεθνούς τακτικής γραμμής σε περίπτωση ματαίωσης ή καθυστέρησης αυτής, έχει δικαίωμα επιλογής, κατά περίπτωση, συνέχισης του ταξιδιού, μεταφορά με άλλο δρομολόγιο ή επιστροφή αντιτίμου εισιτηρίου υπό τους όρους που τίθενται στο άρθρο 19 του Κανονισμού (ΕΕ) 181/2011.

6. Άτομο με αναπηρία ή άτομο με μειωμένη κινητικότητα, επιβάτης υπεραστικής ή διεθνούς τακτικής και έκτακτης γραμμής δικαιούται δωρεάν συνδρομής η οποία αντιστοιχεί κατ' ελάχιστον στην έκταση που καθορίζεται στο Παράρτημα III μέρος α του άρθρου 10 στους καθορισμένους τερματικούς σταθμούς, καθώς και δωρεάν συνδρομής επί των λεωφορείων, η οποία αντιστοιχεί κατ' ελάχιστον στην έκταση που καθορίζεται στο Παράρτημα III μέρος β του άρθρου 10.

7. Η παραβίαση των ως άνω δικαιωμάτων συνεπάγεται την καταβολή αποζημίωσης κατά τα οριζόμενα του άρθρου 7 και του Παραρτήματος Ι του άρθρου 10.

 

Άρθρο 4

Υποχρεώσεις Επιβατών τακτικών και έκτακτων γραμμών με οδικά μέσα δημόσιας μεταφοράς και μέσα σταθερής τροχιάς

1. α) Κάθε επιβάτης κατά την εκτέλεση τακτικής αστικής γραμμής με οδικά μέσα δημόσιας μεταφοράς (Λεωφορεία, Τρόλεϊ) και μέσα σταθερής τροχιάς (Μετρό και Τραμ) καταβάλλει ή φέρει το προβλεπόμενο εκ της ισχύουσας κάθε φορά νομοθεσίας κόμιστρο (εισιτήριο ή κάρτα απεριορίστων διαδρομών) της διαδρομής που επιθυμεί να διανύσει, το επικυρώνει κατά την είσοδό του στο όχημα/συρμό ή κατά την είσοδο και την έξοδό του στο σταθμό μετρό, το φυλάσσει καθ' όλη τη διάρκεια της διαδρομής έως και την έξοδό του από το όχημα/συρμό ή το σταθμό και το επιδεικνύει, συνοδευόμενο από τα αναγκαία κατά περίπτωση παραστατικά που πιστοποιούν τυχόν δικαίωμά του σε μειωμένο κόμιστρο ή σε ελεύθερη μετακίνηση, όποτε του ζητείται από τους εντεταλμένους Ελεγκτές Κομίστρου. Η χρήση επικυρωμένου εισιτηρίου είναι αυστηρώς προσωπική.

β) Κάθε επιβάτης κατά τη διάρκεια της μετακίνησής του με υπεραστικές, τακτικές και έκτακτες γραμμές, διαθέτει νόμιμο και έγκυρο τίτλο μεταφοράς, δηλαδή το προβλεπόμενο κατά περίπτωση επικυρωμένο εισιτήριο, δελτίο ελευθέρας ή μειωμένης τιμής εισιτήριο κ.λπ. Ειδικά στην περίπτωση των διεθνών τακτικών γραμμών οι επιβάτες διαθέτουν εισιτήρια που φέρουν σφραγίδα του εκδίδοντος τουριστικού γραφείου.

γ) Στην περίπτωση εκτέλεσης υπεραστικών και διεθνών τακτικών γραμμών άτομο με αναπηρία ή άτομο με μειωμένη κινητικότητα:

γα) κοινοποιεί στον μεταφορέα, τον ταξιδιωτικό πράκτορα ή το διοργανωτή ταξιδιών, κατά τη στιγμή της κράτησης ή προαγοράς του εισιτηρίου, τις ειδικές του ανάγκες όσον αφορά το κάθισμα, υπό την προϋπόθεση ότι η ανάγκη είναι γνωστή εκείνη τη στιγμή.

γβ) γνωστοποιεί ότι χρήζει συνδρομής στους μεταφορείς, τους φορείς διαχείρισης τερματικών σταθμών, τους ταξιδιωτικούς πράκτορες ή τους διοργανωτές ταξιδιών, το αργότερο 36 ώρες πριν από τη στιγμή που αιτείται τη συνδρομή, και

γγ) παρουσιάζεται στο καθορισμένο σημείο:

i. την ώρα που έχει προκαθορισθεί από τον μεταφορέα, η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 60 λεπτά πριν από τη γνωστοποιημένη ώρα αναχώρησης, εκτός εάν έχει συμφωνηθεί βραχύτερο χρονικό διάστημα μεταξύ μεταφορέα και επιβάτη, ή

II. εάν δεν έχει οριστεί ώρα, το αργότερο 30 λεπτά πριν από τη γνωστοποιημένη ώρα αναχώρησης.

δ) Η αγορά των εισιτηρίων και η καταβολή του νόμιμου, κατά περίπτωση, κομίστρου μεταφοράς γίνεται από τα σημεία και με τους τρόπους που ορίζουν οι μεταφορείς ή κατά πεδίο αρμοδιότητας φορείς κατά τα προβλεπόμενα της ισχύουσας κάθε φορά νομοθεσίας.

ε) Τα εισιτήρια και τα μηνιαία κουπόνια που συνοδεύουν τις κάρτες απεριορίστων διαδρομών για την εκτέλεση τακτικών αστικών γραμμών με οδικά μέσα δημόσιας μεταφοράς (Λεωφορεία, Τρόλεϊ) και μέσα σταθερής τροχιάς (Μετρό και Τραμ) επέχουν θέση αξιών και εάν απωλεσθούν δεν αντικαθίστανται. Ως εκ τούτου, στους κατόχους καρτών απεριορίστων διαδρομών ετήσιας διάρκειας συστήνεται όπως φέρουν μαζί τους μόνον το στέλεχος της κάρτας με το κουπόνι του τρέχοντος μηνός και να φυλάσσουν ξεχωριστά όλα τα υπόλοιπα κουπόνια.

Στην περίπτωση απώλειας ή φθοράς του στελέχους κάρτας απεριορίστων διαδρομών, ο επιβάτης μπορεί να ζητήσει από τον οικείο συγκοινωνιακό φορέα την επανέκδοση αυτού με την προσκόμιση πρόσφατης φωτογραφίας του και την επίδειξη της αστυνομικής ταυτότητας ή του διαβατηρίου.

Γ ια την επανέκδοση κάρτας απεριορίστων διαδρομών, πλην της περίπτωσης της μηνιαίας κάρτας, απαιτείται η προσκόμιση των εναπομεινάντων κουπονιών.

Στην περίπτωση δικαιούχων μειωμένου κομίστρου, όπως φοιτητές, σπουδαστές, μαθητές, πολύτεκνοι και τέκνα πολυτέκνων, απαιτείται η επίδειξη του αντίστοιχου δικαιολογητικού που πιστοποιεί το δικαίωμα αυτό, όπως ακαδημαϊκή ταυτότητα, δελτίο μαθητικού ή ειδικού εισιτηρίου, δελτίο πολυτέκνων, αστυνομική ταυτότητα για πιστοποίηση της ηλικίας. Στην περίπτωση κάρτας που εκδόθηκε μαζικά για συλλογική οργάνωση ή ένωση προσώπων, απαιτείται και βεβαίωση της Ένωσης που ανήκει ο δικαιούχος.

Ειδικά σε περίπτωση απώλειας, κλοπής, δυσλειτουργίας της προσωποποιημένης ηλεκτρονικής κάρτας του

ΟΑΣΑ, δύναται να πραγματοποιηθεί αντικατάσταση και μεταφορά του υπολοίπου της, σε οποιοδήποτε εκδοτήριο του συστήματος ΟΑΣΑ, με τη χρήση του προσωπικού κωδικού ασφαλείας (pin) που απαιτείται για την αρχική έκδοση της κάρτας. Τα υπόλοιπα προϊόντα κομίστρου, όπως υπόλοιπος χρόνος, χρηματική αξία, που υπάρχουν αποθηκευμένα στην παλιά κάρτα, μεταφέρονται στην νέα κάρτα σύμφωνα με συγκεκριμένους κανόνες. Στην ανώνυμη ηλεκτρονική κάρτα του ΟΑΣΑ και στο ηλεκτρονικό εισιτήριο, δεν αποθηκεύονται τα προσωπικά στοιχεία του κατόχου και σε περίπτωση απώλειας ή κλοπής, δεν αντικαθίσταται αυτή. Σε περίπτωση κατοχής καρτών προσωποποιημένων ηλεκτρονικών καρτών από τους επιβάτες δεν επιτρέπεται η δημοσίευση των φωτογραφιών που εμφανίζονται τα προσωπικά στοιχεία και τα στοιχεία των καρτών και οι σχετικές αναρτήσεις στο διαδίκτυο. Η ορθή εφαρμογή των κοινωνικών πολιτικών που αφορά στις μετακινήσεις των ειδικών ομάδων του πληθυσμού υλοποιείται, με τη χρήση προσωποποιημένων ηλεκτρονικών καρτών, ώστε αυτές να φέρουν τα στοιχεία των κατόχων και να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από αυτούς. Η έκδοση των προσωποποιημένων καρτών πραγματοποιείται σύμφωνα με τους κανόνες του Αυτόματου Συστήματος Συλλογής Κομίστρου του ΟΑΣΑ και τους όρους και τις προϋποθέσεις που τίθενται στην υπ' αρ. 04/2017 Γνωμοδότηση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.

2. α) Πρόστιμο επιβάλλεται όταν, από έλεγχο που διενεργείται από τους εντεταλμένους Ελεγκτές Κομίστρου δημόσιων τακτικών αστικών οδικών μέσων μεταφοράς (Λεωφορεία - Τρόλεϊ) και μέσων σταθερής τροχιάς (Με- τρό και Τραμ), προκύπτει ότι άτομο ευρισκόμενο εντός των οχημάτων/συρμών αλλά και των εσωτερικών χώρων των σταθμών μετά των επικυρωτικών μηχανημάτων δεν έχει καταβάλει το νόμιμο, κατά περίπτωση, κόμιστρο. Μη καταβολή νόμιμου κομίστρου τεκμαίρεται, ενδεικτικά και όχι εξαντλητικά, στις περιπτώσεις όπου ο μετακινούμενος:

αα) δε φέρει οποιοδήποτε έγκυρο τίτλο μεταφοράς ή άλλο τεκμήριο σύμβασης μεταφοράς, αβ) φέρει μη έγκυρο κατά τα οριζόμενα στην προηγούμενη παράγραφο εισιτήριο, αγ) φέρει τίτλο μεταφοράς του οποίου η ισχύς έχει λήξει,

αδ) φέρει εισιτήριο στο οποίο εμφανίζονται περισσότερες των επιβαλλομένων επικυρώσεων ή επικυρώσεις που συμπίπτουν μεταξύ τους και είναι δυσανάγνωστες, αε) φέρει τίτλο μεταφοράς παραποιημένο, αλλοιωμένο ή παραχαραγμένο,

αστ) χρησιμοποιεί τίτλο μεταφοράς το οποίο απέκτησε, είτε δωρεάν είτε επί πληρωμής, από άλλον επιβάτη, αζ) φέρει κάρτα απεριορίστων διαδρομών της οποίας η ισχύς έχει λήξει,

αη) φέρει φθαρμένη κάρτα απεριορίστων διαδρομών σε βαθμό που δεν προκύπτει το είδος και ο δικαιούχος αυτής,

αθ) φέρει κάρτα απεριορίστων διαδρομών τα στοιχεία της οποίας δεν είναι συμπληρωμένα, αι) φέρει τίτλο μεταφοράς του οποίου η φωτογραφία δεν ταυτοποιείται με τον φέροντα ή δεν είναι συμπληρωμένα τα στοιχεία αυτού,

αια) δεν επιδεικνύει τα απαιτούμενα κατά περίπτωση παραστατικά που πιστοποιούν τυχόν δικαίωμά του σε μειωμένο κόμιστρο ή σε ελεύθερη μετακίνηση (π.χ. ακαδημαϊκή ταυτότητα, δελτίο μαθητικού ή ειδικού εισιτηρίου, δελτίο πολυτέκνων, αστυνομική ταυτότητα για πιστοποίηση της ηλικίας κ.λπ.).

β) Πρόστιμο επιβάλλεται σε επιβάτη υπεραστικής τακτικής γραμμής από εντεταλμένους Ελεγκτές Κομίστρου, που δεν έχει καταβάλει το νόμιμο, κατά περίπτωση, κόμιστρο. Μη καταβολή νόμιμου κομίστρου τεκμαίρεται, ενδεικτικά και όχι εξαντλητικά, στις περιπτώσεις όπου ο μετακινούμενος:

βα) δε φέρει οποιοδήποτε έγκυρο τίτλο μεταφοράς ή άλλο τεκμήριο σύμβασης μεταφοράς, ββ) φέρει εισιτήριο του οποίου η ισχύς έχει λήξει, βγ) φέρει παραποιημένο, αλλοιωμένο ή παραχαραγμένο εισιτήριο,

βδ) δεν επιδεικνύει τα απαιτούμενα τα κατά περίπτωση παραστατικά που πιστοποιούν τυχόν δικαίωμά του σε μειωμένο κόμιστρο ή σε ελεύθερη μετακίνηση (π.χ. ακαδημαϊκή ταυτότητα, δελτίο μαθητικού ή ειδικού εισιτηρίου, δελτίο πολυτέκνων, αστυνομική ταυτότητα για πιστοποίηση της ηλικίας κ.λπ.).

γ) Η πληρωμή του επιβληθέντος προστίμου πραγματοποιείται σύμφωνα με τα εκ του σχετικού, ανά συγκοινωνιακό φορέα, θεσμικού πλαισίου οριζόμενα.

3. Οι επιβάτες, καθ' όλη τη διάρκεια της μετακίνησής τους με τα οδικά μέσα δημόσιας μεταφοράς και μέσα σταθερής τροχιάς αλλά και κατά την παραμονή τους στους σταθμούς:

α) συμπεριφέρονται με ευπρέπεια και ευγένεια στο Προσωπικό Κίνησης αλλά και στους συνεπιβάτες τους αποφεύγοντας διαπληκτισμούς και εντάσεις. Δεν επιτρέπεται να καπνίζουν, να θορυβούν (π.χ. να χρησιμοποιούν ραδιόφωνο ανοικτής ακρόασης), να φέρονται με τρόπο ανάρμοστο, προκλητικό ή απειλητικό και να ενοχλούν, καθ' οιονδήποτε τρόπο, τους λοιπούς επιβάτες, β) δεν παρεμποδίζουν το Προσωπικό Κίνησης στην εκτέλεση των καθηκόντων του και συμμορφώνονται προς τυχόν υποδείξεις αυτού προς διευκόλυνση της κανονικής εκτέλεσης αυτών, γ) συνδράμουν τους χρήζοντες βοηθείας, όπως άτομα με αναπηρία ή με μειωμένη κινητικότητα και ηλικιωμένους, και παραχωρούν τη θέση τους σε αυτούς, δ) δεν εμποδίζουν την άνοδο ή κάθοδο, είσοδο ή έξοδο των λοιπών επιβατών,

ε) χρησιμοποιούν τον εξοπλισμό έκτακτης ανάγκης που προορίζεται για το επιβατικό κοινό μόνο εάν τούτο είναι απολύτως αναγκαίο και δεν κάνουν άσκοπη χρήση αυτού,

στ) δεν κάνουν άσκοπη ή κακή χρήση, δεν προκαλούν φθορές στον εξοπλισμό του αυτόματου συστήματος συλλογής κομίστρου και τηρούν τους κανόνες ορθής διέλευσης από τις πύλες εισόδου - εξόδου επιβατών των σταθμών των μέσων σταθερής τροχιάς, ζ) δεν προσεγγίζουν, εισέρχονται ή παραμένουν σε οχήματα/συρμούς ή εγκαταστάσεις όπου υπάρχει σχετική απαγορευτική σήμανση, η) δεν ρίπτουν αντικείμενα εντός ή εκτός των οχημάτων, δεν ρυπαίνουν καθ' οιονδήποτε τρόπο τα οχήματα,

τις εγκαταστάσεις και τις υποδομές των συγκοινωνιακών φορέων, δεν καταστρέφουν ούτε φθείρουν, καθ' οιονδήποτε τρόπο, εξοπλισμό, μέρος ή εξάρτημα οχήματος/συρμού, εγκατάσταση, τεχνικό έργο, μηχάνημα, εργαλείο, αντικείμενο ιδιοκτησίας τους ή εκμισθωμένου από αυτούς,

θ) δεν επικολλούν αυτοκόλλητα, δεν διανέμουν έντυπο υλικό, δεν εμπορεύονται αγαθά, δεν τελούν προπαγάνδα οποιασδήποτε μορφής, δεν ανακρούουν μουσικά όργανα και δεν επαιτούν,

ι) τηρούν τις ισχύουσες κάθε φορά υγειονομικές διατάξεις για την προστασία της Δημόσιας Υγείας,

ια) τηρούν επιμελώς τις οδηγίες για τη μετακίνηση με μικρά παιδιά, για τη μεταφορά βρεφικών/παιδικών καροτσιών, αποσκευών, ποδηλάτων, πατινιών (e-scooters) και κατοικίδιων ζώων, κατά τα οριζόμενα της επόμενης παραγράφου, ώστε να μην εμποδίζεται η ελεύθερη και ασφαλής μετακίνηση των συνεπιβατών τους στα οχήματα/συρμούς και τους σταθμούς, ως εξής:

4. α) ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΜΕ ΜΙΚΡΑ ΠΑΙΔΙΑ

(αα) Παιδιά ηλικίας μέχρι έξι (6) ετών συνοδεύονται υποχρεωτικώς από άτομο το οποίο επιμελείται την ασφαλή μετακίνησή τους.

(αβ) Για την ασφαλή μετακίνηση των παιδιών με τη χρήση βρεφικού/παιδικού καροτσιού στην περίπτωση των αστικών τακτικών γραμμών με οδικά μέσα (Λεωφορεία), συνίσταται όπως ο συνοδός:

i. Επιβιβαστεί/αποβιβαστεί από τη μεσαία (-ες) θύρα (-ες).

ii. Μεταφέρει το βρεφικό/παιδικό καρότσι διπλωμένο. Στις περιπτώσεις που αυτό δεν είναι εφικτό ή ο συνοδός του παιδιού προτιμά να μεταφέρει το παιδί μέσα σε αυτό, επιτρέπεται η μεταφορά ενός ανοικτού παιδικού καροτσιού ανά όχημα ή δύο (2) για αρθρωτά λεωφορεία και ηλεκτροκίνητα λεωφορεία (τρόλεϊ) και μόνον εφόσον ο οδηγός κρίνει ότι η πληρότητα του οχήματος το επιτρέπει.

(αγ) Σε κάθε περίπτωση, ο συνοδός:

i. Τοποθετεί το βρεφικό/παιδικό καρότσι με τρόπο τέτοιο που δεν παρεμποδίζει τη διέλευση και κίνηση των υπόλοιπων επιβατών εντός του οχήματος/συρμού.

ii. Βρίσκεται πλησίον του βρεφικού/παιδικού καροτσιού, το κρατά και γενικά μεριμνά για την μη πρόκληση τραυματισμού ή όχλησης άλλων επιβατών.

iii. Μεριμνά ώστε το παιδί εντός του καροτσιού να είναι δεμένο με ζώνη ασφαλείας και το καρότσι να έχει φρένο.

iv. Τοποθετεί το βρεφικό/παιδικό καρότσι, κατά την εκτέλεση υπεραστικών ή διεθνών, τακτικών και έκτακτων, μεταφορών στο χώρο των αποσκευών σύμφωνα με το σημείο δ της παρούσας.

β) ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΜΕ ΖΩΑ

βα) Η μεταφορά μικρών ζώων συντροφιάς με οδικά μέσα και μέσα σταθερής τροχιάς (Μετρό, Τραμ) επιτρέπεται, με ευθύνη του επιβάτη και κατά την κρίση του οδηγού ή άλλου εντεταλμένου προσωπικού του μεταφορέα ανάλογα με τις συνθήκες πληρότητας του οχήματος/ συρμού και την ασφάλεια των επιβατών (με εξαίρεση τους σκύλους βοηθείας), εφόσον:

i. Είναι τοποθετημένα σε ασφαλές κλουβί μεταφοράς, κλειστού τύπου διαστάσεων έως 70εκ. x 40εκ. x 50εκ. για την περίπτωση των τακτικών αστικών γραμμών ή σε ασφαλές κλουβί μεταφοράς, κλειστού τύπου διαστάσεων έως 50εκ. x 40εκ. x 35 εκ. για την περίπτωση των υπεραστικών τακτικών καθώς και των έκτακτων γραμμών.

ii. Συνοδεύονται από τον ιδιοκτήτη ή κάτοχό τους.

iii. Ο ιδιοκτήτης ή κάτοχος του ζώου φέρει το ατομικό βιβλιάριο υγείας- διαβατήριο του ζώου.

iv. Ο ιδιοκτήτης ή κάτοχος του ζώου βρίσκεται πλησίον αυτού και μεριμνούν για τη μη πρόκληση τραυματισμού ή όχλησης άλλων επιβατών.

v. Τα τοποθετούν στους ελεύθερους χώρους των οχημάτων/συρμών, εκτός των διαδρόμων, των σημείων εισόδου- εξόδου των επιβατών και επικύρωσης των εισιτηρίων ούτως ώστε να μη διακυβεύεται η ασφαλής μετακίνηση των υπόλοιπων επιβατών.

vi. Στην περίπτωση τακτικών υπεραστικών ή διεθνών, γραμμών καθώς και έκτακτων γραμμών, μεταφέρονται υποχρεωτικά εντός του χώρου των επιβατών και πάντως σε καμία απολύτως περίπτωση στο χώρο αποσκευών (περιλαμβανομένης της περίπτωσης ζώων μέσα σε δέματα).

ββ) Ειδικώς, οι σκύλοι βοηθείας, ήτοι οι εκπαιδευμένοι σκύλοι οδηγοί τυφλών και σκύλοι βοηθοί ατόμων με αναπηρίες, καθώς και οι σκύλοι που βρίσκονται στη διαδικασία εκπαίδευσης ως σκύλοι βοηθείας μεταφέρονται ως εξής:

i. Χωρίς κλουβί μεταφοράς και χωρίς φίμωτρο, εφόσον φέρουν λουρί χειρισμού, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους.

ii. Ο χρήστης ή εκπαιδευτής, κατά περίπτωση, του σκύλου βοηθείας φέρει και επιδεικνύει, όποτε του ζητείται από τους Ελεγκτές Κομίστρου ή τους ειδικά εξουσιοδοτημένους για το σκοπό αυτό υπαλλήλους, τα εκ του νόμου οριζόμενα παραστατικά που πιστοποιούν την επάρκεια εκπαίδευσής του ζώου (αν είναι εκπαιδευμένο ή τελεί υπό εκπαίδευση), την υγεία αυτού, όσο και ότι ο χρήστης ή εκπαιδευτής του σκύλου βοηθείας διαθέτει τη σχετική πιστοποίηση και αποδεικτικό χρήσης του ζώου.

iii. Στην περίπτωση χρήστη ή εκπαιδευτή που είναι πολίτης της Ε.Ε. ή πολίτης τρίτης χώρας, αλλά μένει στην Ελλάδα για βραχύ χρονικό διάστημα, τότε τα απαραίτητα πιστοποιητικά, όπως έχουν εκδοθεί από επίσημο φορέα ή υπηρεσία της χώρας προέλευσης, πρέπει να είναι μεταφρασμένα στην αγγλική γλώσσα. Σε περίπτωση μακροπρόθεσμης παραμονής του χρήστη ή εκπαιδευτή στην Ελλάδα (π.χ. λόγοι εργασίας, μόνιμη παραμονή κ.λπ.), τα ως άνω πιστοποιητικά πρέπει να είναι επίσημα μεταφρασμένα στην ελληνική γλώσσα από τις Αρχές της Ελλάδας στο εξωτερικό (Πρεσβείες κ.λπ.), κατά τα οριζόμενα της ισχύουσας σχετικής νομοθεσίας.

iv. Ο χρήστης ή εκπαιδευτής, κατά περίπτωση, του σκύλου βοηθείας μεριμνά για τη διατήρηση της καθαριότητας του οχήματος/συρμού και για την ανεμπόδιστη διέλευση και κίνηση των υπόλοιπων επιβατών εντός του οχήματος/συρμού.

βγ) Σε περίπτωση πρόκλησης ζημίας, εφαρμογή έχουν οι γενικότερες διατάξεις του Αστικού Κώδικα περί ευθύνης του κατόχου ζώου για ζημία που προκλήθηκε από αυτό σε τρίτον (άρθρο 924 ΑΚ).

γ) ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΠΟΔΗΛΑΤΟΥ

γα) Στις τακτικές αστικές γραμμές με οδικά μέσα και μέσα σταθερής τροχιάς (Μετρό, Τραμ) επιτρέπεται, με ευθύνη του επιβάτη και κατά την κρίση του οδηγού ή άλλου εντεταλμένου προσωπικού του μεταφορέα ανάλογα με τις συνθήκες πληρότητας του οχήματος/συρμού και την ασφάλεια των επιβατών, η μεταφορά ποδηλάτων, ως εξής:

i. Στα λεωφορεία επιτρέπεται, αποκλειστικώς, η μεταφορά αναδιπλούμενων (σπαστών) ποδηλάτων μεγέθους έως 20". Για τη διασφάλιση της ασφαλούς μεταφοράς των επιβατών και για την αποφυγή οποιουδήποτε τραυματισμού αυτών, τα εν λόγω ποδήλατα μεταφέρονται απαραιτήτως εντός ειδικής αποθηκευτικής τσάντας με- ταφοράς/χειραποσκευής (μέγιστων διαστάσεων 33 x 66 x 80εκατ., με ιμάντες ασφάλισης) από όπου δεν εξέχουν μηχανικά μέρη αυτών.

ii. Στο Μετρό και το Τραμ επιτρέπεται η μεταφορά και συμβατικών ποδηλάτων, έως δύο (2) ανά συρμό. Οι ποδηλατιστές, κατά τη μετακίνησή τους στις αποβάθρες και γενικότερα σε όλους τους χώρους των σταθμών, κυκλοφορούν πεζοί, δεν χρησιμοποιούν τις κυλιόμενες κλίμακες των σταθμών, μπορούν ωστόσο να κάνουν χρήση των ανελκυστήρων. Η είσοδος αυτών στο συρμό γίνεται από την τελευταία θύρα.

iii. Εάν οι συνθήκες μεταφοράς εντός του οχήματος/ συρμού δεν το επιτρέπουν, ο οδηγός μπορεί να αρνηθεί την επιβίβαση ενός επιβάτη με ποδήλατο.

iv. Κατά τις ημέρες και ώρες διεξαγωγής αθλητικών και άλλων εκδηλώσεων που λαμβάνουν χώρα πλησίον των γραμμών του Μετρό, του Ηλεκτρικού Σιδηρόδρομου και του Τραμ δεν επιτρέπεται η μεταφορά ποδηλάτων λόγω της μεγάλης επιβατικής κίνησης στους συρμούς και τις αποβάθρες.

γβ) Σε κάθε περίπτωση, οι κάτοχοι των μεταφερόμενων ποδηλάτων (αναδιπλούμενων και μη):

i. βρίσκονται πλησίον αυτών και μεριμνούν για τη μη πρόκληση τραυματισμού ή όχλησης άλλων επιβατών.

ii. τα τοποθετούν στους ελεύθερους χώρους των οχημάτων/συρμών, εκτός των διαδρόμων, των σημείων εισόδου- εξόδου των επιβατών και επικύρωσης των εισιτηρίων ούτως ώστε να μη διακυβεύεται η ασφαλής μετακίνηση των υπόλοιπων επιβατών.

iii. δίνουν προτεραιότητα στα άτομα με αναπηρίες και άτομα με μειωμένη κινητικότητα, τους ηλικιωμένους και γενικά στα άτομα που έχουν ανάγκη ιδιαίτερης προσοχής και δεν παρεμποδίζουν την πρόσβασή αυτών στους σταθμούς και τους συρμούς.

δ) ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΤΟΥ ΠΑΤΙΝΙΟΥ (E-SCOOTER)+

δα) Στις τακτικές αστικές γραμμές με οδικά μέσα και μέσα σταθερής τροχιάς επιτρέπεται, με ευθύνη του επιβάτη, η μεταφορά Ελαφρού Προσωπικού Ηλεκτρικού Οχήματος (Ε.Π.Η.Ο.) πατινιού (e- scooter), ως εξής:

i. Στα λεωφορεία επιτρέπεται η μεταφορά αποκλειστικώς αναδιπλούμενων (σπαστών) πατινιών. Για τη διασφάλιση της ασφαλούς μεταφοράς των επιβατών και για την αποφυγή οποιουδήποτε τραυματισμού αυτών, τα εν λόγω ηλεκτροκίνητα πατίνια (e-scooters) μεταφέρονται απαραιτήτως εντός ειδικής αποθηκευτικής τσάντας μεταφοράς/χειραποσκευής (μέγιστων διαστάσεων 110x50x20εκατ., με ιμάντες ασφάλισης) από όπου δεν εξέχουν μηχανικά μέρη αυτών.

ii. Στο Μετρό και το Τραμ επιτρέπεται η μεταφορά αναδιπλούμενων (σπαστών) πατινιών έως δύο (2) ανά συρμό. Οι χρήστες των εν λόγω πατινιών, κατά τη μετακίνησή τους στις αποβάθρες και γενικότερα σε όλους τους χώρους των σταθμών, κυκλοφορούν πεζοί, δεν χρησιμοποιούν τις κυλιόμενες κλίμακες των σταθμών, μπορούν ωστόσο να κάνουν χρήση των ανελκυστήρων. Η είσοδος αυτών στο συρμό γίνεται από την τελευταία θύρα.

iii. Εάν οι συνθήκες μεταφοράς εντός του οχήματος/ συρμού δεν το επιτρέπουν, ο οδηγός μπορεί να αρνηθεί την επιβίβαση ενός επιβάτη με πατίνι.

iv. Κατά τις ημέρες και ώρες διεξαγωγής αθλητικών και άλλων εκδηλώσεων που λαμβάνουν χώρα πλησίον των γραμμών του Μετρό και του Τραμ δεν επιτρέπεται η μεταφορά πατινιών λόγω της μεγάλης επιβατικής κίνησης στους συρμούς και τις αποβάθρες.

δβ) Σε κάθε περίπτωση, οι κάτοχοι των μεταφερόμενων πατινιών:

i. βρίσκονται πλησίον αυτών και μεριμνούν για τη μη πρόκληση τραυματισμού ή όχλησης άλλων επιβατών.

ii. τα τοποθετούν στους ελεύθερους χώρους των οχημάτων/συρμών, εκτός των διαδρόμων, των σημείων εισόδου- εξόδου των επιβατών και επικύρωσης των εισιτηρίων ούτως ώστε να μη διακυβεύεται η ασφαλής μετακίνηση των υπόλοιπων επιβατών.

iii. δίνουν προτεραιότητα στα άτομα με αναπηρίες και άτομα με μειωμένη κινητικότητα, τους ηλικιωμένους και γενικά στα άτομα που έχουν ανάγκη ιδιαίτερης προσοχής και δεν παρεμποδίζουν την πρόσβασή αυτών στους σταθμούς και τους συρμούς.

δγ) Στις υπεραστικές και διεθνείς, τακτικές και έκτακτες, γραμμές επιτρέπεται, η μεταφορά πατινιών, στο χώρο των αποσκευών, σύμφωνα με την υποπερ. (εβ) της περ. (ε).

ε) ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΠΟΣΚΕΥΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ

εα) Στις τακτικές αστικές γραμμές με οδικά μέσα και μέσα σταθερής τροχιάς (Μετρό, Τραμ) επιτρέπεται, με ευθύνη του επιβάτη και κατά την κρίση του οδηγού ή άλλου εντεταλμένου προσωπικού του μεταφορέα ανάλογα με τις συνθήκες πληρότητας του οχήματος/συρμού και την ασφάλεια των επιβατών, η μεταφορά αποσκευών και λοιπών αντικειμένων, ως εξής:

i. Αποσκευές μικρών διαστάσεων (χειραποσκευές, σακίδια κ.λπ.) κρατούνται ανά χείρας, δεν φέρονται στους ώμους ούτε τοποθετούνται στα καθίσματα.

ii. Οι διαστάσεις των μεγαλύτερων αποσκευών δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 100εκ x 60εκ x 25εκ, το βάρος τους τα 25 kg ενώ το μήκος λοιπών μεταφερόμενων αντικειμένων δεν πρέπει να ξεπερνά το 1,70μ.

iii. Στα λεωφορεία, η επιβίβαση/αποβίβαση επιβατών με αποσκευές γίνεται μόνο από τη μεσαία (-ες) θύρα (-ες).

iv. Στα λεωφορεία, ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός μεταφερόμενων «καροτσιών λαϊκής» είναι δύο (2) για τα κανονικά και αρθρωτά λεωφορεία και τα ηλεκτροκίνητα λεωφορεία (τρόλεϊ) και ένα (1) για τα MIDI λεωφορεία.

v. Οι αποσκευές και τα λοιπά μεταφερόμενα αντικείμενα τοποθετούνται στους ελεύθερους χώρους των οχημάτων/συρμών, εκτός των διαδρόμων, των σημείων εισόδου- εξόδου των επιβατών και επικύρωσης των εισιτηρίων ούτως ώστε να μη διακυβεύεται η ασφαλής μετακίνηση των υπόλοιπων επιβατών.

vi. Οι κάτοχοι των αποσκευών βρίσκονται πλησίον αυτών και μεριμνούν για τη μη πρόκληση τραυματισμού ή όχλησης άλλων επιβατών.

vii. Δεν επιτρέπεται η μεταφορά επικίνδυνων, εύφλεκτων αιχμηρών, δηλητηριωδών, ρυπαρών ή δύσοσμων υλών και υλικών, καθώς και, εν γένει, αντικειμένων επικίνδυνων για τη σωματική ακεραιότητα των επιβατών.

viii. Εάν οι συνθήκες μεταφοράς εντός του οχήματος δεν το επιτρέπουν, ο οδηγός μπορεί να αρνηθεί την επιβίβαση ενός επιβάτη με αποσκευές ή λοιπά αντικείμενα.

εβ) στις τακτικές υπεραστικές ή διεθνείς γραμμές και στις έκτακτες, γραμμές επιτρέπεται, με ευθύνη του επιβάτη και κατά την κρίση του οδηγού ή άλλου εντεταλμένου προσωπικού του μεταφορέα, η μεταφορά αποσκευών και λοιπών αντικειμένων, ως εξής:

i. Οι αποσκευές επιβατών, συμπεριλαμβανομένων ποδηλάτων, πατινιών (e-scooters) βρεφικών/παιδικών καροτσιών, δεμάτων, τοποθετούνται στο χώρο αποσκευών του λεωφορείου.

ii. Αποσκευές μικρών διαστάσεων (χειραποσκευές, σακίδια κ.λπ.) πρέπει για την ασφάλεια των επιβαινόντων να μην κρατούνται ανά χείρας, αλλά να τοποθετούνται στα ειδικά ράφια αποσκευών που διαθέτει το λεωφορείο.

iii. Δεν επιτρέπεται η μεταφορά επικίνδυνων, εύφλεκτων αιχμηρών, δηλητηριωδών, ρυπαρών ή δύσοσμων υλών και υλικών, καθώς και, εν γένει, αντικειμένων επικίνδυνων για τη σωματική ακεραιότητα των επιβατών.

iv. Η μεταφορά ασυνόδευτων αποσκευών επιτρέπεται στις υπεραστικές τακτικές γραμμές.

v. Δεν επιτρέπεται η μεταφορά ασυνόδευτων δεμάτων στις διεθνείς τακτικές γραμμές εκτός ΕΕ.

εγ) Σε κάθε περίπτωση, οι μεταφορείς δεν ευθύνονται για την κλοπή ή απώλεια προσωπικών αντικειμένων των επιβατών κατά την διάρκεια της μεταφοράς.

στ) Το σύνολο βρεφικών/παιδικών καροτσιών, ποδηλάτων, ηλεκτροκίνητων πατινιών (e-scooters) και καροτσιών λαϊκής που επιτρέπεται να μεταφέρονται στις τακτικές αστικές γραμμές με οδικά οχήματα δεν υπερβαίνει τα δύο (2) ανά όχημα.

 

Άρθρο 5

Υποχρεώσεις Μεταφορέων

1. Ο προγραμματισμός, η οργάνωση και η εκτέλεση, κατά πεδίο αρμοδιότητας, ποιοτικών, αξιόπιστων και αποδοτικών συγκοινωνιακών υπηρεσιών με οδικά μέσα μεταφοράς και μέσα σταθερής τροχιάς (Μετρό, Τραμ) που όχι μόνο εξυπηρετούν κατά τον βέλτιστο τρόπο το κοινωνικό σύνολο αλλά, παράλληλα, ενισχύουν την αποτελεσματικότητα και τη βιωσιμότητα των επιβατικών μεταφορών, αποτελεί υποχρέωση όλων των μεταφορέων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος Κανονισμού.

2. Η εκτέλεση τακτικών αστικών μεταφορών με οδικά μέσα μεταφοράς και μέσα σταθερής τροχιάς πραγματοποιείται ως εξής:

α) Για την Περιφέρεια Αττικής, όπως αυτή ορίζεται στον ν. 3852/2010 (Α' 87), πλην της Π.Ε. Νήσων, ο προγραμματισμός, η οργάνωση και η εκτέλεση του συγκοινωνιακού έργου - με μέσα μαζικής μεταφοράς αποτελεί, σύμφωνα με την περ. (α) της παρ. 2 του άρθρου 4 του ν.3920/2011, υποχρέωση των εταιρειών παροχής συγκοινωνιακού έργου (Ε.Π.Σ.Ε.), ήτοι των εταιρειών «Οδικές Συγκοινωνίες Α.Ε.» (Ο.ΣΥ.) και «Σταθερές Συγκοινωνίες Α.Ε.» (ΣΤΑ.ΣΥ.), καθώς και όλων των παρόχων δημόσιας συγκοινωνίας που λειτουργούν στην Περιφέρεια Αττικής, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και οι φορείς των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης που εκτελούν συγκοινωνιακό έργο και τα Κοινά Ταμεία Εισπράξεων Λεωφορείων (ΚΤΕΛ) ή οποιοσδήποτε άλλος φορέας που θα παρέχει στο μέλλον έργο δημόσιων συγκοινωνιών. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 4 του ν.3920/2011, ο στρατηγικός και επιχειρησιακός σχεδιασμός, ο συντονισμός και ο έλεγχος του συγκοινωνιακού έργου που εκτελείται από τις Ε.Π.Σ.Ε. ανήκουν στον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών Ανώνυμη Εταιρεία (Ο.Α.Σ.Α.).

β) Για την Περιφερειακή Ενότητα (ΠΕ) της Θεσσαλονίκης, η εκτέλεση του συγκοινωνιακού έργου σύμφωνα με το άρθρο 26 του ν. 4482/2017 (Α' 102), έχει ανατεθεί προσωρινά στον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (Ο.Α.Σ.Θ.) και υλοποιείται σύμφωνα με τα οριζόμενα της σύμβασης αυτού με το Ελληνικό Δημόσιο, όπως κάθε φορά ισχύει., Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 4482/2017,ο Οργανισμός Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης Ανώνυμη Εταιρία (Ο.Σ.Ε.Θ.) είναι υπεύθυνος για το στρατηγικό και επιχειρησιακό σχεδιασμό, καθώς και το συντονισμό και τον έλεγχο του συγκοινωνιακού έργου στην ΠΕ Θεσσαλονίκης.

γ) Για την Περιφερειακή Ενότητα Ρόδου, από τη Δημοτική Επιχείρηση Συγκοινωνιών ΡΟΔΑ.

δ) Για την Περιφερειακή Ενότητα Κω, από την Κοινωφελή Επιχείρηση Κοινωνικής Προστασίας, Αλληλεγγύης, Πρόνοιας, Υγείας και Αστικής Συγκοινωνίας Κω (Κ.Ε.Κ.Π.Α.Π.Υ.Α.Σ. Κω).

ε) Για αστικές περιοχές εκτός των ανωτέρω περιπτώσεων (α), (β), (γ) και (δ) η αστική συγκοινωνία εκτελείται στο πλαίσιο του ν. 2963/2001 (Α' 268) από Κοινά Ταμεία Εισπράξεων Λεωφορείων (ΚΤΕΛ) και ΚΤΕΛ Α.Ε, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 31 του ν. 4974/2022 (Α' 185).

στ) Για την εκτέλεση Δημοτικής Συγκοινωνίας αρμοδιότητα έχουν οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α' βαθμού.

ζ) Στον παρόντα Κανονισμό εμπίπτουν και λοιποί φορείς που θα παρέχουν στο μέλλον υπηρεσίες αστικών συγκοινωνιών.

3. Οι μεταφορείς που εκτελούν τακτικές αστικές μεταφορές με οδικά μέσα μεταφοράς και μέσα σταθερής τροχιάς (Μετρό, Τραμ), υποχρεούνται όπως:

α) Παρέχουν αξιόπιστες συγκοινωνιακές υπηρεσίες με τα λεωφορεία και τρόλεϊ, μετρό και τραμ αντίστοιχα, με βάση τα προγραμματισμένα και ανακοινωμένα στο κοινό δρομολόγια.

β) Εφαρμόζουν απλές και σαφείς διοικητικές διαδικασίες και να τις καθιστούν γνωστές στο ευρύ κοινό με κάθε τρόπο, ώστε να διευκολύνεται η συναλλαγή των πολιτών με αυτές.

γ) Εισπράττουν τα εκ της οικείας νομοθεσίας καθορισμένα αντίτιμα εισιτηρίων και αναρτούν σε εμφανή θέση το ισχύον τιμολόγιο. Με την επιφύλαξη μειωμένων κομίστρων για κοινωνικούς λόγους, το αντίτιμο εισιτηρίου και γενικά οι όροι σύμβασης που εφαρμόζονται προσφέρονται στο ευρύ κοινό χωρίς καμία άμεση ή έμμεση διάκριση λόγω της εθνικότητας του επιβάτη, ή του τόπου εγκατάστασης του συγκοινωνιακού φορέα ή των πωλητών εισιτηρίων (πρακτόρων), ή της μεταφοράς ατόμων με αναπηρία ή μειωμένης κινητικότητας.

δ) Διαθέτουν μηχανισμό διεκπεραίωσης καταγγελιών για την παραβίαση δικαιωμάτων και υποχρεώσεων όπως προκύπτουν από τον παρόντα Κανονισμό. Τα αρμόδια όργανα εξετάζουν τις αναφορές- καταγγελίες σύμφωνα με τα οριζόμενα του άρθρου 6 και τηρούν τις αναφερόμενες σε αυτό προθεσμίες αναφορικά με την ενημέρωση του καταγγέλλοντα.

ε) Διαθέτουν μηχανισμό ανταπόκρισης σε παράπονα, αιτήματα ή διαμαρτυρίες πολιτών/επιβατών σχετικά με το παρεχόμενο μεταφορικό έργο, σε τυχόν υποδείξεις για τη βελτίωση και αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών μεταφοράς και απαντούν εγκαίρως και εντός διμήνου.

στ) Θέτουν σε κυκλοφορία τα απαιτούμενα οχήματα και συρμούς σύμφωνα με το, κάθε φορά, εγκεκριμένο από το αρμόδιο όργανο πρόγραμμα δρομολόγησης.

ζ) Μεριμνούν για τη διάθεση στο επιβατικό κοινό των εισιτηρίων, των καρτών απεριορίστων διαδρομών και των λοιπών καθοριζομένων τύπων κομίστρου, μέσω καταστημάτων πώλησης, εκδοτηρίων, εκδοτικών μηχανημάτων, κ.λ.π., λαμβάνοντας κάθε εφικτό μέτρο για τη διάθεση στο επιβατικό κοινό και εύρεση και χρήση απ' αυτό, των εισιτηρίων και λοιπών τύπων κομίστρου.

η) Εξασφαλίζουν όλες εκείνες τις παραμέτρους που προσθέτουν αξία στις προσφερόμενες υπηρεσίες μεταφοράς, ως ακολούθως:

ηα) Σε ό,τι αφορά την ενημέρωση, πληροφόρηση, εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού και διαφύλαξη ασφάλειας και υγιεινής, υποχρεούνται να:

i. εξυπηρετούν το κοινό και να εκτελούν το συγκοινωνιακό έργο με τα οχήματα όπως ο νόμος, οι συμφωνίες με το Δημόσιο και σχετικές αποφάσεις αρμοδίων οργάνων ορίζουν,

ii. λαμβάνουν έγκαιρα, σε περιπτώσεις βλαβών, όλα τα απαραίτητα μέτρα, ώστε να αποκαθίσταται, το συντομότερο δυνατό, η ομαλή λειτουργία του δικτύου για το οποίο είναι αρμόδιες και να διευκολύνεται η ομαλή εκτέλεση των δρομολογίων,

iii. συντηρούν συστηματικά το τροχαίο υλικό και να διαθέτουν προς τούτο όλες τις αναγκαίες υποστηρικτικές υπηρεσίες και εγκαταστάσεις (υποδομές), ώστε να διασφαλίζεται η ασφαλής και άνετη μετακίνηση των επιβατών,

iv. διαφυλάσσουν συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας κατά την μετακίνηση των επιβατών. Προς αποφυγή, δε, προφανούς κινδύνου μετάδοσης νοσημάτων σε τρίτους, η είσοδος στους χώρους, τα μέσα και στις υποδομές των Αστικών Συγκοινωνιών δεν επιτρέπεται σε άτομα με ακάλυπτα τραύματα ή πληγές και το προσωπικό των Αστικών Συγκοινωνιών δικαιούται να απομακρύνει από τους παραπάνω χώρους τα εν λόγω άτομα,

v. φροντίζουν για την καθαριότητα και την υγιεινή των οχημάτων/συρμών που τίθενται στην κυκλοφορία, καθώς και των χώρων που χρησιμοποιούνται από το κοινό (σταθμοί).

vi. μεριμνούν για την ασφαλή μετακίνηση των επιβατών απαγορεύοντας τη μεταφορά εύφλεκτων και εκρηκτικών υλών,

vii. τηρούν τους κανόνες μεταφοράς και ασφάλειας, καθώς επίσης και τους σχετικούς κανονισμούς που ισχύουν σε κάθε περίπτωση,

viii. παρέχουν υπηρεσίες εντοπισμού απολεσθέντων αντικειμένων,

ix. απαγορεύουν τη μεταφορά παιδιών ηλικίας μέχρι έξι (6) ετών χωρίς συνοδό,

x. μεριμνούν ώστε οι οδηγοί να εκτελούν όλα τα προγραμματισμένα δρομολόγια σύμφωνα με το εγκεκριμένο κάθε φορά πρόγραμμα και, στην περίπτωση έκτακτων καταστάσεων, όπως κυκλοφοριακή συμφόρηση, βλάβη λεωφορείου, να ενεργούν σύμφωνα με τις οδηγίες των αρμοδίων οργάνων, όπως ο Σταθμάρχης,

xi. μεριμνούν ούτως ώστε όλα τα οχήματα και οι συρμοί να παρέχουν την απαιτούμενη, από τις κείμενες διατάξεις, άνεση και ασφάλεια μετακίνησης των επιβατών,

xii. διαθέτουν όλες τις απαραίτητες υποστηρικτικές υπηρεσίες και εγκαταστάσεις, ανταλλακτικά και λοιπά υλικά και μεριμνά για την επιμελή και σύμφωνα με τους κανόνες της τεχνικής συντήρηση και επισκευή των λεωφορείων, για την ασφαλή κυκλοφορία αυτών και για να ελαχιστοποιούνται οι απώλειες δρομολογίων λόγω βλάβης,

xiii. μεριμνούν ώστε τα λεωφορεία να σταθμεύουν μόνο στις προκαθορισμένες, προς τούτο στάσεις, με εξαίρεση λόγους ανωτέρας βίας,

xiv. μεριμνούν ώστε τα λεωφορεία να σταθμεύουν τον απαραίτητο χρόνο πλησίον των πεζοδρομίων, για την ασφαλή επιβίβαση - αποβίβαση των επιβατών.

xv. μεριμνούν ώστε οι στάσεις και οι σταθμοί να φέρουν απαραιτήτως πινακίδες με πληροφοριακά στοιχεία των διερχόμενων γραμμών, οι οποίες μπορούν να είναι και ηλεκτρονικές, δια των οποίων παρέχονται πληροφορίες ως προς το χρόνο διέλευσης των λεωφορείων και των συρμών (τηλεματικές έξυπνες στάσεις και πληροφοριακές πινακίδες),

xvi. πληροφορούν, έγκαιρα και με κάθε δυνατό τρόπο το κοινό για τις έκτακτες ή προσωρινές αλλαγές που συμβαίνουν στο δίκτυο του Μέσου για το οποίο είναι αρμόδιοι,

xvii. τηρούν ενημερωτικούς πίνακες με χρήσιμες πληροφορίες σε σημεία προσπελάσιμα από το κοινό στα οχήματα/συρμούς και στους σταθμούς,

xviii. αναρτούν σε κάθε σταθμό πίνακες με τους χρόνους διέλευσης από το σταθμό του πρώτου και τελευταίου δρομολογίου, καθώς και τις συχνότητες δρομολογίων καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας,

xix. αναρτούν στα σημεία πώλησης εισιτηρίων και έκδοσης μηνιαίων καρτών το πρόγραμμα λειτουργίας του κάθε σημείου και τηρούν το πρόγραμμα αυτό,

xx. μεριμνούν για την ευκρινή εμφάνιση του αριθμού και της ονομασίας της γραμμής στις εμπρόσθιες, οπίσθιες και πλαϊνές πινακίδες των οχημάτων και συρμών, όπου αυτές υπάρχουν.

xxi. παρέχουν ενημέρωση σχετικά με το ωράριο λειτουργίας των συγκοινωνιών, όπως αυτό καθορίζεται ανά μεταφορικό μέσο και ανά γραμμή από τα αρμόδια όργανα, καθώς και σχετικά με τα δρομολόγια και τη συχνότητα αυτών. Για το σκοπό αυτό, τα ακριβή δρομολόγια των λεωφορείων, τρόλεϊ, μετρό και τραμ, τα πρώτα και τα τελευταία δρομολόγια των γραμμών του μετρό, τραμ, καθώς και οι συχνότητες διέλευσης των συρμών αναρτώ- νται στις ιστοσελίδες των φορέων, όπου υφίστανται καθώς και στις αφετηρίες και τα τέρματα των γραμμών και στους πίνακες δρομολογίων στους σταθμούς του μετρό και τις στάσεις του τραμ και στους πίνακες δρομολογίων στους σταθμούς του μετρό και τις στάσεις του τραμ. Ενημέρωση για τα δρομολόγια όλων των συγκοινωνιακών μέσων πρέπει παρέχεται από σχετικό τηλεφωνικό Πληροφοριακό Κέντρο ή συγκεκριμένη τηλεφωνική γραμμή που θα πρέπει να είναι γνωστή στο κοινό.

xxii. παρέχουν μέσω διαδικτύου ενημέρωση, σχετικά με τους τρόπους επικοινωνίας με τα αρμόδια, ανά μεταφορικό μέσο, γραφεία απολεσθέντων αντικειμένων, τα ωράρια λειτουργίας αυτών καθώς και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια για τον εντοπισμό και την παραλαβή των εν λόγω αντικειμένων. Γενικώς, τα αντικείμενα που ανευρίσκονται από το προσωπικό των μεταφορέων ή παραδίδονται σε αυτούς από άλλους επιβάτες φυλάσσονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες απολεσθέντων και παραδίδονται στους δικαιούχους όταν ζητηθούν,

xxiii. παρέχουν ενημέρωση μέσω διαδικτύου αλλά και με ανακοινώσεις σε σταθμούς/στάσεις και μέσα μεταφοράς αναφορικά με τα επιβαλλόμενα πρόστιμα σε περίπτωση παράβασης των ισχυουσών διατάξεων περί σύννομης μεταφοράς με καταβολή νόμιμου κομίστρου, τους τρόπους και τα σημεία αποπληρωμής των προστίμων καθώς και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια για τη διαδικασία ελέγχου και τα παρεπόμενα πρόστιμα,

xxiv. παρέχουν πληροφόρηση δια συστήματος τηλεματικής εντός των λεωφορείων με την ανακοίνωση της επόμενης στάσης, ως και με την εγκατάσταση επαρκούς αριθμού τηλεματικών έξυπνων στάσεων σε σημαντικές στάσεις του οδικού δικτύου, δια των οποίων ανακοινώνεται η ώρα διέλευσης των λεωφορείων, εφόσον έχουν εγκαταστήσει και λειτουργούν τέτοιο,

xxv. τοποθετούν σε εμφανή σημεία μέσα στα λεωφορεία και στους σταθμούς έντυπα ενημέρωσης των επιβατών, στα οποία αναγράφονται γενικές ή ειδικές χρήσιμες πληροφορίες ή οδηγίες προς τους επιβάτες, σχετικές με την παρεχόμενη εξυπηρέτηση, την κίνηση οχημάτων και συρμών, θέματα ασφάλειας των μετακινήσεων, καθώς και άλλα χρήσιμα στοιχεία επικοινωνίας και εξυπηρέτησής τους,

xxvi. παρέχουν έγκυρη πληροφόρηση για τις υπηρεσίες που προσφέρουν μέσω των διαδικτυακών τους τόπων, καθώς επίσης και να ενημερώνουν το επιβατικό κοινό εγκαίρως και με κάθε πρόσφορο τρόπο για τυχόν αλλαγές που αφορούν τα Μέσα για τα οποία είναι αρμόδιες, π.χ. με ανακοινώσεις στα Μ.Μ.Ε., στις οικείες ιστοσελίδες, στους χώρους που είναι προσπελάσιμοι από το επιβατικό κοινό (σταθμοί, στάσεις, εκδοτήρια, σταθμαρχεία) και εντός των οχημάτων/συρμών,

xxvii. μεριμνούν ώστε οι επιβάτες να διαθέτουν κατάλληλες και κατανοητές πληροφορίες, ει δυνατόν σε προσιτή μορφή από άτομα με αναπηρία ή με μειωμένη κινητικότητα, σχετικά με τα δικαιώματα που έχουν και ειδικά αυτά που υφίστανται δυνάμει του Κανονισμού (ΕΕ) 181/2011 καθώς και των στοιχείων επικοινωνίας του εθνικού φορέα ελέγχου εφαρμογής του ίδιου αυτού Κανονισμού, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 9. Η εν λόγω πληροφόρηση παρέχεται στους επιβάτες στους τερματικούς σταθμούς αλλά και μέσω διαδικτύου,

xxviii. παρέχουν επαρκή πληροφόρηση στο κοινό, ει δυνατόν σε προσιτή μορφή, καθ' όλη τη διάρκεια της διαδρομής σε γενικά θέματα που αφορούν τη λειτουργία των συγκοινωνιακών μέσων της αρμοδιότητάς του και ενημερώνουν τους πολίτες με τους ακόλουθους τρόπους:

- μέσω των Μ.Μ.Ε. για κάθε θέμα μείζονος σημασίας που αφορά το σύστημα των Αστικών Συγκοινωνιών της περιοχής που εξυπηρετούν,

- μέσω του διαδικτυακού τους τόπου,

- μέσω του τηλεφωνικού πληροφοριακού κέντρου ή συγκεκριμένης τηλεφωνικής γραμμής ή/και μέσω ψηφιακών εργαλείων και εφαρμογών,

- μέσω του έντυπου πληροφοριακού υλικού που εκδίδεται και διανέμεται δωρεάν,

- με πίνακες δρομολογίων σε στάσεις και αφετηρίες/ τέρματα λεωφορείων και τρόλεϊ,

- με ειδικούς χάρτες μετεπιβιβάσεων που βρίσκονται στους σταθμούς του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου και του μετρό και διευκολύνουν τη συνδυασμένη χρήση των Δημόσιων Μέσων Μεταφοράς.

ηβ) Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την ενημέρωση, πληροφόρηση, εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού στο Μετρό και στο Τραμ, υπάρχουν επικαιροποιημένα:

i. εντός των σταθμών του μετρό και σε εμφανή θέση, πίνακες δρομολογίων (τουλάχιστον του πρώτου και του τελευταίου) και των συχνοτήτων διέλευσης των συρμών, καθώς και πίνακες με γενικές πληροφορίες για τα εισιτήρια, τις κάρτες απεριορίστων διαδρομών και τη λειτουργία των γραμμών,

ii. εντός των συρμών, σχεδιάγραμμα του δικτύου του μετρό και σύστημα ηχητικής αναγγελίας του επόμενου σταθμού,

iii. στις αποβάθρες των στάσεων του Τραμ και σε εμφανή θέση, ηλεκτρονικοί πίνακες δρομολογίων και χρόνων διέλευσης των συρμών, πίνακες των διαδρομών και στάσεων των γραμμών, καθώς και πληροφορίες σχετικά με τα ισχύοντα εισιτήρια,

iv. εντός των οχημάτων του Τραμ, σύστημα οπτικής και ηχητικής αναγγελίας της επόμενης στάσης στα ελληνικά και στα αγγλικά, καθώς και σχεδιάγραμμα του δικτύου του Τραμ.

ηγ) Η πληροφόρηση και ενημέρωση που προβλέπεται στα στοιχεία xvi, xxi, xxii, xxiii, xxvi και xxvii της υπο- περ. (ηα), αναφορικά με την εκτέλεση τακτικών αστικών μεταφορών με οδικά μέσα μεταφοράς και μέσα σταθερής τροχιάς των περ. (α) και (β) της παρ. 2, μπορεί να παρέχεται και από τους διαδικτυακούς τόπους του ΟΑΣΑ και του ΟΣΕΘ αντίστοιχα.

ηδ) Σε ό,τι αφορά την εξυπηρέτηση των ατόμων με αναπηρία και ατόμων με μειωμένη κινητικότητα, υποχρεούνται να:

i. λαμβάνουν μέτρα που να διασφαλίζουν την προσβασιμότητα στα συγκοινωνιακά μέσα ατόμων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα και γενικά όσων χρειάζονται βοήθεια (π.χ. γυναίκες σε κατάσταση εγκυμοσύνης, ανάπηροι, υπερήλικες, μικρά παιδιά) και να ενθαρρύνουν τη χρήση των Αστικών Συγκοινωνιών από τα άτομα αυτά.

ii. μεριμνούν για λειτουργία των υποδομών που υπάρχουν στο δίκτυο του Μέσου για το οποίο είναι αρμόδιες, καθώς και στις οικείες εγκαταστάσεις υποδοχής κοινού, ώστε να είναι εφικτή η προσβασιμότητα από άτομα με αναπηρία, μειωμένη κινητικότητα και χρήζοντα βοηθείας (π.χ. γυναίκες σε κατάσταση εγκυμοσύνης, ανάπηροι, υπερήλικες, μικρά παιδιά) και να ενημερώνουν το κοινό όταν δεν είναι δυνατή η επιβίβαση/αποβίβαση/μετακίνηση του ατόμου με αναπηρία ή μειωμένη κινητικότητα κατά τρόπο ασφαλή και λειτουργικά εφικτό.

iii. φροντίζουν για τη σήμανση θέσεων εντός των οχημάτων και βαγονιών για τα παραπάνω άτομα.

iv. μεριμνούν ώστε τα άτομα αυτά να συμμορφώνονται με τις ισχύουσες απαιτήσεις ασφαλείας που ορίζει το διεθνές, ευρωπαϊκό ή εθνικό δίκαιο ή τις απαιτήσεις υγείας και ασφάλειας που ορίζουν οι αρμόδιες αρχές.

ν. θεσπίζουν οδηγίες και διαδικασίες κατάρτισης του προσωπικού που έχει άμεση επαφή με το επιβατικό κοινό για την ευαισθητοποίηση σε θέματα αναπηρίας, όπως περιγράφεται στο μέρος α' του Παραρτήματος IV του άρθρου 10.

ηε) Το προσωπικό κίνησης των μεταφορέων (οδηγοί και ηλεκτροδηγοί, σταθμάρχες, επόπτες, εκδότες, ελεγκτές κομίστρου και το προσωπικό ασφαλείας) που καθημερινώς συνδιαλέγεται με το επιβατικό κοινό, κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, σε συνάρτηση με τους ισχύοντες κάθε φορά Κανονισμούς Εσωτερικής Λειτουργίας και Οργάνωσης,:

i. επιδεικνύει άριστη συμπεριφορά και τον αρμόζοντα σεβασμό κατά την επικοινωνία του με τους επιβάτες και το κοινό γενικότερα και να θέτει στη διάθεση του ενδιαφερόμενου επιβάτη τον Αριθμό Μητρώου του, όταν αυτό του ζητείται,

ii. συμπεριφέρεται με ευγένεια και να παρέχει κάθε δυνατή πληροφορία σχετική με τη συγκοινωνία,

iii. καταβάλλει, στο πλαίσιο της υπάρχουσας τεχνικής δυνατότητας του αντίστοιχου μέσου, κάθε δυνατή προσπάθεια για την εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού και ιδιαίτερα των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα και γενικά όσων χρήζουν βοηθείας,

iv. έχει ευπρεπή εμφάνιση και φέρει ανελλιπώς στολή και διακριτικά όπου οι κανονισμοί το ορίζουν, και

ν. εφαρμόζει την απαγορευτική διάταξη σχετικά με το κάπνισμα, την ακρόαση ατομικής μουσικής και τη χρήση κινητού τηλεφώνου, πλην του υπηρεσιακού κινητού για την πλήρωση υπηρεσιακών και μόνον αναγκών και πάντα με τη χρήση ασύρματου ακουστικού.

ηστ) Ειδικότερα, ανά κατηγορία Προσωπικού Κίνησης:

i. Οι οδηγοί ή οι ηλεκτροδηγοί, κατά περίπτωση:

- τηρούν τους κανόνες οδικής κυκλοφορίας και σταθμεύουν ακριβώς στα σημεία που έχουν τοποθετηθεί οι πινακίδες των στάσεων,

- επιδεικνύουν σωστή οδηγική συμπεριφορά και φροντίζουν με υπευθυνότητα και συνέπεια για την ασφαλή και άνετη μετακίνηση των επιβατών,

- ενημερώνουν το κοινό για έκτακτες ή προσωρινές αλλαγές που αφορούν τη συγκοινωνιακή γραμμή στην οποία εργάζονται,

- μεριμνούν για την τήρηση ικανοποιητικής θερμοκρασίας εντός των οχημάτων/συρμών που διαθέτουν κλιματισμό, ώστε για μεν την θερινή περίοδο η ψύξη να ενεργοποιείται όταν η εσωτερική θερμοκρασία φθάνει τους 28ο C, για δε την χειμερινή η θέρμανση να ενεργοποιείται όταν η θερμοκρασία πέσει κάτω από τους 15ο C,

- εκτελούν όλα τα προγραμματισμένα δρομολόγια σύμφωνα με το εγκεκριμένο κάθε φορά πρόγραμμα και, στην περίπτωση έκτακτων καταστάσεων όπως κυκλοφοριακή συμφόρηση, βλάβη λεωφορείου, σύμφωνα με τις οδηγίες των αρμοδίων οργάνων, όπως ο Σταθμάρχης,

- σταματούν το λεωφορείο, για επιβίβαση ή αποβίβαση επιβατών, στα σημεία που έχουν τοποθετηθεί οι πινακίδες στάσεων και να φροντίζουν για την επιβίβαση ή αποβίβαση του επιβατικού κοινού με την ενδεδειγμένη προσοχή και ασφάλεια, ιδιαίτερα στα άτομα με αναπηρίες ή άλλα εμποδιζόμενα άτομα. Στα ως άνω καθήκοντα βασικό στοιχείο αποτελεί η υποχρέωση του οδηγού να μην κινεί το λεωφορείο με ανοιχτή πόρτα, ως και να μην ανοίγει τη πόρτα για αποβίβαση επιβατών προ της ακινητοποίησης του λεωφορείου ή να μην ξεκινά πριν αποβιβαστούν ή επιβιβαστούν οι επιβάτες και κλείσει τις πόρτες,

- τηρούν τις γενικότερες διατάξεις του Κ.Ο.Κ. κατά την οδήγηση του λεωφορείου, αποφεύγουν αδικαιολόγητους ελιγμούς, υψηλές ταχύτητες, ως και απότομα φρεναρίσματα ή ξεκινήματα και γενικώς οδηγούν το λεωφορείο με την ενδεδειγμένη και πρέπουσα σύνεση, ασφάλεια και ταχύτητα, ώστε η εκτέλεση του δρομολογίου, ως και η διέλευση του λεωφορείου από κάθε στάση, να γίνεται στον προγραμματισμένο χρόνο,

- επιδεικνύουν ιδιαίτερη προσοχή, κατά την επιβίβαση ατόμων με αναπηρία ή ατόμων με μειωμένη κινητικότητα και μεριμνούν για την ασφαλή μεταφορά τους, όπως παραχώρηση θέσης και ασφάλεια αναπηρικού αμαξιδίου,

- συνιστούν στους επιβάτες να παραχωρούν τη θέση τους σε άτομα που χρήζουν βοηθείας, όπως έγκυες, ηλικιωμένοι και άτομα με ειδικές ανάγκες, κατά τη διάρκεια δρομολογίων με λεωφορεία στα οποία επιτρέπεται η μεταφορά όρθιων επιβατών,

- προσέρχονται ξεκούραστοι για την ανάληψη εργασίας, δεν κάνουν χρήση οινοπνευματωδών ποτών ή φαρμάκων που επηρεάζουν αρνητικά την ικανότητα οδήγησης, δεν καπνίζουν και δεν κάνουν χρήση κινητού τηλεφώνου ή ραδιοφώνου κατά την διάρκεια της οδήγησης, και

- μεριμνούν ώστε οι επιβάτες να μην ανοίγουν τα παράθυρα του λεωφορείου όταν λειτουργεί ο κλιματισμός ή όταν αντιτίθενται άλλοι επιβάτες σε αυτό.

ii. Οι σταθμάρχες και οι επόπτες:

- μεριμνούν για την τήρηση του χρονοπρογραμματισμού των δρομολογίων και γενικά την ομαλή εκτέλεση του συγκοινωνιακού έργου,

- ενημερώνουν το κοινό για θέματα που αφορούν στην μετακίνησή τους, καθώς επίσης και για τυχόν έκτακτες ή προσωρινές αλλαγές που αφορούν τις συγκοινωνιακές γραμμές για τις οποίες είναι υπεύθυνοι,

iii. Οι εκδότες εισιτηρίων και καρτών:

- μεριμνούν για την ύπαρξη αναρτημένου εμφανώς και σε μόνιμη θέση του ωραρίου λειτουργίας του εκδοτηρίου που εργάζονται, καθώς και τηρούν αυτό με ακρίβεια, και

- διεκπεραιώνουν τις οικονομικές συναλλαγές με το κοινό με ευγένεια, υπομονή και διάθεση εξυπηρέτησης.

iv. Οι ελεγκτές κομίστρου:

- προβαίνουν στον έλεγχο του κομίστρου σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και με τη δέουσα επιμέλεια, ευγένεια και σεβασμό της προσωπικότητας των επιβατών,

- φέρουν σε εμφανή θέση και να επιδεικνύουν την υπηρεσιακή τους ταυτότητα, και

- σε κάθε περίπτωση, τα στοιχεία των υπαλλήλων τίθενται από τους μεταφορείς στη διάθεση αιτούντος επιβάτη μόνο κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας ή κατά την διάρκεια προκαταρκτικής εξέτασης η οποία διενεργείται από δημόσια Αρχή.

4. Ειδικά για τα ΚΤΕΛ και ΚΤΕΛ ΑΕ καθώς και τη Δημοτική Επιχείρηση Συγκοινωνιών «ΡΟΔΑ» και τη δημοτική επιχείρηση συγκοινωνιών Κω (ΚΕΚΠΑΠΑΥΑΣ Δήμου Κω) που εκτελούν αστική συγκοινωνία:

α) υφίσταται υποχρέωση μέριμνας για την καθαριότητα, την ευπρεπή εμφάνιση, την ασφαλή κυκλοφορία των λεωφορείων, καθώς και τη συντήρηση με σκοπό τη μείωση περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη χρήση τους. Την υποχρέωση αυτή έχουν και οι ιδιοκτήτες των λεωφορείων, και

β) οι οδηγοί των λεωφορείων τοποθετούν το ονοματεπώνυμό τους σε ορισμένη θέση και αλλάζουν την οθόνη του λεωφορείου.

5. α) Η εκτέλεση τακτικών υπεραστικών και διεθνών γραμμών, καθώς και έκτακτων εθνικών και διεθνών γραμμών με οδικά μέσα μεταφοράς πραγματοποιείται ως εξής:

αα). Η εκτέλεση και εκμετάλλευση του συγκοινωνιακού έργου των οδικών εθνικών τακτικών υπεραστικών επιβατικών γραμμών έχει ανατεθεί, σύμφωνα με το άρθρο 6 του ν.2963/2001 (Α' 268) και την παρ. 1 του άρθρου 31 του ν. 4974/2022 (Α' 185), αποκλειστικά στα οικεία Κοινά Ταμεία Εισπράξεων Λεωφορείων (ΚΤΕΛ) και ΚΤΕΛ Α.Ε. Στον παρόντα κανονισμό εμπίπτουν και λοιποί φορείς που θα παρέχουν στο μέλλον υπηρεσίες υπεραστικών συγκοινωνιών.

αβ) Η εκτέλεση του μεταφορικού έργου των διεθνών οδικών τακτικών επιβατικών γραμμών πραγματοποιείται από Τουριστικά Γραφεία και από κοινοπραξίες αυτών, που διαθέτουν άδεια οδικού μεταφορέα επιβατών.

αγ) Η εκτέλεση του μεταφορικού έργου των οδικών έκτακτων επιβατικών γραμμών πραγματοποιείται από Τουριστικά Γραφεία και από Τουριστικές Επιχειρήσεις Οδικών Μεταφορών σύμφωνα με τον ν. 711/1977 (Α' 284), που διαθέτουν άδεια οδικού μεταφορέα επιβατών.

β) Οι ως άνω μεταφορείς και τα όργανα αυτών: βα) εξυπηρετούν τις λεωφορειακές γραμμές, που υπάγονται σε καθένα από αυτά, ββ) διατηρούν σε καλή κατάσταση σταθμούς, πρακτορεία άφιξης και αναχώρησης λεωφορείων και στέγαστρα αναμονής επιβατών, και στην περίπτωση των υπεραστικών γραμμών τοποθετούν πινακίδες αφετηριών και στάσεων και λαμβάνουν γενικά κάθε μέτρο χρήσιμο για την εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού, βγ) μεριμνούν για την ικανοποιητική εξυπηρέτηση των επιβατών κατά τη διάρκεια της μεταφοράς και κατά την παραμονή τους στους χώρους αναμονής και άφιξης-αναχώρησης λεωφορείων,

βδ) πληροφορούν το επιβατικό κοινό για το δίκτυο και τα δρομολόγια των επιβατικών γραμμών, καθώς και για κάθε άλλο χρήσιμο στοιχείο, συμπεριλαμβανομένων και των δικαιωμάτων τους βάσει της παρούσας απόφασης. Πληροφόρηση στους επιβάτες παρέχεται και κατά τη διάρκεια της μεταφοράς, εφόσον ζητηθεί και, ει δυνατόν, σε προσιτή μορφή,

βε) διαθέτουν οργανωμένες υπηρεσίες πληροφοριών, όπως γραφείο εξυπηρέτησης κοινού, στους σταθμούς άφιξης/αναχώρησης. Εναλλακτικά μπορούν να παρέχουν υπηρεσίες πληροφοριών ηλεκτρονικά μέσω της ιστοσελίδας τους,

βστ) μεριμνούν για την καθαριότητα, την ευπρεπή εμφάνιση, την ασφαλή κυκλοφορία των λεωφορείων, καθώς και τη συντήρηση με σκοπό τη μείωση περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη χρήση τους. Ειδικά για τις υπεραστικές γραμμές την υποχρέωση αυτή έχουν και οι ιδιοκτήτες των λεωφορείων, βζ) διαθέτουν οργανωμένη υπηρεσία φύλαξης απο- λεσθέντων αντικειμένων. Γενικώς, τα αντικείμενα που ανευρίσκονται από το προσωπικό ή παραδίδονται από άλλους επιβάτες φυλάσσονται και παραδίδονται στους δικαιούχους όταν ζητηθούν, βη) ειδικά για τις τακτικές υπεραστικές γραμμές οι μεταφορείς διαθέτουν οργανωμένη υπηρεσία παραλαβής δεμάτων,

βθ) αναρτούν, προς διευκόλυνση τυχόν επιβατών που σκοπεύουν να μεταφέρουν μικρά κατοικίδια, τα συγκεκριμένα δρομολόγια (ελάχιστο ποσοστό επί των εκτελούμενων) στα οποία θα επιτρέπεται η μεταφορά των ζώων (επιτρεπτός περιορισμός δύο κατοικίδιων ανά λεωφορείο),

βι) εισπράττουν τα καθορισμένα αντίτιμα εισιτηρίων και αναρτούν σε εμφανή θέση το ισχύον τιμολόγιο. Με την επιφύλαξη μειωμένων κομίστρων για κοινωνικούς λόγους, το αντίτιμο εισιτηρίου και γενικά οι όροι σύμβασης που εφαρμόζονται από τους συγκοινωνιακούς φορείς προσφέρονται στο ευρύ κοινό χωρίς καμία άμεση ή έμμεση διάκριση λόγω της εθνικότητας του επιβάτη, ή του τόπου εγκατάστασης του συγκοινωνιακού φορέα ή των πωλητών εισιτηρίων (πρακτόρων), ή της μεταφοράς ατόμων με αναπηρία ή μειωμένης κινητικότητας,

βια) δεν αρνούνται να δεχθούν κράτηση, να εκδώσουν ή να παράσχουν κατ' άλλο τρόπο εισιτήριο σε, ή να επιβιβάσουν χωρίς επιπλέον κράτηση άτομα λόγω αναπηρίας ή μειωμένης κινητικότητας. Κατ' εξαίρεση, επιτρέπεται να αρνηθούν την κράτηση, έκδοση ή παροχή κατ' άλλο τρόπο εισιτηρίου ή την επιβίβαση σε άτομα λόγω αναπηρίας ή μειωμένης κινητικότητας, μόνο για να συμμορφωθούν προς τις ισχύουσες απαιτήσεις ασφαλείας που ορίζει το διεθνές, ενωσιακό ή εθνικό δίκαιο, ή τις απαιτήσεις υγείας και ασφαλείας που ορίζουν οι αρμόδιες αρχές και όταν ο σχεδιασμός του οχήματος ή η υποδομή, συμπεριλαμβανομένων των στάσεων λεωφορείων και των τερματικών σταθμών, καθιστά αδύνατο να πραγματοποιηθεί η επιβίβαση, η αποβίβαση ή η μεταφορά του ατόμου με αναπηρία ή με μειωμένη κινητικότητα κατά τρόπο ασφαλή και λειτουργικά εφικτό.

Εφόσον αρνούνται να δεχθούν κράτηση, να εκδώσουν ή να παράσχουν κατ' άλλο τρόπο εισιτήριο για τους λόγους που σημειώνονται ανωτέρω, οι μεταφορείς, οι ταξιδιωτικοί πράκτορες και οι διοργανωτές ταξιδιών ενημερώνουν τον ενδιαφερόμενο αποδέκτη σχετικά με οιαδήποτε εναλλακτική υπηρεσία μεταφοράς.

Εφόσον έχει γίνει κράτηση ή έχει χορηγηθεί εισιτήριο σε άτομο με αναπηρία ή με μειωμένη κινητικότητα τηρώντας τις απαιτήσεις του άρθρου 14 παράγραφος 1 στοιχείο α) του Κανονισμού (ΕΕ) 181/2011 και παρά ταύ- τα δεν έγινε δεκτό προς επιβίβαση λόγω της αναπηρίας ή της μειωμένης κινητικότητάς του, τότε στο πρόσωπο αυτό, καθώς και σε κάθε άτομο που το συνοδεύει, ο μεταφορέας πρέπει να του δίνει το δικαίωμα να επιλέξει: α) επιστροφή των χρημάτων που κατεβλήθησαν για το εισιτήριο β) παροχή δωρεάν μεταφοράς ατόμου συνοδείας της επιλογής του ατόμου με αναπηρία το οποίο θα του παρέχει τη συνδρομή που χρειάζεται,

βιβ) θεσπίζουν οδηγίες και διαδικασίες κατάρτισης του προσωπικού που έχει άμεση επαφή με το ταξιδιωτικό κοινό για την ευαισθητοποίηση σε θέματα αναπηρίας, όπως περιγράφεται στο μέρος α' του Παραρτήματος !V του άρθρου 10,

βιγ) μεριμνούν για την ακριβή εκτέλεση του προγραμματισμένου έργου, ιδίως όσον αφορά τη συχνότητα και το χρόνο διαδρομής και δρομολογούν έκτακτα δρομολόγια όποτε το επιβάλλουν οι ανάγκες εξυπηρέτησης του επιβατικού κοινού,

βιδ) παρακολουθούν σε περιπτώσεις δυσμενών καιρικών συνθηκών, τα σχετικά δελτία των μέσων ενημέρωσης και όταν παρίσταται ανάγκη, λόγω διακοπής συγκοινωνιών μέσω πορθμείων ή άλλων θέσεων, λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα όπως αναβολή δρομολογίων και ενημέρωση του επιβατικού κοινού κατά το χρόνο αναχωρήσεως, προς αποφυγή οποιασδήποτε ταλαιπωρίας του επιβατικού κοινού που είναι δυνατόν να προληφθεί,

βιε) μεριμνούν για την ασφαλή μετακίνηση των επιβατών απαγορεύοντας τη μεταφορά εύφλεκτων και εκρηκτικών υλών,

βιστ) τοποθετούν τόσο στους σταθμούς και τα πρακτορεία όσο και μέσα στα λεωφορεία «Κιβώτια παραπόνων - υποδείξεων»,

βιζ) μεριμνούν ώστε οι επιβάτες να διαθέτουν κατάλληλες και κατανοητές πληροφορίες, ει δυνατόν σε προσιτή μορφή από άτομα με αναπηρία ή με μειωμένη κινητικότητα, σχετικά με τα δικαιώματα που έχουν δυνάμει του Κανονισμού (ΕΕ) 181/2011 καθώς και των στοιχείων επικοινωνίας του εθνικού φορέα ελέγχου εφαρμογής του ίδιου αυτού Κανονισμού, όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 9 της παρούσης. Η εν λόγω πληροφόρηση παρέχεται στους επιβάτες στους τερματικούς σταθμούς αλλά και μέσω διαδικτύου το αργότερο κατά την αναχώρησή τους, βιη) διασφαλίζουν την ασφαλή μετακίνηση παιδιών μη επιτρέποντας τη μεταφορά παιδιών ηλικίας μέχρι έξι (6) ετών χωρίς συνοδό,

βιθ) στις περιπτώσεις ακύρωσης κράτησης θέσης σε δρομολόγιο, είτε επιστρέφουν το 70% της τιμής του εισιτηρίου, εφόσον η ακύρωση πραγματοποιήθηκε τουλάχιστον 8 ώρες προ της αναχώρησης, ή το 50% της τιμής του εισιτηρίου, εφόσον η ακύρωση πραγματοποιήθηκε σε χρόνο μικρότερο των 8 ωρών προ της ώρας αναχωρήσεως, είτε τροποποιούν- χωρίς καμία χρηματική επιβάρυνση- τα εισιτήρια όσον αφορά τη ημερομηνία του ταξιδιού ή τα μεταβιβάζουν σε άλλα πρόσωπα (επιβαλλομένης στην περίπτωση μεταβιβάσεως κανονικού εισιτηρίου σε πρόσωπο το οποίο δικαιούται εισιτήριο μειωμένης τιμής ή ελευθέρας διακινήσεως της επιστροφής των αντιστοίχων χρημάτων στον αρχικό κάτοχο του εισιτηρίου). Σε κάθε περίπτωση, για την επιστροφή ποσοστού της τιμής του εισιτηρίου ή τη μεταβολή στοιχείων του εισιτηρίου (όπως αλλαγή προορισμού/ δρομολογίου/ημερομηνίας υλοποίησης δρομολογίου/ επιβάτη) συνεπεία ακύρωσης κράτησης θέσης κατά τα προαναφερόμενα, απαιτείται θεώρηση επί του εισιτηρίου αποκλειστικά από τον αρμόδιο υπάλληλο του συγκοινωνιακού φορέα, του τουριστικού γραφείου ή της τουριστικής επιχείρησης οδικών μεταφορών (Τ.Ε.Ο.Μ)., βκ) αναρτούν τον παρόντα Κανονισμό σε εμφανή σημεία των σταθμών και πρακτορείων άφιξης και αναχώρησης λεωφορείων όσο και μέσα σε αυτά και τον διαθέτουν στο επιβατικό κοινό με κάθε πρόσφορο μέσο και ανάλογα με την περίπτωση και στο διαδίκτυο, βκα) διαθέτουν μηχανισμό ανταπόκρισης σε παράπονα, αιτήματα ή διαμαρτυρίες πολιτών/επιβατών σχετικά με το παρεχόμενο μεταφορικό έργο, σε τυχόν υποδείξεις για τη βελτίωση και αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών μεταφοράς και απαντούν εγκαίρως και εντός διμήνου,

βκβ) διαθέτουν μηχανισμό διεκπεραίωσης καταγγελιών για την παραβίαση δικαιωμάτων και υποχρεώσεων όπως προκύπτουν από τον παρόντα Κανονισμό Δικαιωμάτων των Επιβατών. Τα αρμόδια όργανα εξετάζουν τις αναφορές- καταγγελίες σύμφωνα με τα οριζόμενα του άρθρου 6 του παρόντος Κανονισμού και τηρούν τις αναφερόμενες σε αυτό προθεσμίες αναφορικά με την ενημέρωση του καταγγέλλοντα, βκγ) παρέχουν τις οριζόμενες αποζημιώσεις του Παραρτήματος Ι του άρθρου 10 του παρόντος Κανονισμού σε περίπτωση ατυχήματος για περιπτώσεις απώλειας ή φθοράς αποσκευών, θανάτου (συμπεριλαμβανομένων των εύλογων εξόδων κηδείας) ή τραυματισμού, βκδ) παρέχουν συνδρομή σε περίπτωση ατυχήματος για την κάλυψη βασικών αναγκών εφόσον απαιτείται, όπως παροχή ρουχισμού, καταλύματος, μεταφορά και παροχή πρώτων βοηθειών, βκε) υποχρεούνται στην ασφάλιση, για την περίπτωση τροχαίου ατυχήματος, των επιβατών που μεταφέρονται με τα λεωφορεία τους, καθ' όλη τη διάρκεια της μεταφοράς των, ως και κατά το χρόνο επιβίβασης στο λεωφορείο και αποβίβασης απ' αυτό, βκστ) παρέχουν δυνατότητα σε επιβάτη υπεραστικής ή διεθνούς τακτικής γραμμής σε περίπτωση ματαίωσης ή καθυστέρησης αυτής, κατά περίπτωση, συνέχισης του ταξιδιού, μεταφοράς με άλλο δρομολόγιο ή επιστροφής αντιτίμου εισιτηρίου υπό τους όρους που τίθενται στο άρθρο 19 του Κανονισμού (ΕΕ) 181/2011, βκζ) παρέχουν δωρεάν συνδρομή η οποία αντιστοιχεί κατ' ελάχιστον στην έκταση που καθορίζεται στο μέρος α του Παραρτήματος IN του άρθρου 10 στους καθορισμένους τερματικούς σταθμούς, καθώς και δωρεάν συνδρομή επί των λεωφορείων, η οποία αντιστοιχεί κατ' ελάχιστον στην έκταση που καθορίζεται στο μέρος β του Παραρτήματος ίίί του άρθρου 10 σε άτομο με αναπηρία ή άτομο με μειωμένη κινητικότητα, επιβάτη τακτικής υπεραστικής ή διεθνούς γραμμής καθώς και επιβάτη έκτακτης εθνικής ή διεθνούς γραμμής.

γ) Το προσωπικό των μεταφορικών επιχειρήσεων που εκτελούν τακτικές ή έκτακτες επιβατικές γραμμές: γα) έχει ευπρεπή εμφάνιση και φέρει την ειδική στολή για όσους επιβάλλεται, κατά την ώρα της Υπηρεσίας διατηρημένη σε καλή κατάσταση, γβ) συμπεριφέρεται προς το επιβατικό κοινό με ευγένεια, σοβαρότητα και προθυμία και φροντίζει για την πλήρη και άμεση εξυπηρέτησή του, γδ) επιδεικνύει ιδιαίτερη επιμέλεια και προσοχή όταν πρόκειται για εμποδιζόμενα άτομα, όπως ηλικιωμένα πρόσωπα, έγκυες γυναίκες και άτομα με ειδικές ανάγκες, γε) δίδει με προθυμία κάθε χρήσιμη πληροφορία που ανάγεται στην αρμοδιότητά του, όπως για τα δρομολόγια και τις αφίξεις ή αναχωρήσεις λεωφορείων, γστ) δεν καπνίζει κατά τη διάρκεια του δρομολογίου, γζ) επιμελείται με υπευθυνότητα την παραλαβή και παράδοση των αποσκευών των επιβατών και των ασυνόδευτων μικροδεμάτων (μόνο στις υπεραστικές οδικές μεταφορές),

γη) οι ελεγκτές κομίστρου επιδεικνύουν την υπηρεσιακή τους ταυτότητα κατά τη διάρκεια του ελέγχου, γθ) μεριμνά ώστε οι επιβάτες να μην ανοίγουν τα παράθυρα του λεωφορείου όταν λειτουργεί ο κλιματισμός ή όταν αντιτίθενται άλλοι επιβάτες σε αυτό, γι) δεν επιτρέπει στους επιβάτες να προβαίνουν σε οποιαδήποτε ενέργεια μπορεί να προκαλέσει φθορά στο λεωφορείο,

για) δεν επιτρέπει στους επιβάτες να καπνίζουν μέσα στο λεωφορείο.

 

Άρθρο 6

Μηχανισμός διεκπεραίωσης καταγγελιών για παραβίαση δικαιωμάτων και υποχρεώσεων του Κανονισμού Δικαιωμάτων Επιβατών τακτικών και έκτακτων γραμμών με οδικά μέσα δημόσιας μεταφοράς και μέσα σταθερής τροχιάς

1. Κάθε πολίτης, επιβάτης ή μη, των τακτικών και έκτακτων γραμμών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής

του παρόντος Κανονισμού Δικαιωμάτων, δύναται, εφόσον επιθυμεί και σύμφωνα με τα οριζόμενα της παρ. 5 (Ενότητες Α και Β), να υποβάλει στα αρμόδια, κατά περίπτωση, όργανα αναφορά- καταγγελία για παράβαση των δικαιωμάτων του, όπως καθορίζονται στο άρθρο 2, και για παράβαση των υποχρεώσεων των μεταφορέων, όπως καθορίζονται στο άρθρο 5.

2. Πρωτοβάθμια όργανα εξέτασης αναφορών- καταγγελιών για την παραβίαση των διατάξεων του παρόντος Κανονισμού ορίζονται οι μεταφορείς ως ακολούθως: α) για τις δημόσιες αστικές συγκοινωνίες που εκτελούνται στο πλαίσιο του ν. 3920/2011 (Α' 33) στην Περιφέρεια Αττικής όπως αυτή ορίζεται στον ν. 3852/2010 (Α' 87), πλην της Π.Ε. Νήσων: αα) η Ο.ΣΥ. Α.Ε., εφόσον η αναφορά- καταγγελία αναφέρεται σε μεταφορικές υπηρεσίες με λεωφορεία ή τρόλεϊ,

αβ) τα ΚΤΕΛ Α.Ε. εφόσον η αναφορά- καταγγελία αναφέρεται σε μεταφορικές υπηρεσίες με λεωφορεία, ως παρέχονται με Δημόσια Σύμβαση για την Ανάθεση Εκτέλεσης Αστικών και Ειδικών Τοπικού Χαρακτήρα Δρομολογίων στην περιοχή αρμοδιότητας ΟΑΣΑ, αγ) η ΣΤΑ.ΣΥ. Α.Ε., εφόσον η αναφορά- καταγγελία αναφέρεται σε μεταφορικές υπηρεσίες με μετρό και τραμ., αδ). οι φορείς των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) που εκτελούν συγκοινωνιακό έργο, και αε) οποιοσδήποτε άλλος φορέας που θα παρέχει στο μέλλον έργο δημόσιων συγκοινωνιών.

β) για τις δημόσιες αστικές συγκοινωνίες που εκτελούνται στο πλαίσιο του άρθρου 26 του ν. 4482/2017 (Α' 102) στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, περιοχή αρμοδιότητας Ο.Σ.Ε.Θ. Α.Ε:

βα) ο Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (Ο.Α.Σ.Θ.)

ββ) τα ΚΤΕΛ Α.Ε. εφόσον η αναφορά - καταγγελία αναφέρεται σε μεταφορικές υπηρεσίες με λεωφορεία, ως παρέχονται με Δημόσια Σύμβαση για την Ανάθεση Εκτέλεσης Αστικών και Ειδικών Τοπικού Χαρακτήρα Δρομολογίων στην περιοχή αρμοδιότητας ΟΣΕΘ, βγ) οποιοσδήποτε άλλος φορέας που θα παρέχει στο μέλλον έργο δημόσιων συγκοινωνιών.

γ) για τις δημόσιες αστικές συγκοινωνίες της Περιφερειακής Ενότητας Ρόδου, η Δημοτική Επιχείρηση Συγκοινωνιών ΡΟΔΑ.

δ) για τις δημόσιες αστικές συγκοινωνίες της Περιφερειακής Ενότητας Κω, η Κοινωφελής Επιχείρηση Κοινωνικής Προστασίας, Αλληλεγγύης, Πρόνοιας, Υγείας και Αστικής Συγκοινωνίας Κω (Κ.Ε.Κ.Π.Α.Π.Υ.Α.Σ. Κω).

ε) για τις λοιπές δημόσιες τακτικές αστικές και υπεραστικές επιβατικές μεταφορές που εκτελούνται στο πλαίσιο του ν. 2963/2001 (Α' 268): τα οικεία Κ.Τ.Ε.Λ. και Κ.Τ.Ε.Λ. Α.Ε.

στ) για τις τακτικές αστικές γραμμές που διενεργούνται από φορείς των Ο.Τ.Α.: οι οικείοι Ο.Τ.Α.

ζ) για τις διεθνείς, ενδοκοινοτικές και μη, τακτικές επιβατικές γραμμές: τα Τουριστικά Γραφεία, και οι κοινοπραξίες αυτών, που διαθέτουν άδεια οδικού μεταφορέα επιβατών.

η) για τις έκτακτες οδικές επιβατικές γραμμές: τα Τουριστικά Γραφεία και οι Τουριστικές Επιχειρήσεις Οδικών Μεταφορών (Τ.Ε.Ο.Μ) σύμφωνα με τον ν. 711/1977 (Α' 284), που διαθέτουν άδεια οδικού μεταφορέα επιβατών.

θ) οποιοσδήποτε άλλος φορέας που θα παρέχει στο μέλλον έργο δημόσιων συγκοινωνιών.

3. Δευτεροβάθμια όργανα εξέτασης αναφορών - καταγγελιών που δεν επιλύθηκαν από τα πρωτοβάθμια όργανα της παρ. 2 ορίζονται:

(α) για την περ. α' της παρ. 2, ο Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών (Ο.Α.Σ.Α. Α.Ε.).,

(β) για την περ. β' της ως παρ. 2, ο Οργανισμός Συγκοινωνιακού Έργου Θεσσαλονίκης (Ο.Σ.Ε.Θ. Α.Ε.),

(γ) για τις περ. γ, δ, ε', στ' και θ' της παρ. 2, οι Διευθύνσεις Μεταφορών και Επικοινωνιών των οικείων Περιφερειακών Ενοτήτων ή Περιφερειών της Χώρας

(δ) για τις περ. ζ' και η' της παρ. 2 οι οικείες Περιφερειακές Υπηρεσίες Τουρισμού (Π.Υ.Τ.).

4. Ειδικώς, αναφορές- καταγγελίες πολιτών σε βάρος εργαζομένων των μεταφορέων για παράβαση υπηρεσιακού καθήκοντος, όπως αυτό καθορίζεται με το ισχύον σχετικό νομοθετικό πλαίσιο, εξετάζονται σύμφωνα με τις ισχύουσες, κάθε φορά, ανά μεταφορέα πειθαρχικές διατάξεις και κινούνται οι σχετικές πειθαρχικές διαδικασίες. Στην περίπτωση που από την, τυχόν, πλημμελή εφαρμογή των καθηκόντων του εργαζομένου παραβιάζεται δικαίωμα που εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος Κανονισμού, τότε τυχόν αποζημίωση στο θιγόμενο πολίτη καταβάλλεται σύμφωνα με τα οριζόμενα του άρθρου 7 και του Παραρτήματος Ι του άρθρου 10 και εφόσον ο πειθαρχικός έλεγχος, ο οποίος διενεργεί- ται απαραιτήτως εντός των χρονικών προθεσμιών της επόμενης παραγράφου, καταλήξει τελεσίδικα στην πειθαρχική καταδίκη του υπαίτιου υπαλλήλου.

5. Ο μηχανισμός διεκπεραίωσης των αναφορών- καταγγελιών ενεργοποιείται ως ακολούθως:

Α. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ, ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ, ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ- ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑΣ ΕΠΙΒΑΤΗ ΓΙΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ

Α.1. Υποβολή και εξέταση αναφοράς- καταγγελίας σε α' βαθμό

α) Ο ενδιαφερόμενος υποβάλει εντός τριών (3) μηνών από την ημερομηνία εκτέλεσης της αναφερόμενης παράβασης έγγραφη καταγγελία, με κριτήριο την εκτελούμενη γραμμή και το είδος του μέσου μεταφοράς, στα αρμόδια πρωτοβάθμια όργανα εξέτασης καταγγελιών της παρ. 2.

Προκειμένου να εξεταστούν αρμοδίως οι αναφορές- καταγγελίες υποβάλλονται εγγράφως και περιλαμβάνουν απαραιτήτως: τα πλήρη στοιχεία του καταγγέλλοντα (Όνομα, Επώνυμο) και στοιχεία επικοινωνίας (Ταχυδρομική δ/νση ή e-mail ή τηλέφωνο ή fax), τους λόγους υποβολής της καταγγελίας, σαφή περιγραφή του συμβάντος, σχετικές πληροφορίες με το ταξίδι και τους όρους μεταφοράς, όπως υπόδειξη του μεταφορέα, αναφορά του σημείου αναχώρησης- άφιξης, αναφορά της προγραμματισμένης και της τελικώς εκτελεσθείσας ώρας αναχώρησης- άφιξης, στην περίπτωση ματαίωσης ή καθυστερημένης αναχώρησης τακτικής γραμμής, το αντίτιμο του εισιτηρίου. Προαιρετικά, στην αναφορά- καταγγελία επισυνάπτεται κάθε σχετικό παραστατικό, όπως απόκομμα εισιτηρίου, αποδεικτικό κράτησης ταξιδιού, αντίγραφα αποδείξεων πρόσθετων εξόδων.

β) Τα πρωτοβάθμια όργανα πραγματοποιούν έρευνα για κάθε αναφορά- καταγγελία και εντός ενός (1) μηνός από την παραλαβή αυτής ενημερώνουν εγγράφως και επί αποδείξει τον καταγγέλλοντα εάν η καταγγελία του εκρίθη βάσιμη, απερρίφθη ή εξετάζεται ακόμη.

Καταγγελίες και αναφορές ελλιπείς ως προς τα αναφερόμενα στοιχεία καθώς και καταγγελίες που έχουν εξεταστεί, εξετάζονται ή η εξέταση των οποίων εκκρεμεί από τα αρμόδια δευτεροβάθμια όργανα δεν εξετάζονται από τα πρωτοβάθμια όργανα, με παράλληλη ενημέρωση του πολίτη.

Τα πρωτοβάθμια όργανα διατηρούν το δικαίωμα να ζητούν εγγράφως και επί αποδείξει και εντός της ως άνω προθεσμίας πρόσθετες διευκρινήσεις επί της αναφοράς- καταγγελίας και εφόσον αυτές δεν παρέχονται εμπράκτως από τον ενδιαφερόμενο να θέτουν την αναφορά στο αρχείο.

Καταγγελίες - αναφορές υβριστικές ή που αφορούν σε αίτημα εμφανώς παράλογο, αόριστο, ακατάληπτο ή επαναλαμβάνονται κατά τρόπο καταχρηστικό δεν εξετάζονται από τα πρωτοβάθμια όργανα και τίθενται στο αρχείο.

γ) Εντός τριών (3) μηνών από την ημερομηνία παραλαβής της αναφοράς- καταγγελίας τα πρωτοβάθμια όργανα ενημερώνουν εγγράφως και επί αποδείξει τον καταγγέλλοντα για το αποτέλεσμα της έρευνας της αναφοράς- καταγγελίας. Τυχόν αποζημίωση του καταγγέλλοντα καθορίζεται και καταβάλλεται κατά τα οριζόμενα του άρθρου 7.

Α.2. Υποβολή και εξέταση αναφοράς- καταγγελίας σε β' βαθμό

Αναφορές- καταγγελίες που κρίθηκαν αβάσιμες ή απερρίφθησαν από τα πρωτοβάθμια όργανα εξέτασης καθώς και αντιρρήσεις κατά των αποφάσεων των πρωτοβάθμιων οργάνων δύνανται να εξεταστούν, κατά αρμοδιότητα, από τα δευτεροβάθμια όργανα της παρ. 3, ως εξής:

α) Ο ενδιαφερόμενος, εφόσον επιθυμεί, υποβάλλει εντός ενός (1) μηνός από την ημερομηνία κοινοποίησης της απάντησης από το πρωτοβάθμιο όργανο, έγγραφη καταγγελία στο αρμόδιο, με κριτήριο την εκτελούμενη γραμμή και το είδος του μέσου μεταφοράς, δευτεροβάθμιο όργανο εξέτασης καταγγελιών της παρ. 3. Στην αναφορά- καταγγελία, πέραν των στοιχείων που περιγράφηκαν στην περ. (α) της παρ. Α.1. της Ενότητας Α του παρόντος άρθρου, ο καταγγέλλων αναφέρει το πρωτοβάθμιο όργανο στο οποίο απευθύνθηκε, τους λόγους υποβολής της καταγγελίας για εξέταση σε β' βαθμό και επισυνάπτει τη σχετική απάντηση του πρωτοβάθμιου οργάνου εξέτασης της εν λόγω αναφοράς- καταγγελίας.

β) Εντός ενός (1) μηνός από την παραλαβή της αναφοράς- καταγγελίας, το δευτεροβάθμιο όργανο ενημερώνει εγγράφως και επί αποδείξει τον καταγγέλλοντα εάν η καταγγελία του εκρίθη βάσιμη, απερρίφθη ή εξετάζεται ακόμη. Στην περίπτωση όπου το εν λόγω όργανο, κατά την εξέταση της αναφοράς- καταγγελίας, διαπιστώσει και παράβαση των υποχρεώσεων των μεταφορέων, κατά τα οριζόμενα του άρθρου 5, που συνεπάγονται την επιβολή διοικητικών κυρώσεων σε αυτούς, τότε ξεκινά και η διαδικασία εξέτασης της ενότητας Β.

Καταγγελίες και αναφορές των οποίων η εξέταση σε α' βαθμό εκκρεμεί ή είναι σε εξέλιξη από τα από τα αρμόδια όργανα δεν εξετάζονται από τα δευτεροβάθμια όργανα.

γ) Εντός δύο (2) μηνών από την ημερομηνία παραλαβής της αναφοράς- καταγγελίας τα δευτεροβάθμια όργανα εξέτασης αναφορών- καταγγελιών, έχοντας προηγουμένως ζητήσει την άποψη του αρμόδιου πρωτοβάθμιου οργάνου, ενημερώνουν εγγράφως και επί αποδείξει τον καταγγέλλοντα για το αποτέλεσμα της έρευνας της αναφοράς- καταγγελίας του. Τυχόν αποζημίωση του καταγγέλλοντα καθορίζεται και καταβάλλεται κατά τα οριζόμενα του άρθρου 7.

Β. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΚΑΙ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ- ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΒΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΤΙΜΟΥ

1. Στους μεταφορείς που παραβαίνουν τις διατάξεις του παρόντος Κανονισμού Δικαιωμάτων Επιβατών επιβάλλονται διοικητικά πρόστιμα το ύψος των οποίων κυμαίνεται από εκατόν πενήντα ευρώ (150,00 €) έως τρεις χιλιάδες ευρώ (3.000,00 €) και εισπράττονται υπέρ Δημοσίου, σύμφωνα με τις διατάξεις περί εισπράξεως δημοσίων εσόδων.

2. Αρμόδιοι για τη διαπίστωση παραβάσεων του περιεχομένου του παρόντος Κανονισμού Δικαιωμάτων Επιβατών και την επιβολή των διοικητικών προστίμων κατά τη διαδικασία της παρούσας παραγράφου, κατά περίπτωση και με κριτήριο την κατηγορία των διενεργούμενων επιβατικών μεταφορών, είναι τα δευτεροβάθμια όργανα της παρ. 3 που ενεργούν είτε αυτεπαγγέλτως, είτε κατόπιν αναφορών και καταγγελιών που υποβάλλονται απευθείας σε αυτά ή διαβιβάζονται σε αυτά.

3. Για κάθε αναφορά/καταγγελία πραγματοποιείται έρευνα από τα ως άνω όργανα. Εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την παραλαβή της αναφοράς/καταγγελίας, τα ως άνω όργανα, κατά περίπτωση καλούν, εγγράφως και επί αποδείξει, το μεταφορέα όπως εκθέσει εγγράφως εντός προθεσμίας δέκα (10) ημερών από την παραλαβή της ως άνω κλήσης τις απόψεις του επί της εξεταζόμενης παράβασης.

Κατόπιν παρέλευσης της ως άνω προθεσμίας, και ανεξαρτήτως αν έχουν υποβληθεί έγγραφες απόψεις και εξηγήσεις από το μεταφορέα, με απόφαση των ως άνω οργάνων, κατά περίπτωση, κρίνονται οι αιτιάσεις ως:

α. Αβάσιμες, οπότε η υπόθεση απορρίπτεται και τίθεται στο αρχείο με παράλληλη ενημέρωση του καταγγέλλοντα.

β. Βάσιμες, οπότε προσδιορίζεται η ημέρα, η ώρα και ο τόπος όπου θα συζητηθεί/εξεταστεί η υπόθεση. Ο μεταφορέας ενημερώνεται, εγγράφως και επί αποδείξει, τουλάχιστον πέντε (5) ημέρες πριν από τη συζήτηση/ εξέταση της υπόθεσης και καλείται όπως παραστεί.

4. Εντός προθεσμίας τριάντα (30) ημερών από τη συζήτηση της υποθέσεως τα ως άνω όργανα, κατά περίπτωση, εκδίδουν αιτιολοφγημένη απόφαση η οποία κοινοποιείται εγγράφως και επί αποδείξει στον μεταφορέα. Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση διαπίστωσης παράβασης των διατάξεων του παρόντος Κανονισμού Δικαιωμάτων Επιβατών η απόφαση επιβολής διοικητικών προστίμων αποστέλλεται στην οικεία Δ.Ο.Υ. του παραβάτη για βεβαίωση και είσπραξη του προστίμου, σύμφωνα με τις διατάξεις περί εισπράξεως δημοσίων εσόδων.

 

Άρθρο 7

Καταβολή αποζημίωσης από Μεταφορέα ή Ταξιδιωτικό Πράκτορα ή Διοργανωτή Ταξιδίων

1. Αποζημίωση για την παράβαση των δικαιωμάτων που το άρθρο 3 θεσπίζει, καταβάλλεται στον θιγόμενο πολίτη, κατόπιν ολοκλήρωσης της διαδικασίας εξέτασης της σχετικής αναφοράς- καταγγελίας από τα αρμόδια, κατά περίπτωση, όργανα εξέτασης κατά τα οριζόμενα του άρθρου 6 και υπό την επιφύλαξη της παρ. 4 του ίδιου αυτού άρθρου.

2. Οι αποζημιώσεις όπως περιγράφονται στο Παράρτημα Ι του άρθρου 10 είναι χρηματικές. Εναλλακτικά της χρηματικής αποζημίωσης, ο θιγόμενος πολίτης μπορεί να επιλέξει την παροχή αντίστοιχου ποσού προϊόντων κομίστρου.

3. Το είδος και το ύψος της αποζημίωσης, ανά είδος εκτελούμενης γραμμής, καθορίζεται στο Παράρτημα Ι του άρθρου 10.

 

Άρθρο 8

Επιβλητέες κυρώσεις στις περιπτώσεις διαπίστωσης παράβασης διατάξεων του Κανονισμού Δικαιωμάτων Επιβατών τακτικών και έκτακτων γραμμών με οδικά μέσα δημόσιας μεταφοράς και μέσα σταθερής τροχιάς

1. Στις περιπτώσεις διαπίστωσης, κατ' εφαρμογή της διαδικασίας της παρ. 2 της Ενότητας Β της παραγράφου 5 του άρθρου 6, παράβασης των διατάξεων του παρόντος Κανονισμού επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο στους παραβάτες το ύψος του οποίου κυμαίνεται από εκατόν πενήντα ευρώ (150,00 €) έως τρεις χιλιάδες ευρώ (3.000,00 €) και εισπράττεται υπέρ Δημοσίου, σύμφωνα με τις διατάξεις περί εισπράξεως δημοσίων εσόδων.

2. Οι παραβάσεις του περιεχομένου του παρόντος Κανονισμού διακρίνονται σε:

α. Σοβαρές παραβάσεις.

β. Πολύ σοβαρές παραβάσεις.

γ. Ιδιαζόντως σοβαρές παραβάσεις.

Η κατάταξη των παραβάσεων στις ανωτέρω κατηγορίες παρατίθεται στο Παράρτημα ΙΙ του άρθρου 10.

 

Άρθρο 9

Αρχές ελέγχου εφαρμογής διατάξεων των Κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 181/2011 και (ΕΚ) αριθ. 2006/2004

1. Αρμόδιος εθνικός φορέας ελέγχου εφαρμογής των διατάξεων του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 181/2011 για τα δικαιώματα των επιβατών λεωφορείων και πούλμαν ορίζεται η Γενική Διεύθυνση Μεταφορών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Στις αρμοδιότητες αυτής περιλαμβάνεται:

α. Η διασφάλιση λήψης εκ μέρους του μεταφορέα, του ταξιδιωτικού πράκτορα, του διοργανωτή ταξιδιών ή του φορέα διαχείρισης τερματικού σταθμού όλων των αναγκαίων μέτρων και πρωτοβουλιών για:

αα) την αποφυγή διακρίσεων μεταξύ των επιβατών, όσον αφορά τους όρους μεταφοράς που προσφέρονται από τους μεταφορείς,

αβ) τα δικαιώματα των επιβατών σε περίπτωση ατυχημάτων που συμβαίνουν κατά τη χρήση λεωφορείου ή πούλμαν και έχουν ως αποτέλεσμα το θάνατο ή τραυματισμό επιβατών ή την απώλεια ή φθορά των αποσκευών τους,

αγ) την αποφυγή διακρίσεων και την υποχρεωτική παροχή συνδρομής σε άτομα με αναπηρία και σε άτομα με μειωμένη κινητικότητα,

αδ) τα δικαιώματα των επιβατών σε περιπτώσεις ματαίωσης ή καθυστέρησης, αε) τις ελάχιστες πληροφορίες που πρέπει να παρέχονται στους επιβάτες, αστ) τη διεκπεραίωση καταγγελιών,

αζ) τους γενικούς κανόνες επιβολής της νομοθεσίας.

β. Η δημοσίευση έκθεσης των δραστηριοτήτων της κατά τα οριζόμενα του άρθρου 29 του Κανονισμού ((ΕΕ) αριθ. 181/2011.

γ. Η συνεργασία με τους λοιπούς εθνικούς φορείς ελέγχου εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 181/2011 και η ανταλλαγή, κατά περίπτωση, πληροφοριών σχετικά με τις εργασίες της, τις αρχές και πρακτικές που διέπουν τη λήψη των αποφάσεών της, κατά τα οριζόμενα του άρθρου 30 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 181/2011.

δ. Η λήψη όλων των απαραίτητων πρωτοβουλιών και μέτρων για τη διασφάλιση επιβολής των κυρώσεων του άρθρου 8 της παρούσας απόφασης στους μεταφορείς από τα όργανα των περ. α; β; δ' και ε'' της παρ. 4 του άρθρου 26 του ν.4313/2014 όπως ισχύει. Ενδεικτικά, αναφέρεται η αποστολή κατευθυντήριων οδηγιών για την ορθή εφαρμογή του περιεχομένου του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 181/2011, η διαβίβαση τυχόν αναφορών- καταγγελιών για παραβάσεις των διατάξεων αυτού.

2. Αρμόδιες εθνικές αρχές για την εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 2017/2394 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 2017 σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών και με την κατάργηση του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2006/2004.(«κανονισμός για τη συνεργασία όσον αφορά την προστασία των καταναλωτών») ως προς τον Κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 181/2011 για τα δικαιώματα των επιβατών λεωφορείων και πούλμαν ορίζονται τα δευτεροβάθμια όργανα εξέτασης αναφορών- καταγγελιών της παρ. 3 του άρθρου 6.

 

Άρθρο 10

Παραρτήματα

Προσαρτώνται στην παρούσα απόφαση, ως αναπόσπαστο μέρος αυτής τα παρακάτω παραρτήματα:

 

Άρθρο 11

Καταργούμενες διατάξεις

Από την έναρξη ισχύος της παρούσας καταργούνται η υπ' αρ. ΟΙΚ. Β- 37843/3546/13/30.07.2013 (Β'2008) υπουργική απόφαση, καθώς και η υπό στοιχεία οικ. Α27733/ 2213/29.05.2015 (Β' 1181) υπουργική απόφαση.

 

Άρθρο 12

Έναρξη ισχύος

Η ισχύς της απόφασης αυτής αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 29 Νοεμβρίου 2023