Τροποποίηση και συμπλήρωση της Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου 2/1.2.2001 «Καθορισμός των κατευθυντήριων και οριακών τιμών ποιότητας των νερών από απορρίψεις ορισμένων επικίνδυνων ουσιών που υπάγονται στον Κατάλογο ΙΙ της οδηγίας 76/464/ΕΟΚ του Συμβουλίου

ΠΡΟΣΟΧΗ
Στην υπ’ αριθμ. 50388/2704/2003 Κοινή Υπουργική Απόφαση (B΄1866), από 22-12-2012 με το άρθρο 7 της Κοινή Υπουργική Απόφαση Η.Π. 51354/2641/Ε103/2010 - ΦΕΚ 1909/Β/8-12-2010, ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΑΝ:
α) οι ποιοτικοί στόχοι για τα εσωτερικά επιφανειακά ύδατα που αναφέρονται στον πίνακα 5 του παραρτήματος, αντικαθίστανται από τα αντίστοιχα ΠΠΠ του Μέρους Β, του Παραρτήματος Ι της παρούσας και
β) οι ποιοτικοί στόχοι για τα λοιπά επιφανειακά ύδατα (μεταβατικά και παράκτια), που αναφέρονται στον πίνακα 5 του παραρτήματος ως προς τις παραμέτρους που περιλαμβάνει το μέρος Α του Παραρτήματος Ι της παρούσας απόφασης, αντικαθίστανται από τα αντίστοιχα ΠΠΠ του μέρους Α του Παραρτήματος Ι της παρούσας.

---

Κοινή Υπουργική Απόφαση Αριθ. 50388/2704/E 103/2003

ΦΕΚ 1866/Β/12-12-2003

Τροποποίηση και συμπλήρωση της Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου 2/1.2.2001 «Καθορισμός των κατευθυντήριων και οριακών τιμών ποιότητας των νερών από απορρίψεις ορισμένων επικίνδυνων ουσιών που υπάγονται στον Κατάλογο ΙΙ της οδηγίας 76/464/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 4ης Μαϊου 1976 (Α΄ 15)».

ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ, ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ

ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗΣ - ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ - ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ,

ΧΩΡΟΤΑΞΙΑΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ - ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ - ΓΕΩΡΓΙΑΣ

Έχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις του άρθρου δεύτερου του Ν. 2077/1992 «Κύρωση Συνθήκης για την Ευρ. Ένωση …» (Α΄ 136) και τις διατάξεις του άρθρου 2 (παρ. 1, ζ) του Ν. 1338/1983 «Εφαρμογή του Κοινοτικού Δικαίου» (Α΄ 34) όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 6 του Ν.1440/1984 «Συμμετοχή της Ελλάδας στο κεφάλαιο, στα αποθεματικά και στις προβλέψεις της Ευρ. Τράπεζας Επενδύσεων κ.λπ.» (Α΄ 70) και του άρθρου 65 του Ν. 1892/1990 (Α΄ 101).

2. Τις διατάξεις του άρθρου 9 του Ν. 16501986 «Για την προστασία του περιβάλλοντος» (Α΄ 160).

3. Τις διατάξεις του Ν. 3010/2002 «Εναρμόνιση του Ν.1650/86 με τις οδηγίες 97/11/ΕΚ και 96/61/ΕΚ ....κ.λπ. (Α΄ 91).

4. Τις διατάξεις του άρθρου 1 (παρ. 26) του Ν. 3065/2002 «Μεταφορά αρμοδιοτήτων του Υπουργικού Συμβουλίου σε άλλα κυβερνητικά όργανα» (Α΄ 251).

5. Τις διατάξεις των άρθρων 23 (παρ. 1) και 24 του Ν. 1558/1985 «Κυβέρνηση και Κυβερνητικά όργανα» (Α΄ 137) και των 9 και 13 του Π.Δ/τος 473/1985 «Καθορισμός και ανακατανομή των αρμοδιοτήτων των Υπουργείων» (Α΄ 157).

6. Τις διατάξεις του άρθρου 1 Κεφ.1 Γ (παρ. 4) του Ν. 2647/1998 «Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στις περιφέρειες και την Αυτοδιοίκηση και άλλες διατάξεις (Α΄ 237).

7. Την 2/1.2.2001 Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου «Καθορισμός των κατευθυντήριων και οριακών τιμών ποιότητας των νερών από απορρίψεις ορισμένων επικίνδυνων ουσιών ... κ.λπ. (Α΄ 15)».

8. Τις διατάξεις του άρθρου 1 (παραγ. 28 και 29) του Π.Δ/τος 28/28.1.1993 «Καθορισμός αρμοδιοτήτων που διατηρούνται από τον Υπουργό και τις περιφερειακές υπηρεσίες διανομαρχιακού επιπέδου του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημ. Έργων» (Α΄ 9).

9. Την οδηγία 76/464/ΕΟΚ «περί ρυπάνσεως που προκαλείται από ορισμένες επικίνδυνες ουσίες που εκχέονται στο υδάτινο περιβάλλον» του Συμβουλίου της 4ης Μαΐου 1976 και ειδικότερα το άρθρο 7 παρ. 3 αυτής.

10. Τις διατάξεις του άρθρου 29Α του Ν. 1558/1985 όπως αυτό συμπληρώθηκε με το άρθρο 27 του Ν. 2081/ 1992    (Α΄ 154) και αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 (παρ. 2α) του Ν. 2469/1997 (Α΄ 38).

11.Την ΔΙΔΚ /Φ1/2/22875/31.10.2001 κοινή Απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στους Υφυπουργούς Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης» (Β΄ 1480).

12.Την Υ6/31.10.2001 κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημ. Έργων «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στους Υφυπουργούς Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημ. Έργων « (Β"1484).

13. Την 6459/31.10.2001 κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στους Υφυπουργούς Υγείας και Πρόνοιας» (Β΄ 1480), αποφασίζουμε:

 

Άρθρο 1

Σκοπός

Με την απόφαση αυτή αποσκοπείται η εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 9 του Ν. 1650/1986 και συγχρόνως η πλήρης και ολοκληρωμένη συμμόρφωση με τις διατάξεις του άρθρου 7 (παρ. 3) της οδηγίας 76/464/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 4ης Μαΐου 1976 «περί ρυπάνσεως που προκαλείται από ορισμένες επικίνδυνες ουσίες που εκχέονται στο υδάτινο περιβάλλον της Κοινότητας» που έχει δημοσιευθεί στην Ελληνική γλώσσα στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (Ε.Ε. Ειδική Έκδοση τ.15, σελ.138) ώστε με την τροποποίηση και συμπλήρωση της Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου 2/1.2.2001 να επιτυγχάνεται πιο ολοκληρωμένα και αποτελεσματικά η μείωση της ρύπανσης των νερών από τις απορρίψεις επικίνδυνων ουσιών οι οποίες έχουν ανευρεθεί στους υδατικούς αποδέκτες της χώρας και περιλαμβάνονται στο Παράρτημα της εν λόγω Πράξης.

 

Άρθρο 2

Για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης:

1) Στο άρθρο 4  της 2/1.2.2001 Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου:

α) Το εδάφιο γ της παραγράφου 2 αριθμείται ως παράγραφος 2 και έχει ως ακολούθως:

«2. Για τις απορρίψεις που πραγματοποιούνται στις ως άνω υδατικές περιοχές απαιτείται έγκριση περιβαλλοντικών όρων σύμφωνα με το άρθρο 4  του Ν. 1650/1986 όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 2  του Ν. 3010/2002 (Α΄ 157) και με τη διαδικασία που προβλέπεται στις κατ" εξουσιοδότηση του νόμου αυτού εκδοθείσες κανονιστικές διατάξεις. Με την έγκριση αυτή καθορίζονται για κάθε έργο και δραστηριότητα εκτός των άλλων και τα πρότυπα αποβολής των ουσιών στον υδατικό αποδέκτη. Τα πρότυπα αυτά αποβολής βασίζονται στους ποιοτικούς στόχους που περιγράφονται στο Παράρτημα της παρούσας Απόφασης».

β) Η παράγραφος 2 αντικαθίσταται με νέα παράγραφο που αριθμείται ως παράγραφος 3 και έχει ως εξής:

«3. Τα αναφερόμενα στην παράγραφο 1 ειδικά προγράμματα, εξειδικεύουν το εθνικό πρόγραμμα μείωσης των απορρίψεων των ουσιών του Παραρτήματος Ι (παράγ. Β) το οποίο περιγράφεται αναλυτικά στο Παράρτημα της παρούσας Απόφασης και αναφέρεται κατά κύριο λόγο:

α. στις οριακές τιμές ποιότητας του υδατικού περιβάλλοντος

β. στις οριακές τιμές απορρίψεων των ως άνω ουσιών στους υδατικούς αποδέκτες κατ" εφαρμογή του άρθρου 10 του Ν. 1650/86.

γ. στη μέθοδο και στη διαδικασία για τον έλεγχο της εφαρμογής του

δ. στο χρονοδιάγραμμα της εφαρμογής του

γ) προστίθεται νέα παράγραφος που αριθμείται ως παράγραφος 4 και έχει ως εξής:

«4. Για την εφαρμογή του Εθνικού Προγράμματος Μείωσης των απορρίψεων των ουσιών που περιγράφεται στο Παράρτημα της παρούσας Απόφασης συστήνεται διυπουργική επιτροπή με την ονομασία «Επιτροπή Παρακολούθησης Εθνικού Προγράμματος Μείωσης της ρύπανσης του υδατικού περιβάλλοντος».

4.1. Η Επιτροπή αυτή αποτελείται από έναν εκπρόσωπο των Υπουργείων ΠΕΧΩΔΕ, Ανάπτυξης, ΕΣΔΑ, Υγείας Πρόνοιας και Γεωργίας.

Στην επιτροπή μπορούν ακόμα να συμμετέχουν:

α) Ένας εκπρόσωπος μη Κυβερνητικής Οργάνωσης ή Ιδρύματος που έχει σύμφωνα με το καταστατικό της (του) ως σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος σε επίπεδο εθνικό.

β) Εμπειρογνώμονες Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων ή και επιστήμονες που λόγω των εξειδικευμένων γνώσεών τους μπορούν να συνεισφέρουν στο έργο της Επιτροπής.

4.2. Τα μέλη της ως άνω Επιτροπής με τους αναπληρωματικούς τους προτείνονται από τους φορείς που εκπροσωπούν και ορίζονται με απόφαση του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ.

Με την ίδια απόφαση καθορίζεται ο τρόπος σύγκλισης των μελών και λήψης των αποφάσεων, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εκτέλεση του έργου της Επιτροπής. Οι αμοιβές των μελών της Επιτροπής καθορίζονται κατά τις κείμενες διατάξεις.

4.3. Η Επιτροπή συγκαλείται με μέριμνα της αρμόδιας Υπηρεσίας Περ/ντος του ΥΠΕΧΩΔΕ τακτικά μία φορά ανά εξάμηνο και έκτακτα μετά από πρόσκληση του Προέδρου της ή εφόσον το ζητήσει το 1/3 από τα μέλη της.

4.4. Πρόεδρος της Επιτροπής ορίζεται ο εκπρόσωπος του Υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ.

4.5. Η Επιτροπή έχει γνωμοδοτική αρμοδιότητα ως προς τον έλεγχο της τήρησης και της αποτελεσματικής εφαρμογής του Εθνικού Προγράμματος.

4.6. Ειδικότερα το έργο της Επιτροπής είναι:

α) Η παρακολούθηση της συγκέντρωσης επικίνδυνων ουσιών του παραρτήματος Ι του άρθρου 6 της ΠΥΣ 2/1.2.2001 και της εφαρμογής των γενικών και ειδικών ποιοτικών στόχων σύμφωνα με την ως άνω ΠΥΣ και την παρούσα Απόφαση.

β) Η αξιολόγηση της εφαρμογής του Εθνικού Προγράμματος στο πλαίσιο της εφαρμογής των προβλεπόμενων στο Παράρτημα της παρούσας Απόφασης δράσεων για την προστασία και την διατήρηση του υδατικού περιβάλλοντος.

γ) Η διατύπωση προτάσεων και εισηγήσεων στον Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ:

- για τον καθορισμό των περιοχών των υδατικών αποδεκτών που επηρεάζονται από απορρίψεις ουσιών όπως προβλέπεται στην παράγραφο 1 του άρθρου αυτού.

- για τη λήψη πρόσθετων μέτρων (διοικητικών, οικονομικών) για την αποτελεσματικότητα της εφαρμογής του εθνικού προγράμματος.

- για την τροποποίηση ή την αναθεώρηση του προγράμματος

δ) Η γνωμοδότηση προς τους συναρμόδιους Υπουργούς ή τον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας για κάθε θέμα που προκύπτει από την εφαρμογή του Εθνικού Προγράμματος».

ε) Οι παράγραφοι 3, 4, 5 και 6 αριθμούνται ως παράγραφοι 5, 6, 7 και 8.

2) Στο άρθρο 6 το Παράρτημα ΙΙ αντικαθίσταται από το Παράρτημα της παρούσας Απόφασης το οποίο συνιστά το Εθνικό Πρόγραμμα μείωσης των απορρίψεων ουσιών στο υδατικό περιβάλλον. Το παράρτημα αυτό προσαρτάται και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παρούσας Απόφασης.

 

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΕΘΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΩΝ ΝΕΡΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΑΠΟ ΟΥΣΙΕΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΛΟΓΟΥ ΙΙ, ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΤΑΛΟΓΟ Ι

(C176, 14/07/1982/EEC)

Εισαγωγή

Το Αναθεωρημένο αυτό Εθνικό Πρόγραμμα Μείωσης της ρύπανσης από ουσίες του Καταλόγου ΙΙ της 76/464/ΕΟΚ Οδηγίας, βασίζεται στο αντίστοιχο Εθνικό Πρόγραμμα που είχε συνταχθεί το 2000. Κατά την υλοποίηση του προγράμματος και αξιοποιώντας την εμπειρία που αποκτήθηκε, εντοπίσθηκαν ανάγκες για λειτουργικές βελτιώσεις και εξειδικεύσεις, που ελήφθησαν υπόψιν για την παρούσα αναθεώρηση.

1. Τύπος και σκοπός του Προγράμματος

Το Πρόγραμμα Ελέγχου και Μείωσης της ρύπανσης που περιγράφεται παρακάτω καλύπτει όλη την ελληνική επικράτεια και αναφέρεται στις ουσίες προτεραιότητας του Καταλόγου ΙΙ, υποψήφιες για τον Κατάλογο Ι, της Οδηγίας 76/464/EEC.

Σκοπός του προγράμματος είναι ο έλεγχος και η μείωση των συγκεντρώσεων των ουσιών αυτών στα επιφανειακά νερά της Ελλάδας σύμφωνα με το Άρθρο 7 της Οδηγίας 76/464/ΕΟΚ.

Οι δράσεις και οι στόχοι που αναφέρονται καλύπτουν τόσο τις σημειακές όσο και τις μη-σημειακές πηγές ρύπανσης.

Το πρόγραμμα είναι εξειδικευμένο, για τις ουσίες του Καταλόγου ΙΙ της 76/464/ΕΟΚ Οδηγίας, με έμφαση στις ουσίες για τις οποίες υπάρχει ειδικό ενδιαφέρον στη χώρα και αφορά σε όλες τις πηγές προέλευσης των ουσιών αυτών. Στα πλαίσια του προγράμματος περιλαμβάνονται τα παρακάτω:

• Προσδιορισμός των πιθανών ρυπαντών που θα ελέγχονται/παρακολουθούνται στα επιφανειακά νερά της Ελλάδας (ήδη έχει γίνει η πρώτη επιλογή ουσιών )

• Εγκατάσταση και λειτουργία δικτύου παρακολούθησης (δειγματοληψίες - αναλύσεις) που καλύπτει τη χώρα (το δίκτυο ήδη περιλαμβάνει 53 σημεία, που καλύπτουν όλα τα κύρια επιφανειακά σώματα νερού της χώρας)

• Νομοθετήματα για έλεγχο και μείωση της ρύπανσης από τις ουσίες του Καταλόγου ΙΙ της Οδηγίας 76/464/ΕΟΚ.

• Παρακολούθηση της απόδοσης του προγράμματος και της επίτευξης των στόχων του

Πεδίο εφαρμογής του Προγράμματος είναι τα εσωτερικά επιφανειακά και τα εσωτερικά παράκτια νερά (υφάλμυρα) της χώρας. Ειδικότερα, καλύπτονται όλα τα σημαντικά υδατικά συστήματα της χώρας και συγκεκριμένα οι ακόλουθες λεκάνες απορροής ποταμών και λιμνών, καθώς και ορισμένες θαλάσσιες περιοχές ειδικού ενδιαφέροντος:

• Ποταμός Στρυμόνας

• Ποταμός Αξιός

• Ποταμός Έβρος

• Ποταμός Πηνειός

• Λίμνη Βόλβη

• Ποταμός Νέστος

• Λίμνη Δοϊράνη

• Μεγάλη Πρέσπα

• Λίμνη Βεγορίτιδα

• Λίμνη Βιστωνίδα

• Ποταμός Αλιάκμονας

• Λίμνη Παμβώτιδα

• Ποταμός Αχελώος

• Λίμνη Μικρή Πρέσπα

• Ποταμός Αλφειός

• Ποταμός Ασωπός

• Ποταμός Ευρώτας

• Ποταμός Πηνειός Πελοπον.

• Παγασητικός κόλπος

• Σαρωνικός κόλπος

• Θερμαϊκός κόλπος

• Όρμος Ολυμπιάδας

Για την απρόσκοπη διεξαγωγή του Προγράμματος, καθορίσθηκαν επιμέρους στόχοι, οι οποίοι θα επιτευχθούν εντός χρονοδιαγράμματος, που θα ελέγχεται και θα παρακολουθείται περιοδικά ως προς την υλοποίηση και την αποδοτικότητά του.

Φορέας υλοποίησης του Προγράμματος είναι το ΥΠΕΧΩΔΕ και ειδικότερα το Τμήμα Νερών, της Διεύθυνσης Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού, της Γεν. Δ/νσης Περιβάλλοντος, υποστηριζόμενο για την υλοποίηση και την παρακολούθηση των σχετικών δράσεων από Ειδική Διυπουργική Επιτροπή, με κύρια αντικείμενα:

1. το συντονισμό των αρμόδιων κατά περίπτωση δοιηκητικών μηχανισμών, για την εφαρμογή των επιμέρους δράσεων

2. την αξιολόγηση της πορείας υλοποίησης των δράσεων και τη σύνταξη προτάσεων προς την πολιτική ηγεσία, για λήψη περαιτέρω μέτρων, όπου παραστεί αναγκαίο

Αναλυτικά στοιχεία για τους στόχους, τις δράσεις, το χρονοδιάγραμμα και το Φορέα Υλοποίησης δίνονται παρακάτω.

2. Σχετικοί ρυπαντές - επιλογή ουσιών

Για την επιλογή των ουσιών, οι οποίες πρέπει σε πρώτη φάση να συμπεριληφθούν στο Εθνικό Πρόγραμμα της χώρας, ακολουθήθηκε η παρακάτω μεθοδολογία:

- αρχική επιλογή ουσιών: χρησιμοποιήθηκε ο γενικός κατάλογος του Παραρτήματος ΙΙ της 76/464/ΕΟΚ Οδηγίας (132 ουσίες).

- Καταγραφή ουσιών που δεν παράγονται/χρησιμοποιούνται στη χώρα

- Καταγραφή ουσιών, που έχουν ενδιαφέρον για τη χώρα και αποτελούν δυνητικό ρυπαντή για τα επιφανειακά νερά, λαμβάνοντας υπόψιν τις ποσότητες των διακινούμενων ποσοτήτων, τους τρόπους εισόδου των ουσιών στα νερά (συμπεριλαμβανομένης της διασυνοριακής μεταφοράς της ρύπανσης), την ανθεκτικότητα των ουσιών στο περιβάλλον και τις επιπτώσεις τους σε αυτό.

Για την επιλογή των ουσιών που έχουν ενδιαφέρον για τη χώρα, εκπονήθηκε ειδική μελέτη, με αντικείμενο τη διερεύνηση διακίνησης (εμπορίας και χρήσης) των ουσιών αυτών στη χώρα, της ύπαρξης απορρίψεων ή δυνατότητας απορρίψεων από βιομηχανικές κ.α. εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούν τις ουσίες αυτές και την μελέτη της «μετακίνησης» των ουσιών αυτών στο περιβάλλον και την πιθανή κατάληξή τους στα επιφανειακά νερά.

Παράλληλα με τη μελέτη αυτή, πραγματοποιήθηκαν και στοχευμένες δειγματοληψίες σε επιφανειακά νερά της χώρας, ώστε να συναξιολογηθούν τα αποτελέσματα των χημικών αναλύσεων με τα αποτελέσματα της μελέτης.

Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, επιλέχθησαν για περαιτέρω έρευνα οι ουσίες που αναγράφονται στη συνέχεια. Η παρακολούθηση των επιλεγμένων ουσιών εκτελείται μέσω του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης των Επιφανειακών Νερών της χώρας.

Πρέπει να σημειωθεί, ότι παράλληλα με τις παραπάνω τακτικές δειγματοληψίες, γίνεται ετήσιος έλεγχος στα επιφανειακά νερά της χώρας ως προς όλες τις ουσίες του Καταλόγου ΙΙ. Με τον τρόπο αυτό, εξασφαλίζεται και η παρακολούθηση ως προς τις υπόλοιπες ουσίες του Καταλόγου ΙΙ, που δεν επιλέχθησαν σε πρώτη φάση ως ουσίες ενδιαφέροντος για τη χώρα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στους διασυνοριακούς ποταμούς, ώστε να εξασφαλίζεται η αποτροπή ρύπανσης και η έγκαιρη λήψη μέτρων, εάν κάτι τέτοιο απαιτηθεί.

Ουσίες προτεραιότητας του Καταλόγου II, υποψήφιες για τον Κατάλογο I, που έχουν επιλεγεί για ανάλυση στα δείγματα του δικτύου παρακολούθησης.

A. Πτητικές και ημιπτητικές οργανικές ενώσεις

          1.       1,1-Dichloroethylene (60)

          2.       Dichloromethane (62)

          3.       trans- 1,2- Dichloroethene (61)

          4.       1,1-Dichloroethane (58)

          5.       cis- 1,2- Dichloroethene (61)

          6.       1,1,1-Trichloroethane (119)

          7.       Benzene (7)

          8.       1,2-Dichloropropane (65)

          9.       Toluene (112)

          10.     1,1,2-Trichloroethane (120)

          11.     1,2-Dibromoethane (48)

          12.     Chlorobenzene (20)

          13.     Ethylbenzene (79)

          14.     (m + p)-Xylenes (129)

          15.     ο-Xylene (129)

          16.     Isopropylbenzene (87)

          17.     2-Chlorotoluene (38)

          18.     4-Chlorotoluene (40)

          19.     1,3-Dichlorobenzene (54)

          20.     1,4-Dichlorobenzene (55)

          21.     1,2-Dichlorobenzene (53)

          22.     Napthalene (96)

B. Οργανοχλωριωμένα φυτοφάρμακα

          23.     Heptachlor (82)

          24.     Heptachlor epoxide (82)

          25.     α-Endosulfan (76)

          26.     β-Endosulfan (76)

          27.     Endosulfan sulfate (76)

Γ. Οργανοφωσφορικά,

αζωτούχα και θειούχα φυτοφάρμακα

          28.     Methamidophos (93)

          29.     Mevinphos (94)

          30.     Omethoate (97)

          31.     Demeton (O+S) (47)

          32.     Demeton-S-Methyl (47)

          33.     Dimethoate (73)

          34.     Disulfoton (75)

          35.     Parathion methyl (100)

          36.     Fenitrothion (80)

          37.     Malathion (89)

          38.     Fenthion (81)

          39.     Parathion ethyl (100)

          40.     Triazophos (113)

          41.     Azinphos methyl (6)

          42.     Azinphos ethyl (5)

          43.     Coumaphos (43)

          44.     Phoxim (103)

Δ. Ζιζανιοκτόνα (Τριαζίνες και υποκατεστημένες ουρίες)

          45.     Simazine (106)

          46.     Atrazine (131)

          47.     Monolinuron (135)

          48.     Linuron (88)

Ε. Μέταλλα

          49.     Αs (4)

          50.     Lead

          51.     Chromium

          52.     Nickel

          53.     Cobalt

          54.     Copper

          55.     Zinc

          56.     Iron

          57.     Manganese

          58.     Vanadium

          59.     Molybdenum

          60.     Barium

          61.     Titanium

          62.     Aluminum

          ΣΤ      Οργανοκασσιτερικές ενώσεις

          63.     Dibutyltin (49)

          64.     Triphenyltin (126)

(Οι αριθμοί σε παρένθεση αντιστοιχούν στους αριθμούς του Καταλόγου ΙΙ της Οδηγίας 76/464/EEC [C176, 14/07/1982/EEC]).

Επιπρόσθετα, διερευνώνται οι ακόλουθες ουσίες, οι οποίες δεν ανήκουν στις ουσίες προτεραιότητας του Καταλόγου ΙΙ, υποψήφιες για τον Κατάλογο Ι, της Οδηγίας 76/464/EEC:

A. Πτητικές και ημιπτητικές οργανικές ενώσεις

          65.     Bromochloromethane

          66.     Dibromomethane

          67.     Dichlorobromomethane

          68.     Dibromochloromethane

          69.     2,2-Dichloropropane

          70.     1,1-Dichloropropene

          71.     1,3-Dichloropropane

          72.     Bromoform

          73.     Bromobenzene

          74.     n-Propylbenzene

          75.     tert-Butylbenzene

          76.     sec-Butylbenzene

          77.     1,3,5-Trimethylbenzene

          78.     1,2,3-Trichlorobenzene

B. Οργανοχλωριωμένα φυτοφάρμακα

          79.     Endrin aldehyde

          80.     Methoxychlor

          81.     Endrin ketone

Γ. Ζιζανιοκτόνα (Τριαζίνες και υποκατεστημένες ουρίες)

          82.     Diuron

          83.     Metobromuron

          84.     Terbuthylazine

          85.     Prometryn

          86.     Cyanazine

          87.     Chlorotoluron

          88.     Deisopropyl-Atrazine

          89.     Metamitron

          90.     Chloridazon

          91.     Desethyl-Atrazine

ΣΤ. Οργανοκασσιτερικές ενώσεις

          92.     Tributyltin

Παράλληλα με το δίκτυο αυτό λειτουργεί και το Γενικό Δίκτυο Παρακολούθησης της ποιότητας των επιφανειακών νερών, με 183 σημεία δειγματοληψίας, που καλύπτουν όλη τη χώρα. Στο δίκτυο αυτό συμπεριλαμβάνονται γενικές παράμετροι ποιότητας νερού, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι ακόλουθες του Κατ. ΙΙ:

• Ανόργανες ενώσεις του φωσφόρου και φώσφορος

• Κυανιούχες ενώσεις

• Φθοριούχες ενώσεις

• Αμμωνία, νιτρώδη, νιτρικά

Αναλυτικές πληροφορίες για τις θέσεις δειγματοληψίας και τις ουσίες που ελέγχονται, τη συχνότητα δειγματοληψίας κ.α. στοιχεία, δίνονται στο Παράρτημα 2.

Η διερεύνηση ύπαρξης των παραπάνω ουσιών στα επιφανειακά νερά της χώρας κατέστη δυνατή με τη δημιουργία ενός δικτύου παρακολούθησης που καλύπτει όλη τη χώρα και τους πιο σημαντικούς αποδέκτες όπου έχουν εγκαθιδρυθεί αντιπροσωπευτικοί σταθμοί δειγματοληψίας. Η επιλογή της θέσης των σταθμών δειγματοληψίας έγινε ώστε να καλύπτονται αντιπροσωπευτικά όλα τα μεγάλα επιφανειακά σώματα νερού της χώρας, λαμβάνοντας υπόψη και τις πιθανές πηγές εκπομπής των ενώσεων που αναφέρθηκαν (σημειακές και μη-σημειακές) όσο και τη διασυνοριακή μεταφορά των ρύπων.

3. Δίκτυο παρακολούθησης επιφανειακών νερών

3.1. Σχεδιασμός του δικτύου παρακολούθησης

Το δίκτυο παρακολούθησης για τις ουσίες προτεραιότητας του Καταλόγου ΙΙ, υποψήφιες για τον Κατάλογο Ι, της Οδηγίας 76/464/EEC στα επιφανειακά νερά της Ελλάδας σχεδιάσθηκε ώστε να καλύπτει όλη τη χώρα και κυρίως να υπάρχουν αντιπροσωπευτικά σημεία δειγματοληψίας σε όλα τα μεγάλα επιφανειακά σώματα νερού (ποταμοί και λίμνες). Για το σχεδιασμό ελήφθησαν επίσης υπόψιν και τα αποτελέσματα των στοχευμένων δειγματοληψιών, που είχαν πραγματοποιηθεί στο στάδιο της μελέτης για την ύπαρξη των ουσιών αυτών στα επιφανειακά νερά της χώρας, καθώς και τα αποτελέσματα από την καταγραφή των πηγών εκπομπής βιομηχανικών αποβλήτων.

Όπως αναφέρθηκε ήδη, παράλληλα με το δίκτυο αυτό, λειτουργεί και το Γενικό Δίκτυο παρακολούθησης της Ποιότητας των επιφανειακών νερών της χώρας, στα πλαίσια του οποίου παρακολουθούνται γενικές και ειδικές παράμετροι ποιότητας των νερών.

3.1.1. Γενικό Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης Ποιότητας Επιφανειακών νερών

Το Γενικό Εθνικό Δίκτυο περιλαμβάνει 183 σταθμούς δειγματοληψίας, που καλύπτουν όλη τη χώρα. Η επιλογή των σημείων/σταθμών δειγματοληψίας έγινε έτσι ώστε να καλύπτονται όλοι οι ποταμοί και λίμνες της χώρας, με αντιπροσωπευτικά σημεία. (βλέπε Χάρτες Παραρτήματος 2).

Αναλυτικά οι παράμετροι που παρακολουθούνται στα πλαίσια του Δικτύου αυτού, δίνονται στο Παράρτημα 2.

3.1.2. Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης Ποιότητας Επιφανειακών νερών ως προς τοξικές ουσίες

Το δίκτυο παρακολούθησης περιλαμβάνει 53 σταθμούς δειγματοληψίας σε 11 ποταμούς (συνολική έκταση λεκανών απορροής 78,390 Km2), 7 λίμνες (συνολική επιφάνεια 286.095 Km2) και 4 θαλάσσιες περιοχές. Οι σταθμοί δειγματοληψίας για όλη τη χώρα παρουσιάζονται στο Χάρτη 1, ενώ στο Παράρτημα 2 δίνονται αναλυτικοί χάρτες με τα σημεία δειγματοληψίας ανά υδατικό διαμέρισμα.

Σε κάθε ποταμό εγκαταστάθηκαν/επιλέχθησαν δύο σταθμοί δειγματοληψίας, ο πρώτος κοντά στις πηγές ή στα σύνορα για τους διασυνοριακούς ποταμούς και ο δεύτερος στην περιοχή των εκβολών. Σε κάθε λίμνη εγκαταστάθηκαν/επιλέχθησαν επίσης δύο σταθμοί δειγματοληψίας, με τρόπο που να εξασφαλίζει καλύτερη κάλυψη της επιφάνειας. Εξαίρεση αποτελούν η λίμνη Δοϊράνη, όπου υπάρχει ένας σταθμός δειγματοληψίας και η λίμνη Μεγάλη Πρέσπα, στην οποία υπάρχουν 4 σημεία δειγματοληψίας, τα δύο σε βάθος 1 m κάτω από την επιφάνεια και τα άλλα δύο σε βάθος χαμηλότερο της ζώνης στρωμάτωσης.

Η δειγματοληψία γίνεται εποχιακά, 4 φορές το χρόνο, για τις επιλεγμένες ουσίες που αναφέρθηκαν παραπάνω, ενώ μία φορά το έτος γίνεται έλεγχος (αναλύσεις) για όλες τις ουσίες του Καταλόγου ΙΙ. Ο συνολικός αριθμός των δειγμάτων που αναλύονται ανά έτος 1640 (για επιφανειακά νερά).

Στο δίκτυο παρακολούθησης συμπεριλήφθησαν επίσης 3 μονάδες επεξεργασίας αστικών λυμάτων (δειγματοληψία στην είσοδο και την έξοδο των μονάδων) και 3 μονάδες επεξεργασίας βιομηχανικών αποβλήτων (δειγματοληψία στην έξοδο, μετά την επεξεργασία). Πρέπει να σημειωθεί ότι οι βιομηχανίες αυτές είναι οι μοναδικές που μπορεί να έχουν στα απόβλητά τους ουσίες του Καταλόγου ΙΙ. Η δειγματοληψία και σε αυτήν την περίπτωση πραγματοποιείται εποχιακά, δίνοντας αριθμό δειγμάτων 260 ανά έτος (για υγρά απόβλητα).

Τα συνολικά δείγματα από το δίκτυο παρακολούθησης ετησίως ανέρχονται σε 1900.

Οι ποταμοί Έβρος, Νέστος, Στρυμόνας και Αξιός παρακολουθούνται για πιθανή διασυνοριακή μεταφορά ουσιών από γειτονικές χώρες στην ελληνική επικράτεια. Επιπλέον, έχουν μεγάλη έκταση λεκάνης απορροής μέσα στην Ελλάδα. Οι υπόλοιποι ποταμοί, που περιλαμβάνει το δίκτυο, παρακολουθούνται γιατί αντιπροσωπεύουν σημαντικό μέρος του υδατικού δυναμικού της Ελλάδας και έχουν σημαντική έκταση λεκάνης απορροής.

Από τις λίμνες που παρακολουθούνται, η Δοϊράνη και η Μικρή Πρέσπα έχουν διασυνοριακό χαρακτήρα, που μπορεί να οδηγήσει σε είσοδο ουσιών από γειτονικές χώρες στην ελληνική επικράτεια. Οι υπόλοιπες λίμνες που αναφέρθηκαν παρακολουθούνται επειδή αντιπροσωπεύουν σημαντικό τμήμα του υδατικού δυναμικού της Ελλάδας και είναι οι λίμνες με τη μεγαλύτερη έκταση.

Οι θαλάσσιες περιοχές επιλέχθηκαν για παρακολούθηση λόγω της πιθανότητας εμφάνισης ουσιών προτεραιότητας του Καταλόγου II, υποψηφίων του Καταλόγου I, της Οδηγίας 76/464/EEC.

Οι μονάδες επεξεργασίας αστικών αποβλήτων παρακολουθούνται λόγω της πιθανής παρουσίας των ουσιών που μελετώνται εξαιτίας της βιομηχανικής δραστηριότητας στις συγκεκριμένες περιοχές. Οι σταθμοί δειγματοληψίας που αντιστοιχούν σε αστικά απόβλητα και έχουν ενταχθεί στο δίκτυο παρακολούθησης είναι 6.

Οι μονάδες επεξεργασίας βιομηχανικών αποβλήτων παρακολουθούνται λόγω της πιθανής παρουσίας οργανικών διαλυτών, λαμβάνοντας υπόψη την παραγωγική διαδικασία. Οι σταθμοί δειγματοληψίας που αντιστοιχούν σε βιομηχανικά απόβλητα είναι 3.

Πρέπει να σημειωθεί, ότι το παραπάνω αναφερόμενο δίκτυο λειτουργεί οργανωμένα από το 1998. Για τα προηγούμενα έτη, είναι διαθέσιμος σημαντικός αριθμός μετρήσεων, που καλύπτουν για τα μεγάλα υδατικά σώματα της χώρας, τις περισσότερες γενικές παραμέτρους και μεγάλο αριθμό άλλων ειδικότερων παραμέτρων ποιότητας.

Από την μέχρι σήμερα αξιολόγηση των αποτελεσμάτων αυτών, προκύπτει ότι αναφορικά με τις ουσίες του Καταλόγου ΙΙ, η ποιότητα των επιφανειακών νερών είναι πολύ καλή και σε καμία περιοχή δεν έχουν εντοπισθεί υπερβάσεις ως προς τους ποιοτικούς στόχους που έχουν τεθεί, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις οι συγκεντρώσεις που προσδιορίζονται είναι πολύ κοντά στα όρια ανίχνευσης των ουσιών αυτών.

Ενδεικτικά αποτελέσματα για το έτος 2000 δίνονται στο Παράρτημα 3. Τα αποτελέσματα των ετών 1998-1999 έχουν ήδη υποβληθεί.

3.2. Αναλυτικές μέθοδοι προσδιορισμού ουσιών του Καταλόγου II της Οδηγίας 76/464/EEC σε επιφανειακά νερά και υγρά απόβλητα στην Ελλάδα

Οι αναλυτικές μέθοδοι και τα χαρακτηριστικά δειγματοληψίας που εφαρμόζονται για τον προσδιορισμό των ουσιών που αναφέρθηκαν, είναι σύμφωνες με τα ισχύοντα διεθνή πρότυπα και τη διεθνή εμπειρία (βλέπε Παράρτημα 4).

4. Νομοθετικές ρυθμίσεις

4.1. Ποιοτικοί στόχοι για τα επιφανειακά νερά (WQO)

Με ειδικά νομοθετήματα, θεσπίστηκαν ποιοτικοί στόχοι για τα επιφανειακά νερά της χώρας, αναφορικά με τις ουσίες του Καταλόγου ΙΙ της 76/464/ΕΟΚ Οδηγίας, με έμφαση στις ουσίες που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τη χώρα. Οι ποιοτικοί αυτοί στόχοι θεσπίστηκαν με την Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου 2/01.02.2001, που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 15/Α/02.02.2001). Το πλήρες κείμενο της απόφασης αυτής, δίνεται στο Παράρτημα 1.

Η παραπάνω αναφερόμενη ΠΥΣ, αποτελεί τη βάση για την παρακολούθηση και τον έλεγχο της ποιότητας των επιφανειακών νερών της χώρας, αναφορικά με τις ουσίες του Καταλόγου ΙΙ της 76/464/ΕΟΚ Οδηγίας.

Στην απόφαση αυτή περιλαμβάνονται οι γενικές δράσεις για την υλοποίηση του Εθνικού Προγράμματος, και το απαραίτητο θεσμικό πλαίσιο για την υλοποίηση των δράσεων αυτών.

Για τον καθορισμό των ποιοτικών στόχων που θεσπίστηκαν, χρησιμοποιήθηκε η μεθοδολογία και οι προτεινόμενες τιμές από το CSTE (Scientific Committee on Toxicity and Ecotoxicity). Για την επιλογή των ουσιών, εκτός από τη μεθοδολογία που αναφέρεται παραπάνω ότι τηρήθηκε, λήφθησαν υπόψιν και τα αποτελέσματα των δειγματοληψιών από τα επιφανεικά νερά της χώρας.

Οι ποιοτικοί στόχοι που καθορίστηκαν ανά κατηγορία ουσιών, δίνονται στον πίνακα 5 που ακολουθεί.

 

ΠΙΝΑΚΑΣ 5

Ποιοτικοί στόχοι για επιφανειακά νερά της χώρας

Ουσία Ποιοτικός Στόχος

(WQO) (μg/l*)

Πτητικές και ημιπτητικές

οργανικές ενώσεις (VOCs)

1,3-Dichlorobenzene       10

1,4-Dichlorobenzene       10

1,2-Dichlorobenzene       10

2-Chlorotoluene    1

4-Chlorotoluene    1

Toluene       10

Naphthalene          1

cis-1,2-Dichloroethene    10

trans-1,2-Dichloroethene         10

Benzene      10

Dichloromethane   10

Ethylbenzene        10

(m+p)-Xylenes      10

ο-Xylene      10

Chlorobenzene      1

Οργανοχλωριωμένα φυτοφάρμακα

a-Endosulfan        0.01

b-Endosulfan        0.01

Endosulfan Sulfate         0.01

Αζωτούχα, Φωσφορικά και Θειούχα φυτοφάρμακα

Fenthion      0.01

Azinphos Methyl    0.01

Azinphos Ethyl      0.01

Parathion     0.01

Mevinphos   0.01

Demeton (O+S)    0.1

Demeton-S-Methyl          0.1

Parathion Methyl   0.01

Fenitrothion 0.01

Malathion    0.01

Ζιζανιοκτόνα

Atrazine       1

Simazine      1

Linuron        1

Μέταλλα

Αρσενικό      30

Βάριο 500

Χρώμιο        50

Κοβάλτιο      20

Χαλκός        50

Μόλυβδος    20

Νικέλιο        100

Αργίλιο        400

Σίδηρος (διαλυτό κλάσμα)         200

Μαγγάνιο     100

Ψευδάργυρος        1000

*Οι τιμές συγκεντρώσεων που αναφέρονται αντιστοιχούν στη μέση τιμή των αποτελεσμάτων που συλλέγονται σε ένα έτος

Ποιοτικοί στόχοι δεν τέθηκαν για ουσίες που ανιχνεύτηκαν αλλά δεν υπήρχαν διαθέσιμα τοξικολογικά δεδομένα ή προτεινόμενοι στόχοι. Αυτό ισχύει για τις ακόλουθες ουσίες:

• 1,1,2-Trichloroethane

• 1,2,3-Trichlorobenzene

• 1,3,5-Trimethylbenzene

• Dibromochloromethane1

• n-Propylbenzene

• sec-Butylbenzene

• 1,1,1-Trichloroethane

• 1,1-Dichloroethylene

• 1,1-Dichloroethane

• Dichlorobromomethane1

• Heptachlor

• Heptachlor epoxide

• Triazophos

• Coumaphos

• Methamidophos

• Dimethoate

• Disulfoton

• Omethoate

• Prometryne

• Terbuthylazine

• Metobromuron

• Cyanazine

• Diuron

• Monolinuron

4.2. Θέσπιση Ορίων Εκπομπών (ELV)

Τα παρακάτω όρια εκπομπών (ELV) έχουν τεθεί σε εθνικό επίπεδο όσον αφορά βιομηχανικές απορρίψεις ουσιών του Καταλόγου II της Οδηγίας 76/464/EEC.Η σχετική ρύθμιση έγινε με την Κοινή Υπουργική Απόφαση 4859/726, που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 253/Β/09.03.2001 (το πλήρες κείμενο δίνεται στο Παράρτημα 1).

Τα ELV υιοθετούνται ως μέση τιμή των απορρίψεων αποβλήτων από διάφορες βιομηχανικές διαδικασίες. Η θέσπιση ορίων εκπομπής δεν έγινε ανά δραστηριότητα, καθώς για τις ουσίες αυτές δεν έχουν ακόμη καθοριστεί διεθνών σχετικά πρότυπα ή προτεινόμενες τιμές.

Για τον προσδιορισμό των ELV, η σχέση μεταξύ των WQO και των αντίστοιχων ELV που χρησιμοποιείται στις Οδηγίες 83/513, 84/156, 84/491, 86/280, 88/347 και 90/415 λήφθηκε επίσης υπόψη.

Αναλυτικά οι οριακές τιμές που τέθηκαν ανά ουσία, δίνονται στον πίνακα που ακολουθεί.

4.3. Αδειοδότηση για διάθεση βιομηχανικών αποβλήτων

Με τα παραπάνω νομοθετήματα, εξασφαλίζεται ο έλεγχος των αδειοδοτήσεων σε όλη τη χώρα. Πρέπει να σημειωθεί, ότι σύμφωνα με το ισχύον στην Ελλάδα νομικό καθεστώς για την αδειοδότηση βιομηχανικών δραστηριοτήτων, σε κάθε περίπτωση πρέπει να εξασφαλίζεται από την αρχή αδειοδότησης (Υπουργείο σε κεντρικό επίπεδο ή Νομαρχία /περιφέρεια σε τοπικό επίπεδο), ότι διασφαλίζεται η τήρηση της ποιότητας του αποδέκτη, η οποία έχει καθοριστεί με σαφή αναφορά ως προς τη χρήση του.

Ο καθορισμός των οριακών αυτών τιμών, αποτελεί τη βάση για τον αυστηρότερο έλεγχο των αδειοδοτήσεων δραστηριοτήτων, στα απόβλητα των οποίων περιέχονται οι ουσίες του Καταλόγου ΙΙ της 76/464/ΕΟΚ Οδηγίας. Καθώς η αδειοδότηση σχετικών δραστηριοτήτων, γίνεται σε κεντρικό ή σε περιφερειακό επίπεδο, ανάλογα με το μέγεθος της δραστηριότητας, για την οργάνωση παρακολούθησης των δραστηριοτήτων αυτών απαιτείται συνεργασία όλων των σχετικών φορέων, που καθορίζεται αναλυτικά στο σχετικό νομοθέτημα. Σε τοπικό επίπεδο και για συγκεκριμένους αποδέκτες, που απαιτείται υψηλότερη προστασία, προβλέπεται η δυνατότητα αλλαγής των τιμών αυτών προς το αυστηρότερο, ώστε να εξασφαλισθεί η υψηλότερη αυτή προστασία. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να εξασφαλίζεται ότι η βιομηχανική δραστηριότητα χρησιμοποιεί  και εφαρμόζει προδιαγραφές που ανταποκρίνονται στα καλύτερα διαθέσιμα τεχνικά μέσα και ότι δεν γίνεται μεταφορά της ρύπανσης σε άλλο φυσικό αποδέκτη (αέρας, έδαφος).

Η επίτευξη των ορίων εκπομπής θα πρέπει, σύμφωνα με την ΚΥΑ 4859/726/2001, να επιτευχθεί το αργότερο μέχρι το τέλος του 2003. Οι σχετικές δραστηριότητες θα προβούν στα αναγκαία μέτρα για την επίτευξη των οριακών αυτών τιμών μέχρι την ημερομηνία αυτή.

5. Προβλέψεις για άλλες σημαντικές

εκπομπές (μη σημειακές πηγές ρύπανσης)

Καθώς σημαντικός αριθμός ουσιών μπορεί να φτάσει στα επιφανειακά νερά όχι από απευθείας διαθέσεις αλλά εξαιτίας της χρήσης τους σε εκτεταμένη περιοχή (μη σημειακές πηγές ρύπανσης) απαιτείται έλεγχος και παρακολούθηση και σε αυτό το επίπεδο. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα φυτοφάρμακα, καθώς στην Ελλάδα δεν υπάρχουν βιομηχανίες παραγωγής φυτοφαρμάκων, και οι ουσίες αυτές μπορούν να φτάσουν στα νερά μετά από τη χρήση τους στη γεωργία και τις άλλες συναφείς δραστηριότητες.

Τα κυριότερα μέτρα που προβλέπονται σε αυτό το επίπεδο, αφορούν σε:

• Νομοθετικές ρυθμίσεις για την αδειοδότηση χρήσης φυτοφαρμάκων

• Όρους/περιορισμούς εμπορίας και χρήσης φυτοφαρμάκων

• Κώδικες ορθής γεωργικής πρακτικής

Ήδη έχουν ενταχθεί στις δράσεις των συναρμοδιων με το ΥΠΕΧΩΔΕ Υπουργείων, σχετικές ενέργειες. Έμφαση δίνεται στη διάδοση της σχετικής γνώσης, με ειδικά προγράμματα ενημέρωσης για τη χρήση του Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής.

Επιπρόσθετα, και εφόσον υπάρχουν αυξητικές τάσεις ή προκύψει από την αξιολόγηση της προόδου υλοποίησης του Προγράμματος ότι υπάρχει ανάγκη, θα ληφθούν περαιτέρω μέτρα, που μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Απαγόρευση χρήσης συγκεκριμένων ουσιών

• Επιδότηση καλλιεργειών για υποκατάσταση ουσιών

• Ανάπτυξη εθελοντικών συμφωνιών με παραγωγικούς φορείς για τον έλεγχο χρήσης συγκεκριμένων ουσιών.

Οι παραπάνω δράσεις  έχουν θεσμοθετηθεί μέσω της ΠΥΣ 2/2001 και της κοινής υπουργικής απόφασης 4859/ 726/2001.

6. Ειδικά προγράμματα

Στα πλαίσια του παρόντος εθνικού προγράμματος εξετάστηκαν οι κύριοι αποδέκτες μέσω των δικτύων παρακολούθησης της ποιότητας των επιφανειακών νερών, που αναφέρθηκαν παραπάνω, ειδικές μελέτες που είχαν εκπονηθεί για συγκεκριμένες περιοχές κ.α. διαθέσιμα στοιχεία. Από την εξέταση αυτή, προέκυψε η ανάγκη θέσπισης 2 ειδικών προγραμμάτων κατά προτεραιότητα, για την περιοχή των λιμνών Βεγορίτιδας-Πετρών και του ποταμού Σουλού και για την περιοχή του Παγασητικού Κόλπου.

Τα ειδικά αυτά προγράμματα θεσμοθετήθηκαν με τις κοινής υπουργικής απόφασης 15782/1849/2001 (ΦΕΚ 797/Β/2001) και κοινής υπουργικής απόφασης 15784/ 1864/2001 (ΦΕΚ 819/Β/2001) αντίστοιχα και έχει ήδη αρχίσει η υλοποίησή τους. Τα πλήρη κείμενα των νομοθετημάτων αυτών δίνονται στο Παράρτημα 1.

Η ανάγκη θέσπισης περαιτέρω ειδικών προγραμμάτων για άλλους αποδέκτες, θα εξετάζεται στη συνέχεια από το Φορέα Υλοποίησης του Προγράμματος, σύμφωνα με τα σχετικά κριτήρια που έχουν τεθεί, και τις πιέσεις που υφίσταται ο κάθε αποδέκτης.

7. Ανακεφαλαίωση δράσεων του Προγράμματος

Με βάση τα παραπάνω αναφερθέντα, οι δράσεις του προγράμματος συνοψίζονται ως ακολούθως:

1. Θέσπιση ποιοτικών στόχων

2. Θέσπιση ορίων εκπομπής

3. Συνεργασία με άλλα συναρμόδια Υπουργεία και φορείς για συνολική  οργάνωση δράσεων. Αντικείμενα:

• Παρακολούθηση υλοποίησης σχετικών έργων στα πλαίσια του προγράμματος (π.χ. ενημέρωση τήρησης χρονοδιαγράμματος υλοποίησης 91/281/ΕΕ οδηγίας, από την αρμόδια αρχή)

• Παρακολούθηση ποιότητας επιφ. νερών - αξιολόγηση αποτελεσμάτων

• Παρακολούθηση συγκέντρωσης στοιχείων

• Γνωμοδότηση για λήψη περαιτέρω μέτρων

• Διαδικασίες ελέγχου και επιβολής προστίμων

4. Οργάνωση βάσης δεδομένων για καταγραφή σχετικών με τις ουσίες αυτές δραστηριοτήτων

5. Παρακολούθηση ποιότητας επιφανειακών νερών - Monitoring

6. Δράσεις για την αντιμετώπιση της μη σημειακής ρύπανσης

• Κώδικας ορθής γεωργικής πρακτικής - ενημέρωση αγροτών

• Επιδότηση καλλιεργειών για υποκατάσταση ουσιών

• Απαγόρευση εμπορίας/χρήσης ουσιών

• Διαδικασίες ελέγχου και επιβολής προστίμων

7. Αξιολόγηση αποτελεσμάτων monitoring κ.α. διαθέσιμων πληροφοριών

8. Θέσπιση ειδικών προγραμμάτων

9. Ειδικά προγράμματα - συμπληρώσεις - αναθεωρήσεις

10. Ειδικά προγράμματα - σύνταξη για τους υπόλοιπους αποδέκτες (ανά προτεραιότητα)

11. Παρακολούθηση υλοποίησης δράσεων και στόχων σε υφιστάμενα Ειδικά προγράμματα - αξιολόγηση

12. Αξιολόγηση ποιότητας αποδεκτών

13. Ενημέρωση ΕΕ για την πρόοδο υλοποίησης του Προγράμματος

14. Απολογισμός υλοποίησης Εθνικού προγράμματος - αναθεωρήσεις ορίων εκπομπής και θέσπισης νέων για τις υπόλοιπες ουσίες

8. Χρονοδιάγραμμα δράσεων/στόχων στα πλαίσια του Εθνικού Προγράμματος  Μείωσης της ρύπανσης των επιφανειακών νερών της χώρας

Όπως αναφέρθηκε ήδη, στόχος του Εθνικού Προγράμματος είναι ο έλεγχος και η μείωση της ρύπανσης των επιφανειακών νερών της χώρας, από τις ουσίες του Καταλόγου ΙΙ της 76/464/ΕΟΚ Οδηγίας.

Καθώς μέχρι σήμερα δεν έχουν εντοπισθεί στα επιφανειακά νερά της χώρας υψηλές συγκεντρώσεις των ουσιών αυτών, και μάλιστα οι περισσότερες δεν έχουν ανιχνευθεί (πιθανές συγκεντρώσεις κάτω από το όριο ανίχνευσης) έμφαση δίνεται στην διατήρηση της κατάστασης αυτής και στην πρόληψη μελλοντικής ρύπανσης.

Για να επιτευχθεί αυτό έχουν τεθεί ποιοτικοί στόχοι για τους υδατικούς αποδέκτες και όρια εκπομπής των ουσιών του Καταλόγου ΙΙ σε αυτούς. Για την επίτευξη των στόχων δρομολογούνται συγκεκριμένα έργα και ενέργειες, που δίνονται στον πίνακα που ακολουθεί.

Ειδική επιτροπή παρακολούθησης της υλοποίησης των έργων και δράσεων παρακολουθεί την υλοποίησή τους και εισηγείται μέτρα για την έγκαιρη επίτευξη των στόχων του προγράμματος

Οι στόχοι που τίθενται παρακάτω, καλύπτουν τόσο τις σημειακές όσο και τις μη-σημειακές πηγές ρύπανσης.

Το χρονοδιάγραμμα που τέθηκε, έχει ως αφετηρία το 2000, καθώς τότε άρχισε η υλοποίηση των σχετικών δράσεων.

 

---

Κατεβάσετε το αρχείο με το πρωτότυπο κείμενο, όπως είναι δημοσιευμένο στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (Φ.Ε.Κ.) του Εθνικού Τυπογραφείου.

---