Ελάχιστες απαιτήσεις για την έγκριση σφαγείων μικρής δυναμικότητας, τα οποία λειτουργούν σε ορεινές περιοχές.

---

Υπουργική Απόφαση Αριθμ. 732/224581/2022

ΦΕΚ 4274/Β/11-8-2022

Ελάχιστες απαιτήσεις για την έγκριση σφαγείων μικρής δυναμικότητας, τα οποία λειτουργούν σε ορεινές περιοχές.

Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ

ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Έχοντας υπόψη:

1.Τις διατάξεις:

α) Της περ. β'της παρ. 2 του άρθρου 62 του ν. 4235/2014 «Διοικητικά μέτρα, διαδικασίες και κυρώσεις στην εφαρμογή της ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας στους τομείς των τροφίμων, των ζωοτροφών και της υγείας και προστασίας των ζώων και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων» (Α' 32), όπως η παρ. 2 τροποποιήθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 46 του ν. 4384/2016 (Α' 78).

β) Του άρθρου 90 του Κώδικα νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα (π.δ. 63/2005, Α' 98), όπως διατηρήθηκε σε ισχύ με την παρ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/2019 (Α' 133).

2.Τους Κανονισμούς:

α) (ΕΚ) υπ' αρ. 852/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, για την υγιεινή των τροφίμων (L 139).

β) (ΕΚ) υπ' αρ. 853/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, για τον καθορισμό ειδικών κανόνων υγιεινής για τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης (L 139).

γ) (ΕΚ) υπ' αρ. 1099/2009 του Συμβουλίου, της 24ης Σεπτεμβρίου 2009, για την προστασία των ζώων κατά τη θανάτωση τους (L 303).

3.Την υπ' αρ. 6310/9.9.2021 απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Συμεών Κεδίκογλου» (Β' 4190).

4.Το υπ' αρ. 84/35356/9.02.2022 έγγραφo της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προς τον Ελληνικό Οργανισμό Τυποποίησης (ΕΛΟΤ), σύμφωνα με το άρθρο 6 του π.δ. 81/2018 (Α' 151), με το οποίο κοινοποιήθηκε το σχέδιο στο σύστημα TRIS της Ε. Επιτροπής και έλαβε αριθμό κοινοποίησης 2022/78/GR.

5.To υπ' αρ. 116/44099/17.02.2022 έγγραφο της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προς τη Γενική Διεύθυνση Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (DG SANTE- G4) της Ε. Επιτροπής και τους Προϊσταμένους Κτηνιατρικών Υπηρεσιών των κρατών μελών της ΕΕ, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 10 του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 853/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 2004 (L 139).

6.Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της απόφασης αυτής δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, αποφασίζουμε:

 

Άρθρο 1

Σκοπός

Σκοπός της παρούσας απόφασης είναι ο καθορισμός συμπληρωματικών μέτρων για την εφαρμογή της παρ. 3 και της υποπερ. ii της περ. α' της παρ. 4 του άρθρου 10 του Κανονισμού (ΕΚ) υπ' αρ. 853/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004 (L 139), σχετικά με τον καθορισμό των όρων, των προϋποθέσεων και των διαδικασιών για την έγκριση σφαγείων μικρής δυναμικότητας, τα οποία βρίσκονται σε ορεινές περιοχές, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η επίτευξη των στόχων της ενωσιακής και της εθνικής νομοθεσίας, όσον αφορά την ευζωία και την ταυτοποίηση των ζώων, την δημόσια υγεία, την υγιεινή των τροφίμων και τη διαδικασία ιχνηλασιμότητας των τελικών προϊόντων.

 

Άρθρο 2

Ορισμοί

Για τον σκοπό της παρούσας, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

α) Ορεινές περιοχές: Δήμοι οι οποίοι βρίσκονται επί του ελληνικού εδάφους σε υψόμετρο ίσο ή μεγαλύτερο των 800 (οκτακοσίων) μέτρων και οι οποίοι παρουσιάζουν ανάπτυξη της κτηνοτροφίας ως σημαντικό μέγεθος στην τοπική οικονομία.

β) Σφαγεία μικρής δυναμικότητας: Σφαγεία που βρίσκονται σε ορεινές περιοχές και πληρούν τις απαιτήσεις της παρούσας, ως προς τις υποδομές και τον εξοπλισμό τους και στα οποία πραγματοποιούνται δραστηριότητες υποδοχής, διαμονής και σφαγής περιορισμένου αριθμού ζώων.

γ) Περιορισμένος αριθμός ζώων: Ο μέγιστος αριθμός ζώων, που επιτρέπεται να σφαγούν σε σφαγεία μικρής δυναμικότητας, ο οποίος, περιλαμβάνοντας και τις επείγουσες σφαγές, δεν μπορεί να ξεπερνά: αα) τα εκατό (100) χοιροειδή ανά μήνα, με μία σχετική αύξηση μέχρι τριάντα τοις εκατό (30%) την περίοδο των Χριστουγέννων,

ββ) τα χίλια (1000) προβατοειδή ή αιγοειδή ανά μήνα, με μία σχετική αύξηση μέχρι ενενήντα τοις εκατό (90%) την περίοδο του Πάσχα, γγ) τα ογδόντα (80) βοοειδή ανά μήνα.

 

Άρθρο 3

Διαδικασία έγκρισης σφαγείων μικρής δυναμικότητας

Τα σφαγεία μικρής δυναμικότητας, που πληρούν τις απαιτήσεις του άρθρου 4 της παρούσας, εγκρίνονται σύμφωνα με το άρθρο 6 του π.δ. 79/2007 (Α' 95).

 

Άρθρο 4

Όροι και προϋποθέσεις έγκρισης και λειτουργίας σφαγείων μικρής δυναμικότητας

Τα σφαγεία μικρής δυναμικότητας, εγκρίνονται εφόσον πληρούν τις ακόλουθες απαιτήσεις, σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) υπ' αρ. 853/2004: α) Διαθέτουν στεγασμένο χώρο υποδοχής ή/και διαμονής των προς σφαγή ζώων, διευθετημένο έτσι ώστε να ικανοποιούνται τα επιδημιολογικά κριτήρια καθώς και τα κριτήρια της προστασίας των ζώων. Η απαίτηση ύπαρξης στεγασμένου χώρου σταβλισμού δεν είναι υποχρεωτική, εφόσον οι αποστάσεις μεταξύ των εκμεταλλεύσεων προέλευσης των ζώων και του σφαγείου μικρής δυναμικότητας δεν υπερβαίνουν τα διοικητικά όρια του συγκεκριμένου Δήμου ή τα πενήντα (50) χιλιόμετρα και τα ζώα σφάζονται αμέσως μετά την άφιξή τους στο σφαγείο χωρίς περαιτέρω αναμονή.

β) Ο προ σφαγής έλεγχος, οι έλεγχοι ταυτοποίησης και οι έλεγχοι αναφορικά με την προστασία των ζώων

λαμβάνουν χώρα στο σφαγείο αμέσως μετά την εκφόρτωσή τους, εφόσον δεν υπάρχουν στεγασμένοι χώροι σταβλισμού.

γ) Διαθέτουν, τουλάχιστον, είτε δύο ξεχωριστές αίθουσες, είτε μια μεγάλη αίθουσα, σαφώς διαχωρισμένη σε δύο ζώνες, «την καθαρή» και την «ακάθαρτη» ζώνη, όπου πραγματοποιούνται οι προβλεπόμενες για κάθε ζώνη εργασίες. Εφόσον υπάρχει μία μόνο αίθουσα, επιτρέπεται σε αυτή να πραγματοποιούνται όλες οι εργασίες, με την προϋπόθεση ότι αυτές εκτελούνται διαδοχικά και με χρονικό διαχωρισμό ικανό για τη διενέργεια της απαιτούμενης καθαριότητας και απολύμανσης του χώρου.

δ) Η διαχείριση προϊόντων, όπως κεφάλια, έντερα, στόμα-χοι και πόδια, πρέπει να πραγματοποιείται είτε σε ξεχωριστή αίθουσα είτε, εφόσον δεν υπάρχει ξεχωριστή αίθουσα, στην ίδια αίθουσα στην οποία διενεργούνται οι λοιπές εργασίες, με την προϋπόθεση ότι υφίσταται χρονικός διαχωρισμός μεταξύ τους, κατά τη διάρκεια του οποίου διενεργείται η απαιτούμενη καθαριότητα και απολύμανση του χώρου. Σε αντίθετη περίπτωση, τα προϊόντα αυτά χαρακτηρίζονται ως ζωικά υποπροϊόντα και υπάγονται στην περ. στ. ε) Διαθέτουν:

αα) τον απαραίτητο εξοπλισμό, ανάλογα κατάλληλο για κάθε ζωικό είδος, για την αναισθητοποίηση των προς σφαγή ζώων,

ββ) τουλάχιστον, μία ποδοκίνητη ή με φωτοκύτταρο ή ανάλογη εγκατάσταση για το πλύσιμο των χεριών με ζεστό και κρύο νερό, δύο αποστειρωτήρες εργαλείων κοπής που επιτυγχάνουν ελάχιστη θερμοκρασία 82o C ή εναλλακτικό σύστημα με ισοδύναμο αποτέλεσμα, τόσο στην αίθουσα καθαρής περιοχής όσο και στην αίθουσα ακάθαρτης περιοχής καθώς και ικανό αριθμό μαχαιριών κοπής, γγ) έναν ψυκτικό θάλαμο για τα τελικά προϊόντα. Εφόσον αυτό δεν είναι δυνατό, τα τελικά προϊόντα απομακρύνονται αμέσως μετά την υγειονομική επισήμανσή τους, με φορτηγά ψυγεία τα οποία εξασφαλίζουν θερμοκρασία όχι μεγαλύτερη των 3°C για τα εντόσθια και των 7ο C για τα σφάγια. Η ιχνηλασιμότητα εξασφαλίζεται για όλα τα προϊόντα,

δδ) έναν ψυκτικό θάλαμο που κλειδώνει, για τη δέσμευση των υπόπτων σφάγιων, μέχρι την έκδοση ευνοϊκών εργαστηριακών αποτελεσμάτων για τις μεταδοτικές σπογγώδεις εγκεφαλοπάθειες και την τριχινίαση, εε) τουλάχιστον μία τουαλέτα για το προσωπικό με προθάλαμο και νιπτήρα για το πλύσιμο των χεριών, καθώς και μία αίθουσα (αποδυτήρια), στην οποία υπάρχουν ατομικά ερμάρια, διαφορετικού χρώματος για τη φύλαξη του ρουχισμού εργασίας και διαφορετικού χρώματος για τη φύλαξη του ρουχισμού εξόδου, στστ) αίθουσα ή γραφείο που κλειδώνει, το οποίο διαθέτει τηλέφωνο και σύνδεση στο διαδίκτυο και χρησιμοποιείται από τον επίσημο κτηνίατρο, που είναι υπεύθυνος για την επίβλεψη και τον έλεγχο του κρέατος. Αν αυτό δεν είναι δυνατόν τα κτηνιατρικά αρχεία και οι σφραγίδες επισήμανσης φυλάσσονται αποκλειστικά στην έδρα της αρμόδιας κτηνιατρικής υπηρεσίας, ζζ) στεγανό φρεάτιο συλλογής των υγρών λυμάτων. στ) Τα ζωικά υποπροϊόντα, τα οποία δεν προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση, συλλέγονται και διαχειρίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού (ΕΚ) υπ' αρ. 1069/2009 του Συμβουλίου, της 24ης Σεπτεμβρίου

2009 (L 300) και την υπ' αρ. 612/118658/8.5.2020 απόφαση του Υπουργού και της Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Β' 1983). Απαιτείται η ύπαρξη ειδικών δοχείων για τη συλλογή των υποπροϊόντων και των τριών κατηγοριών υλικών των άρθρων 8, 9 και 10 του ίδιου ως άνω κανονισμού. Η χρήση ενός μόνο δοχείου επιτρέπεται με την προϋπόθεση ότι όλα τα συλλεγόμενα υποπροϊόντα κατατάσσονται στην κατηγορία υψηλότερου κινδύνου.

ζ) Ο καθαρισμός και η απολύμανση των οχημάτων μεταφοράς λαμβάνει χώρα εντός των εγκαταστάσεων του σφαγείου, σε ειδικά για τον σκοπό αυτό διαμορφωμένο χώρο. Αν αυτό δεν είναι εφικτό, ο καθαρισμός και η απολύμανση των οχημάτων μεταφοράς μπορεί να λαμβάνει χώρα εκτός των εγκαταστάσεων του σφαγείου, με την προϋπόθεση ότι τηρούνται όλα τα μέτρα βιοασφάλειας κατά την μετακίνηση και ότι η μονάδα καθαρισμού και απολύμανσης εκδίδει πιστοποιητικό απολύμανσης και καθαρισμού.

η) Οι υπεύθυνοι των σφαγείων μικρής δυναμικότητας εφαρμόζουν σύστημα αυτοελέγχου βάση των αρχών του HACCP, σύμφωνα με το άρθρο 5 του κανονισμού (ΕΚ) υπ' αρ. 852/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004 (L 139). Κατά την εφαρμογή των αρχών του HACCP απαιτείται η διεξαγωγή μικροβιολογικών αναλύσεων με συχνότητα προσαρμοσμένη στη δυναμικότητα της επιχείρησης, σύμφωνα με την υπ' αρ. 1545/70158/28.5.2014 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων) και η τήρηση αρχείων που τεκμηριώνουν την εφαρμογή των προαπαιτούμενων προγραμμάτων, προσαρμοσμένη στο μέγεθος του σφαγείου και στις εφαρμοζόμενες διαδικασίες (Β' 1444).

 

Άρθρο 5

Έλεγχοι - κυρώσεις

1.Οι έλεγχοι στα σφαγεία μικρής δυναμικότητας διεξάγονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 12 του π.δ. 79/2007 και του Κανονισμού (ΕΕ) 2017/625 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2017 (L 95).

2.Σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με τις διατάξεις της παρούσας, επιβάλλονται στα σφαγεία μικρής δυναμικότητας, μέτρα συμμόρφωσης, διοικητικές και ποινικές κυρώσεις, σύμφωνα με τα άρθρα 3 έως 10, 22, την περ. α' και β; δ' ε' και στ( της παρ. 2 του άρθρου 23, τα άρθρα 24, 25, 26 και 27 του ν. 4235/2014 (Α' 32).

 

Άρθρο 6

Επιτρεπόμενος αριθμός σφαγείων

Δεν επιτρέπεται η ίδρυση και η λειτουργία περισσότερων από δύο (2) σφαγείων μικρής δυναμικότητας ανά Περιφερειακή Ενότητα (ΠΕ) και περισσότερων από ένα (1) ανά δήμο.

 

Άρθρο 7

Έναρξη ισχύος

Η παρούσα απόφαση αρχίζει να ισχύει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 2 Αυγούστου 2022