Αλλαγές στο ΠΟΘΕΝ ΕΣΧΕΣ με νομοσχέδιο που τέθηκε σε διαβούλευση
Τροποποιείται ο ν. 5026/2023 (Α’ 45) και εισάγονται ρυθμίσεις για το σύστημα ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης (Δ.Π.Κ.) και των Δηλώσεων Οικονομικών Συμφερόντων (Δ.Ο.Σ.)
Τέθηκε από τις 12.7.2024, σε δημόσια διαβούλευση η νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, υπό τον τίτλο: «Ενίσχυση του συστήματος ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης και Δηλώσεων Οικονομικών Συμφερόντων του ν. 5026/2023 – Ρυθμίσεις για την τοποθέτηση αλλοδαπού ανηλίκου σε ίδρυμα, δομή παιδικής προστασίας ή ανάδοχη οικογένεια - Αναψηλάφηση λόγω έκδοσης οριστικής απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου – Εναρμόνιση με τον ν. 4624/2019 της χρήσης πληροφοριών από τις Κοινές Ομάδες Έρευνας και κατά την εκτέλεση Ευρωπαϊκής Εντολής Έρευνας – Άλλες διατάξεις Υπουργείου Δικαιοσύνης».
Το νομοσχέδιο προβλέπει:
α) Tην πλήρη ψηφιοποίηση της διαδικασίας υποβολής των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης και οικονομικών συμφερόντων, καθώς και των σχετιζόμενων με αυτές στοιχείων από υπόχρεους και συμβολαιογράφους,
β) την πρόβλεψη αυτοτελούς υποχρέωσης των συζύγων, εν διαστάσει συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, όπως ορίζεται στο άρθρο 1 του ν. 4356/2015 (Α’ 181), σε δήλωση περιουσιακής κατάστασης και οικονομικών συμφερόντων,
γ) την δυνατότητα άντλησης όλων των δεδομένων της δήλωσης περιουσιακής κατάστασης με αυτόματο τρόπο και η κατάργηση της υποχρέωσης ηλεκτρονικής επισύναψης τους, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος,
δ) την πρόβλεψη περί ενός μόνο οργάνου ως αρμόδιου για τον έλεγχο των δηλώσεων, καθώς και ειδικών ελεγκτικών οργάνων, οι αρμοδιότητες των οποίων κατανέμονται ύστερα από απόφασή του,
ε) την θέσπιση συγκεκριμένων αντικειμενικών και μετρήσιμων κριτηρίων για την επιλογή των δηλώσεων προς έλεγχο, στ) η εισαγωγή ετήσιου ελεγκτικού στόχου για το όργανο ελέγχου με τη μορφή ελάχιστου ποσοστού (πλαφόν) ελεγχόμενων δηλώσεων,
ζ) την πρόβλεψη περί ορισμού συντονιστή ελέγχων προς επικουρία του έργου του οργάνου ελέγχου για την επίτευξη του ετήσιου στόχου, καθώς και για τον καθορισμό και την ανάθεση από αυτόν σε ορκωτούς ελεγκτές και ειδικούς επιστήμονες ελεγκτικών πράξεων, με στόχο την ενιαία μεθοδολογία ανά είδος ελέγχου, τη λεπτομερή εξέταση των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης και των στοιχείων αυτών όταν απαιτείται, τη σύνταξη της σχετικής έκθεσης, καθώς και κάθε άλλη αρμοδιότητα που του ανατίθεται από το όργανο ελέγχου και τον Πρόεδρό του.».
Αναλυτικά
ΜΕΡΟΣ Β'
Με τις αξιολογούμενες διατάξεις τροποποιείται ο ν. 5026/2023 (Α' 45) και εισάγονται ρυθμίσεις για την ενίσχυση του συστήματος ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης (Δ.Π.Κ.) και των Δηλώσεων Οικονομικών Συμφερόντων (Δ.Ο.Σ.), ώστε να καταστεί περισσότερο φιλικό προς τους υπόχρεους μέσω της αύξησης, αφενός, των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων που διαλειτουργούν με το ηλεκτρονικό σύστημα της εφαρμογής www.pothen.gr, και, αφετέρου, μέσω της αύξησης των πεδίων των δηλώσεων που συμπληρώνονται αυτόματα μέσω διαλειτουργικότητας. Παράλληλα, εισάγονται ρυθμίσεις για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της ταχύτητας των ελέγχων, καθώς και για τη διευκόλυνση των ελεγκτικών οργάνων στην άσκηση του ελεγκτικού έργου και στην επίτευξη των ελεγκτικών στόχων τους, μέσω της καθιέρωσης της υποχρέωσης άντλησης των στοιχείων των δηλώσεων από τους ελεγχόμενους, με αυτόματο τρόπο μέσω της διαλειτουργικότητας, όπου αυτή παρέχεται.
Ειδικότερα, με τις αξιολογούμενες διατάξεις προβλέπεται η υποχρεωτική ηλεκτρονική συμπλήρωση της Δ.Π.Κ. από τους υπόχρεους με αυτόματο τρόπο μέσω της εφαρμογής διαλειτουργικότητας των επιμέρους ηλεκτρονικών συστημάτων δεδομένων, στοιχείων και πληροφοριών που τηρούνται από τους φορείς του Δημοσίου, τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, τα πιστωτικά ιδρύματα και το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) με το ηλεκτρονικό σύστημα της εφαρμογής www.pothen.gr, εφόσον παρέχεται η δυνατότητα αυτή από το σύστημα. Οι υπόχρεοι οφείλουν πλέον να συμπληρώνουν τις δηλώσεις τους αυτόματα αντλώντας τα στοιχεία μέσω της διαλειτουργικότητας, στον βαθμό που παρέχεται η δυνατότητα αυτή, και τα στοιχεία εμφανίζονται προσυ μπλη ρωμένα στα οικεία πεδία. Για τα λοιπά στοιχεία, για τα οποία δεν παρέχεται η δυνατότητα συμπλήρωσής τους αυτόματα μέσω διαλειτουργικότητας, ο υπόχρεος φέρει την ευθύνη ορθής και πλήρους συμπλήρωσης των οικείων πεδίων και επισύναψης των σχετικών δικαιολογητικών, εφόσον τούτο απαιτείται από τις ειδικότερες προβλέψεις του νόμου, όπως ακριβώς ίσχυε μέχρι τώρα. Επομένως, με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις, οι υπόχρεοι διευκολύνονται σημαντικά ως προς τη συμπλήρωση της Δ.Π.Κ., καθώς τα περιουσιακά στοιχεία της παρ. 6 του άρθρου 21 του ν. 5026/2023, όπως τροποποιείται με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, μεταφέρονται με αυτόματο τρόπο μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής στο έντυπο της Δ.Π.Κ., ενώ επισυνάπτονται με τον ίδιο τρόπο και τα σχετικά παραστατικά/δικαιολογητικά. Με τον τρόπο αυτόν, απαλλάσσονται οι υπόχρεοι από την υποχρέωση συλλογής των στοιχείων της δήλωσης (βεβαιώσεις από κάθε τράπεζα για το υπόλοιπο των λογαριασμών, πιστωτικών καρτών, συμμετοχές σε εταιρείες, θυρίδες, πολύτιμα μέταλλα, δανειακές υποχρεώσεις κ.ά.), τα οποία αποτυπώνονται αυτόματα στη δήλωση, μέσω των οικείων ηλεκτρονικών συστημάτων. Ταυτόχρονα, οι υπόχρεοι έχουν τη δυνατότητα να επιφέρουν διορθώσεις, τροποποιήσεις, συμπληρώσεις, διαγραφές, και να υποβάλουν παρατηρήσεις ως προς τις προσυμπληρωμένες εγγραφές, με τις οποίες δεν συμφωνούν, καθώς και να επισυνάψουν σχετικά στοιχεία. Εξάλλου, με την εισαγωγή της υποχρεωτικής διαλειτουργικότητας, πέραν του ότι διευκολύνονται σημαντικά οι υπόχρεοι κατά τη συμπλήρωση της Δ.Π.Κ., εξυπηρετείται αποτελεσματικότερα και ο σκοπός του ν. 5026/2023 (άρθρο 1), ήτοι η ενίσχυση της διαφάνειας, η αύξηση του αριθμού των ελεγχόμενων δηλώσεων, η αναβάθμιση της ποιότητας και η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των ελέγχων των Δ.Π.Κ., καθώς διευκολύνεται σημαντικά το έργο της Επιτροπής Ελέγχου, η οποία θα έχει πληρέστερη εικόνα όλων των σχετικών πληροφοριών για τα περιουσιακά στοιχεία του ελεγχόμενου, και, επομένως, θα μπορεί ευκολότερα να πετύχει τον ετήσιο ελεγκτικό στόχο, σύμφωνα με τις προβλέψεις του ν. 5026/2023.
ΜΕΡΟΣ Γ'
Με τις αξιολογούμενες διατάξεις τροποποιείται ο ν. 4478/2017 (Α' 91) και επιδιώκεται ο αποτελεσματικός έλεγχος των δομών παιδικής προστασίας.
ΜΕΡΟΣ Δ'
Με τις αξιολογούμενες διατάξεις επιδιώκεται η εναρμόνιση του δικαίου της αναψηλάφησης του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985, Α' 182) με τις ήδη ισχύουσες ρυθμίσεις τόσο του ίδιου του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας στο βιβλίο της εκούσιας δικαιοδοσίας όσο και άλλων κλάδων του δικαίου [αναφορικά με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας βλ. άρθρο 69Α π.δ. 18/1989 (Α' 8), αναφορικά με τις αποφάσεις των διοικητικών δικαστηρίων βλ. άρθρο 105Α Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ν. 2717/1999, Α' 97), αναφορικά με τις αποφάσεις των ποινικών δικαστηρίων βλ. περ. 5 της παρ. 1 του άρθρου 525 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ν. 4620/2019, Α' 96)], ώστε να καταστεί δυνατή η έμπρακτη συμμόρφωση της Ελλάδας, και στο πεδίο των ιδιωτικών διαφορών, στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, όταν έχουν διαπιστωθεί σχετικές παραβάσεις.
ΜΕΡΟΣ Ε'
Με τις αξιολογούμενες διατάξεις επιδιώκεται η εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με την οδηγία (ΕΕ) 2022/211 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Φεβρουαρίου 2022 για την τροποποίηση της απόφασης-πλαισίου 2002/465/ΔΕΥ του Συμβουλίου, όσον αφορά την ευθυγράμμισή της με τους κανόνες της Ένωσης για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (L 37) και την οδηγία (ΕΕ) 2022/228 της 16ης Φεβρουαρίου 2022 για την τροποποίηση της οδηγίας 2014/41/ΕΕ, όσον αφορά την ευθυγράμμισή της με τους κανόνες της Ένωσης για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα (L 39).
ΜΕΡΟΣ ΣΤ'
Με τις αξιολογούμενες διατάξεις επέρχονται τροποποιήσεις σε επιμέρους διατάξεις νομοθετημάτων αρμοδιότητας του Υπουργείου Δικαιοσύνης προς αποκατάσταση κενών ή εφαρμοστικών και ερμηνευτικών δυσχερειών, που αναδείχθηκαν από την πρακτική εφαρμογή των τροποποιούμενων νομοθετημάτων.
Για συμμετοχή στη Δημόσια Διαβούλευση: http://www.opengov.gr/ministryofjustice/?p=17594
