Θεσπίζονται ειδικά τέλη επιβατών και τέλη ασφάλειας στους αερολιμένες αρμοδιότητας της ΥΠΑ

Κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών με τίτλο "Σύσταση και οργάνωση του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών".

Με το Σχέδιο Νόμου επιδιώκεται η μετατροπή της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (Υ.Π.Α.) από αυτοτελή δημόσια υπηρεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου (ν.π.δ.δ.). με στόχο τη βελτίωση της οργάνωσης και της λειτουργίας της Υ.Π.Α., ώστε να διατηρείται υψηλό το επίπεδο ασφάλειας της πολιτικής αεροπορίας, μέσω της ομοιόμορφης εφαρμογής των σχετικών πρωτοκόλλων ασφαλείας.

 

Επιβολή τέλους επιβατών και τέλους ασφάλειας στους αερολιμένες

Με το άρθρο 25 του Σχεδίου νόμου θεσπίζεται η επιβολή τέλους επιβατών και τέλους ασφάλειας στους αερολιμένες σε κάθε επιβάτη που αναχωρεί από τους ελληνικούς αερολιμένες στους οποίους φορέας λειτουργίας είναι η Υ.Π.Α..Τα ποσά από τα τέλη ασφάλειας διατίθενται αποκλειστικά για τη χρηματοδότηση της παροχής υπηρεσιών ασφάλειας στους αερολιμένες.

 

Με το σχέδιο νόμου, προβλέπονται τα εξής:

ΜΕΡΗ Α’ - Β’

Επανακαθορίζεται το νομικό πλαίσιο της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (Υ.Π.Α.), η οποία σήμερα εξακολουθεί να λειτουργεί ως αυτοτελής δημόσια υπηρεσία.

Με βάση τα ανωτέρω, εισάγονται οι ακόλουθες νέες ρυθμίσεις:

1. α. Συστήνεται νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας» (Υ.Π.Α.), η οργάνωση και λειτουργία του οποίου ρυθμίζονται με τον Οργανισμό του.

β. Ορίζεται ότι η Υ.Π.Α.:

-εποπτεύεται από τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών,

-έχει την έδρα της στην Περιφέρεια Αττικής,

-διαθέτει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια, καταρτίζει και εκτελεί δικό της προϋπολογισμό.

γ. Επανακαθορίζονται:

-η αποστολή της Υ.Π.Α., ως ν.π.δ.δ., στην οποία ανατίθενται οι αρμοδιότητες της αυτοτελούς δημόσιας υπηρεσίας «Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας»,

-οι πόροι της Υ.Π.Α..(άρθρα 1 - 6)

2. α.Ορίζονται ως όργανα διοίκησης της Υ.Π.Α. το Διοικητικό Συμβούλιο (Δ.Σ.), ο Διοικητής, ο Υποδιοικητής Αεροναυτιλίας και ο Υποδιοικητής Αερολιμένων.

β. Καθορίζεται η συγκρότηση και η θητεία του επταμελούς Δ.Σ. και ανατίθεται σε υπάλληλο της Υ.Π.Α. η θέση του Γραμματέα του Δ.Σ.

γ. Ρυθμίζονται ζητήματα που αφορούν:

-στις αρμοδιότητες και στις υποχρεώσεις του Δ.Σ., του Προέδρου και των μελών του, καθώς και στον τρόπο λειτουργίας αυτού,

-στις προϋποθέσεις και στη διαδικασία επιλογής και διορισμού του Διοικητή και των Υποδιοικητών της Υ.Π.Α. και στις αρμοδιότητές τους κ.λπ. (άρθρα 7 - 16)

3.Τίθεται η οργανωτική διάρθρωση της Υ.Π.Α. και προβλέπεται η λειτουργία:

-τεσσάρων (4) Γ ενικών Διευθύνσεων,

-τριάντα δύο (32) Διευθύνσεων,

-εκατόν πενήντα επτά (157) Τμημάτων.

Σύμφωνα με στοιχεία του αρμόδιου Υπουργείου, σήμερα στην αυτοτελή δημόσια υπηρεσία «Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας» λειτουργούν τρεις (3) Γενικές Διευθύνσεις, σαράντα πέντε (45) Διευθύνσεις και διακόσια σαράντα επτά (247) Τμήματα.(άρθρο 17)

4.Συστήνεται στην Υ.Π.Α. αυτοτελές Γραφείο Νομικού Συμβουλίου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (Ν.Σ.Κ.) στο οποίο υπηρετούν ένας (1) Νομικός Σύμβουλος του Κράτους του Ν.Σ.Κ., ένας (1) Πάρεδρος του Ν.Σ.Κ. και ένας (1) Δικαστικός Πληρεξούσιος του Ν.Σ.Κ. (άρθρα 18 και 36 παρ.β)

5. α. Επαναπροσδιορίζεται η στελέχωση της Υ.Π.Α. και συγκεκριμένα, συστήνονται:

-δύο χιλιάδες τετρακόσιες επτά (2.407) θέσεις υπαλλήλων (2.141 μονίμων και 266 ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου),

-δύο (2) θέσεις νομικών συμβούλων,

-δύο (2) θέσεις δικηγόρων με έμμισθη εντολή,

-πέντε (5) θέσεις μετακλητών υπαλλήλων, για τη συνδρομή του Διοικητή (3) και των Υποδιοικητών (από 1 σε καθένα).

Σύμφωνα με στοιχεία του αρμόδιου Υπουργείου, σήμερα στην αυτοτελή δημόσια υπηρεσία «Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας» προβλέπονται συνολικά δύο χιλιάδες οκτακόσιες εξήντα δύο (2.862) θέσεις προσωπικού (μονίμων και ι.δ.α.χ., συμπεριλαμβανομένων και εξήντα (60) προσωποπαγών πρώην ΠΕ Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας), εννέα (9) θέσεις μετακλητών υπαλλήλων, εκ των οποίων οι τέσσερεις (4) αφορούν σε θέσεις μετακλητών νομικών συμβούλων.

β. Επαναλαμβάνονται ρυθμίσεις σχετικά με τη δυνατότητα:

-πρόσληψης εξωτερικών συμβούλων, με χρηματοδότηση του προγράμματος συμβουλευτικών υπηρεσιών του I.C.A.O. ή του EUROCONTROL ή της E.A.S.A., με συμβάσεις ορισμένου χρόνου ή παροχής υπηρεσιών ή έργου,

-συνεργασίας με ειδικούς και εμπειρογνώμονες για εξειδικευμένα θέματα πολιτικής αεροπορίας και πιστοποίησης, για την παροχή συμβουλών,

- μεταφοράς υπαλλήλων κλάδου και ειδικότητας ΠΕ Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας, οι οποίοι έχουν απωλέσει οριστικά τις ειδικότητές τους, σε συνιστώμενες προσωποπαγείς θέσεις του ιδίου κλάδου και ειδικότητας, ενώ οι αντίστοιχες οργανικές θέσεις που κατείχαν παραμένουν κενές,

-μετάταξης σε άλλο κλάδο και σε κενή οργανική θέση στην Υ.Π.Α. ή σε άλλο φορέα του δημόσιου τομέα, των υπαλλήλων του κλάδου και της ειδικότητας ΠΕ Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας και του κλάδου ΠΕ/ΤΕ Ηλεκτρονικών Μηχανικών Ασφάλειας Εναέριας Κυκλοφορίας (H.M.A.E.K.), οι οποίοι δεν έχουν αποκτήσει τουλάχιστον μία (1) ειδικότητα/καταχώριση μονάδας εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας.

γ. Επίσης, αναφέρονται θέματα σχετικά με:

-την υποχρέωση παραμονής των υπαλλήλων του κλάδου ΠΕ Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας στην Υ.Π.Α., για την οριζόμενη χρονική διάρκεια, άλλως επιστρέφουν το κόστος των εκπαιδεύσεών τους,

-τη μετάθεση / μετάταξη των ανωτέρω υπαλλήλων, σύμφωνα με τις υπηρεσιακές ανάγκες, οι οποίοι κρίνονται οριστικά ως μη επαρκείς για την άσκηση των καθηκόντων της μονάδας στην οποία έχουν τοποθετηθεί,

-την απαλλαγή από την καταβολή των παραβόλων, εξέταστρων και λοιπών δικαιωμάτων προς την Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας (Α.Π.Α) όλων των υπαλλήλων και των οργανικών μονάδων της Υ.Π.Α.,

-τη δυνατότητα σε υπηρετούντες υπαλλήλους να παρέχουν εκπαίδευση σε υπαλλήλους άλλων κλάδων όλων των κατηγοριών και ειδικοτήτων,

-τη διαδικασία επιλογής των προϊσταμένων των Γενικών Διευθύνσεων και των προϊσταμένων των Διευθύνσεων λειτουργίας αερολιμένων των ομάδων (clusters) Α, Β και Γ και παρέχεται η δυνατότητα κάλυψης των θέσεων αυτών και από πρόσωπα που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα,

-την εικοσιτετράωρη λειτουργία της Υ.Π.Α. ως υπηρεσίας ειδικού σκοπού, κ.λπ.(άρθρα 19 - 23)

6.Ρυθμίζονται θέματα που αφορούν στην οικονομική διαχείριση της Υ.Π.Α. με τη δυνατότητα:

-πραγματοποίησης δαπανών που εντάσσονται στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και συμμετοχής σε συγχρηματοδοτούμενα ή χρηματοδοτούμενα προγράμματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή διεθνείς οργανισμούς,

-παραχώρησης κατά χρήση στην Υ.Π.Α. ακινήτων του Δημοσίου από την εταιρεία «Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε» ή τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, για την αντιμετώπιση των στεγαστικών και επιχειρησιακών αναγκών των υπηρεσιών της,

-χρήσης του αποθεματικού (υπόλοιπα λογαριασμών της καταργούμενης αυτοτελούς υπηρεσίας), που προέρχεται από έσοδα τελών αεροναυτιλίας, αποκλειστικά για την κάλυψη δαπανών, οι οποίες εγκρίνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.(άρθρο 24)

7.Παρέχεται η δυνατότητα επιβολής τέλους επιβατών και τέλους ασφάλειας σε κάθε επιβάτη που αναχωρεί από τους ελληνικούς αερολιμένες στους οποίους φορέας λειτουργίας είναι η Υ.Π.Α. Προς τούτο, συστήνονται ειδικοί λογαριασμοί στους οποίους πιστώνεται το σύνολο των εισπραττόμενων ποσών από τα εν λόγω τέλη, τα οποία διατίθενται κατά τα ειδικότερα οριζόμενα.

Ρυθμίζεται, με την παρεχόμενη εξουσιοδότηση, κάθε θέμα σχετικό με την επιβολή, το ύψος, τη διαχείριση, την κατανομή και την απόδοση των ποσών από τα επιβαλλόμενα ως άνω τέλη κ.λπ.(άρθρα 25 και 33 παρ.5)

8. α. Επανακαθορίζονται οι κανόνες διαχείρισης των ποσών που αποδίδονται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια της Αεροναυτιλίας (EUROCONTROL) (άρθρα 65 και 66 του ν.4427/2016) και, μεταξύ αυτών, προβλέπονται τα εξής:

-Καθίστανται δικαιούχοι φορείς των ποσών από τα τέλη διαδρομής και τερματικής περιοχής, που καταβάλλονται από τους χρήστες του εναέριου χώρου και αποδίδονται μέσω EUROCONTROL, πέραν της Υ.Π.Α., της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας (Α.Π.Α.) και της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (Ε.Μ.Υ.), όπως ισχύει, και η Πολεμική Αεροπορία (Π.Α.), το Λιμενικό Σώμα - Ελληνική Ακτοφυλακή (Λ.Σ-ΕΛ.ΑΚΤ), ο Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (Ε.Ο.Δ.Α.Σ.Α.Α.Μ.) και λοιποί φορείς, υπό τις οριζόμενες προϋποθέσεις.

-Από 1ης.1.2025, από το ποσό που αποδίδεται μηνιαία από τον EUROCONTROL ως τέλη διαδρομής, αποδίδεται μηνιαίως ένα (1) ευρώ ανά μονάδα εξυπηρέτησης διαδρομής, για τις ανάγκες χρηματοδότησης του νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία «Ταμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης Προσωπικού Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (Ν.Π.Ι.Δ. Τ.Ε.Α.- Υ.Π.Α)».

-Από το ποσό που αποδίδεται μηνιαία από τον EUROCONTROL, ως τέλη διαδρομής και τερματικής περιοχής, καλύπτεται η δαπάνη για την εξυπηρέτηση επιπρόσθετων ή έκτακτων αναγκών, εξαιτίας των οποίων απαιτείται επιπρόσθετη πλήρωση θέσεων Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας.

β. Παρέχονται νομοθετικές εξουσιοδοτήσεις για τη διαχείριση των προαναφερόμενων ποσών.(άρθρο 26)

9.Επανακαθορίζονται οι κανόνες απόδοσης, από τα ποσά των τελών αεροναυτιλίας από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια της Αεροναυτιλίας (EUROCONTROL) σχετικά με:

-την ειδική αποζημίωση στους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας και στο πάσης φύσεως προσωπικό της Υ.Π.Α., συμπεριλαμβανομένων των αποσπώμενων από άλλους φορείς υπαλλήλων,

-τη χρηματοδότηση του Ταμείου Επαγγελματικής Ασφάλισης των Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας της Υ.Π.Α. (T.E.A.-Ε.Ε.Κ.Ε.),

-τη δαπάνη για την κάλυψη του πτυχίου Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας έναντι οριστικής απώλειας ειδικότητας για λόγους υγείας, θανάτου κατά την άσκηση των υπηρεσιακών καθηκόντων ή αποδεδειγμένης αντικειμενικής αδυναμίας άσκησης καθηκόντων,

-την ωριαία αποζημίωση, που καταβάλλεται στο διδακτικό προσωπικό που είναι εγγεγραμμένο στα Μητρώα Εκπαιδευτών της Υ.Π.Α. (άρθρα 27 - 28) 10 .α. Εισάγονται διατάξεις που αφορούν ειδικότερα θέματα αναφορικά με:

-τον Κανονισμό Έργων, Προμηθειών, Μελετών και Υπηρεσιών της Υ.Π.Α.,

-τις μετατάξεις και την κινητικότητα των υπαλλήλων αυτής.

β.Παρέχονται νομοθετικές εξουσιοδοτήσεις για την εφαρμογή των προτεινόμενων διατάξεων και μεταξύ άλλων για τον καθορισμό θεμάτων σχετικά με το κόστος της παροχής εκπαίδευσης, την πηγή χρηματοδότησης, τη διαδικασία και τον τρόπο είσπραξης, για εκπαιδευτικά προγράμματα που παρέχονται σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου ή σε φυσικά πρόσωπα.

γ. Παρατίθενται οι τελικές, οι μεταβατικής ισχύος και οι καταργούμενες διατάξεις. Μεταξύ άλλων, προβλέπεται ότι:

-το σύνολο της κινητής και ακίνητης περιουσίας του Ελληνικού Δημοσίου, η οποία έχει παραχωρηθεί στην καταργούμενη αυτοτελή υπηρεσία «Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας» περιέρχεται αυτοδικαίως στην κυριότητα του συνιστώμενου ν.π.δ.δ. Υ.Π.Α.,

-το εν λόγω νομικό πρόσωπο, μετά την κατάργηση της προαναφερόμενης αυτοτελούς υπηρεσίας είναι ο αρμόδιος φορέας για τη διαχείριση των μνημονευόμενων λογαριασμών κ.λπ.

-οι οργανικές θέσεις κλάδου ΤΕ Ηλεκτρονικών ATSEP, που κατά την 1η Ιανουαρίου 2026 είναι κενές, μετατρέπονται σε οργανικές θέσεις ΠΕ Ηλεκτρονικών Μηχανικών Ασφάλειας Εναέριας Κυκλοφορίας (HMAEK),

-οι υφιστάμενες προσωποπαγείς θέσεις μονίμων και ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου υπαλλήλων μετατρέπονται σε οργανικές θέσεις των αντίστοιχων κλάδων και ειδικοτήτων, πλην του κλάδου και της ειδικότητας ΠΕ Ελεγκτή Εναέριας Κυκλοφορίας,

-θεωρούνται νόμιμες και κανονικές, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής διάταξης, κάθε είδους δαπάνες της καταργούμενης αυτοτελούς υπηρεσίας «Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας», που αφορούν στα οικονομικά έτη 2016 και εντεύθεν, για τις οποίες έχουν εκδοθεί αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης, αλλά δεν έχουν εξοφληθεί, και εκκαθαρίζονται, επιφυλασσομένων των διατάξεων περί παραγραφής των σχετικών αξιώσεων, σε βάρος των οικείων πιστώσεων των προϋπολογισμών των οικονομικών ετών 2025 και 2026 του ως άνω Ειδικού Φορέα του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα,

-επεκτείνεται και για τα έτη 2026 και 2027 η ισχύς της παρ. 5 του άρθρου 3 του Κεφαλαίου Α’ της Υποπαραγράφου Δ.9 του ν. 4336/2015, όσον αφορά στις ημέρες μετακίνησης εκτός έδρας του προσωπικού, για την ενίσχυση των περιφερειακών αερολιμένων, οι οποίες δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν τις διακόσιες σαράντα (240) κατ’ έτος.(άρθρα 29 - 36)

ΜΕΡΟΣ Γ’

1.α. Παρέχεται η δυνατότητα εξόφλησης, έως την οριζόμενη ημερομηνία, δαπανών υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, που αφορούν σε κτίρια που χρησιμοποιούνται για τη στέγαση υπηρεσιών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και για τις οποίες δεν κατέστη εφικτή η εξόφληση λόγω ανεπάρκειας πιστώσεων και μη έκδοσης απόφασης ανάληψης υποχρέωσης κατά τα προηγούμενα έτη.

β. Αναγνωρίζονται ως νόμιμες και κανονικές, κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων, δαπάνες προμηθειών αγαθών, υπηρεσιών και μετακινήσεων εκτός έδρας για εκτέλεση υπηρεσίας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, που πραγματοποιήθηκαν από το έτος 2019 και μέχρι την έναρξη ισχύος των προτεινομένων σε βάρος των εγγεγραμμένων πιστώσεων του εν λόγω φορέα, ετών 2025 και 2026.(άρθρο 37)

2. Παρατείνεται, από τη λήξη της, μέχρι την οριζόμενη ημερομηνία (για άλλη μία οκταετία), η λειτουργία των μνημονευόμενων Ειδικών Υπηρεσιών Δημοσίων Έργων (Ε.Υ.Δ.Ε.) του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών (άρθρα 54, 55, 56, 57, 58 και 61 του π.δ. 123/2017).(άρθρο 38)

 

Σχέδιο Νόμου