Κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο για το νέο μηχανισμό καθορισμού του κατώτατου μισθού
Επιπλέον δίνεται παράταση της προθεσμίας για την ολοκλήρωση της αδειοδότησης των υφιστάμενων βρεφικών, παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών της Δ.ΥΠ.Α., μέχρι το τέλος του 2025.
Κατατέθηκε στη Βουλή το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (Ε.Ε.) 2022/2041 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Οκτωβρίου 2022 για επαρκείς κατώτατους μισθούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση - Αναπροσαρμογή μισθών προσωπικού δημόσιου τομέα - Ρυθμίσεις για τον καθορισμό κατώτατου μισθού για τα έτη 2025, 2026 και 2027»
Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου ενσωματώνεται στην ελληνική έννομη τάξη η Οδηγία (ΕΕ) 2022/2041 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Οκτωβρίου 2022 για επαρκείς κατώτατους μισθούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση (L275).
Η Οδηγία (ΕΕ) 2022/2041 συντονίζει τα εθνικά συστήματα καθορισμού του κατώτατου μισθού στα κράτη μέλη. Ειδικότερα, θεσπίζει ελάχιστες προδιαγραφές και διαδικαστικές υποχρεώσεις ως προς την επάρκεια των νομοθετικά καθοριζόμενων (νομοθετημένων) κατώτατων μισθών για τα κράτη μέλη και όχι ατομικό δικαίωμα κάθε εργαζομένου σε κατώτατο μισθό.
Με τις προτεινόμενες διατάξεις προστίθενται στα κριτήρια που λαμβάνονται υπόψη για τον καθορισμό του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου η αγοραστική δύναμη των νομοθετημένων κατώτατων μισθών και η επάρκειά τους, λαμβανομένου υπόψη του κόστους διαβίωσης, του γενικού επιπέδου των μισθών, της κατανομής και του ρυθμού της μεταβολής τους και συστήνονται η Επιστημονική Επιτροπή και η Επιτροπή Διαβούλευσης για την ενίσχυση της επιστημονικής τεκμηρίωσης, της διατύπωσης γνώμης ή διαφορετικών γνωμών από τους κοινωνικούς εταίρους για το ύψος του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου και την επικαιροποίησή τους με βάση τα κριτήρια του νόμου, την επιλογή και εφαρμογή των κριτηρίων για τον καθορισμό τους καθώς και ενδεικτικών τιμών αναφοράς για την αξιολόγηση της επάρκειάς τους, την επιλογή και εφαρμογή των μισθολογικών διαφοροποιήσεων και των κρατήσεων επί του νομοθετημένου μισθού / ημερομισθίου, τη συλλογή δεδομένων και την εκπόνηση μελετών και αναλύσεων για την παροχή πληροφοριών στις δημόσιες αρχές ή σε άλλα ενδιαφερόμενα μέρη.
Ο μαθηματικός τύπος που θα χρησιμοποιείται για την αύξηση του κατώτατου μισθού
Η αυτόματη αναπροσαρμογή προτείνεται με βάση συντελεστή που προκύπτει από το άθροισμα α) του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του δείκτη τιμών καταναλωτή μεταξύ της 1ης Ιουλίου του προηγούμενου έτους και της 30ης Ιουνίου του τρέχοντος έτους για το χαμηλότερο 20% της εισοδηματικής κατανομής των νοικοκυριών και β) του ημίσεος του ετήσιου ποσοστού μεταβολής της αγοραστικής δύναμης του γενικού δείκτη μισθών κατά την ίδια χρονική περίοδο.
Αν ο συντελεστής αυτός οδηγεί σε μείωση του νομοθετημένου κατώτατου μισθού ή του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου, δεν γίνεται αναπροσαρμογή. Προβλέπεται, επίσης, η δυνατότητα να μην γίνει η ανωτέρω αυτόματη αναπροσαρμογή του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου για λόγους που ανάγονται στην κατάσταση της οικονομίας ή άλλες έκτακτες περιστάσεις. Σε κάθε περίπτωση δεν γίνεται μείωση του κατώτατου νομοθετημένου μισθού και ημερομισθίου.
Ο μαθηματικός τύπος θα έχει ως εξής :
(Ποσοστό μεταβολής του Κατώτατου Μισθού) = (Ποσοστό μεταβολής του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή για τα νοικοκυριά στο χαμηλότερο 20% της εισοδηματικής κατανομής) + [(Ποσοστό μεταβολής της αγοραστικής δύναμης του Γενικού Δείκτη Μισθών)/2]
• Το ποσοστό της ετήσιας αύξησης του κατώτατου μισθού θα είναι το άθροισμα αφενός του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του δείκτη τιμών καταναλωτή, ειδικά για τα νοικοκυριά στο χαμηλότερο 20% της εισοδηματικής κατανομής, και αφετέρου του μισού του ετήσιου ποσοστού μεταβολής της αγοραστικής δύναμης του γενικού δείκτη μισθών κατά την ίδια χρονική περίοδο. Με απλά λόγια, θα λαμβάνεται υπόψη η ακρίβεια για τα νοικοκυριά στο χαμηλότερο 20% της εισοδηματικής κατανομής και η αύξηση της παραγωγικότητας της ελληνικής οικονομίας.
• Ο μαθηματικός τύπος για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού έχει ως βάση το γαλλικό μοντέλο και λαμβάνει υπόψη αντικειμενικά και διαφανή οικονομικά στοιχεία, ενώ και άλλες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και η Ολλανδία, εφαρμόζουν παρόμοια συστήματα.
• Οι σχετικοί δείκτες θα υπολογίζονται από την ΕΛΣΤΑΤ
Σύμφωνα με την συνοδευτική έκθεση, με το υπόψη σχέδιο νόμου προβλέπονται, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
ΜΕΡΗ Α' & Β'
Ενσωματώνεται στην ελληνική νομοθεσία η Οδηγία (ΕΕ) 2022/2041 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Οκτωβρίου 2022 αναφορικά με τον καθορισμό επαρκών κατώτατων μισθών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ειδικότερα:
1.α. Καθορίζονται ο σκοπός, το αντικείμενο και το πεδίο εφαρμογής του υπόψη σχεδίου νόμου και παρατίθενται οι απαραίτητοι ορισμοί, όπως αυτός του «κατώτατου μισθού».
β. Προβλέπεται η κατάρτιση Σχεδίου Δράσης για την προώθηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων σχετικά με τον καθορισμό των μισθών. γ. Επικαιροποιείται η διαδικασία καθορισμού επαρκούς νομοθετημένου μισθού και ημερομισθίου [προβλέπεται η σύσταση Επιστημονικής Επιτροπής και Επιτροπής Διαβούλευσης (σήμερα προβλέπεται τριμελής Επιτροπή για τον συντονισμό της διαβούλευσης, για τον ορισμό του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου).
δ. Προβλέπεται η συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στον καθορισμό και την επικαιροποίηση του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου.(άρθρα 1 - 7 & 18 παρ. 1)
2.Ορίζονται οι αρμόδιες αρχές για i) τον έλεγχο της εφαρμογής της εργατικής νομοθεσίας, στην οποία περιλαμβάνονται ο νομοθετημένος κατώτατος μισθός και το νομοθετημένο κατώτατο ημερομίσθιο και ii) την επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων σε περίπτωση παραβίασης της εν λόγω νομοθεσίας.(άρθρο 8)
3.Προβλέπονται μεταξύ άλλων:
- το πλαίσιο προστασίας του κατώτατου μισθού των εργαζομένων κατά την ανάθεση και την εκτέλεση των δημοσίων συμβάσεων, από τους οικονομικούς φορείς εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων και τους υπεργολάβους τους,
- ο τρόπος πρόσβασης των εργαζομένων σε πληροφορίες σχετικά με τη νομοθεσία για: i) το νομοθετημένο κατώτατο μισθό και το νομοθετημένο κατώτατο ημερομίσθιο, ii) τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας και iii) την παροχή της σχετικής έννομης προστασίας σε περίπτωση παράβασης των προαναφερομένων,
- η δυνατότητα πρόσβασης των εργαζομένων σε αμερόληπτο μηχανισμό επίλυσης διαφορών και το δικαίωμα αυτών σε επανόρθωση και προστασία από δυσμενή μεταχείριση, σε περίπτωση προσβολής των δικαιωμάτων που σχετίζονται με τον νομοθετημένο κατώτατο μισθό και το νομοθετημένο κατώτατο ημερομίσθιο. (άρθρα 9 - 12 & 18 παρ. 2)
4.Καθορίζονται οι επιβαλλόμενες κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασης των δικαιωμάτων των εργαζομένων που απορρέουν από την εφαρμογή των προαναφερομένων, σχετικά με τον νομοθετημένο κατώτατο μισθό και το νομοθετημένο κατώτατο ημερομίσθιο. (άρθρο 13)
ΜΕΡΟΣ Γ
1.α.Προβλέπεται ότι, από το έτος 2026 και εξής, οι βασικοί μισθοί των μισθολογικών κλιμακίων του προσωπικού του δημόσιου τομέα, όπως αυτοί έχουν διαμορφωθεί την 31η.12.2025, προσαυξάνονται ισόποσα με την εκάστοτε ονομαστική αύξηση του κατώτατου μισθού της παρ. 1 του άρθρου 134 και της περ. α' της παρ. 1 του άρθρου 134Γ του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου κατά τον χρόνο υλοποίησης αυτής. Δικαιούχοι της προσαύξησης είναι όσοι εμπίπτουν στις κατηγορίες προσωπικού των παρ. 1 και 2 του άρθρου 20 του ν. 5045/2023.
Ειδικά για το έτος 2025, η προσαύξηση καταβάλλεται στους δικαιούχους, απομειωμένη κατά την υφιστάμενη στις 31.12.2024 διαφορά μεταξύ του βασικού μισθού του εισαγωγικού μισθολογικού κλιμακίου της κατηγορίας Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης (Υ.Ε.), όπως έχει διαμορφωθεί κατά την ανωτέρω ημερομηνία, και του κατώτατου μισθού της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 134Γ του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου.
β. Η ανωτέρω προσαύξηση δεν συμψηφίζεται με τυχόν καταβαλλόμενη προσωπική διαφορά.(άρθρο 14)
2.Προστίθεται στον Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου άρθρο 134Γ, με το οποίο ρυθμίζεται ειδική διαδικασία καθορισμού επαρκούς νομοθετημένου μισθού και ημερομισθίου για τα έτη 2025, 2026 και 2027. Ειδικότερα προβλέπονται, κατά βάση, τα εξής:
α. Αναφέρονται οι παράγοντες βάσει των οποίων καθορίζεται το ύψος του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου. Σε κάθε περίπτωση δεν επιτρέπεται η μείωση του νομοθετημένου κατώτατου μισθού ή του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου. β. Συστήνεται πενταμελής Επιστημονική Επιτροπή για τον νομοθετημένο κατώτατο μισθό, με τριετή θητεία, αποτελούμενη από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες σε θέματα οικονομίας, καθώς και Επιτροπή Διαβούλευσης, αποτελούμενη από εκπροσώπους των οριζόμενων κοινωνικών εταίρων και τον Πρόεδρο του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας (Ο.ΜΕ.Δ.) γ. Έως τη 15η Μαρτίου κάθε έτους οι Υπουργοί Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών εισηγούνται στο Υπουργικό Συμβούλιο τον νομοθετημένο κατώτατο μισθό και το νομοθετημένο κατώτατο ημερομίσθιο. Έως το τέλος Μαρτίου, οι ανωτέρω Υπουργοί, μετά από τη σύμφωνη γνώμη του Υπουργικού Συμβουλίου, εκδίδουν κοινή απόφαση καθορισμού του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου. (άρθρο 15)
3.Παρατείνεται έως το οριζόμενο χρονικό διάστημα η καταληκτικήημερομηνία αδειοδότησης των μνημονευόμενων βρεφικών, παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών που έχουν συσταθεί από τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (Δ.ΥΠ.Α.). (άρθρο 16)
4.α.Παρέχεται η δυνατότητα ορισμού της Ειδικής Υπηρεσίας «Επιτελική Δομή (ΕΔ) ΕΣΠΑ του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης» ως διαχειριστή έργου/υπολόγου, κατά την έννοια του άρθρου 3 του ν. 5140/2024, για πληρωμές έργων του Α.Π.Δ.Ε. που πραγματοποιούνται μέχρι την οριζόμενη ημερομηνία, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης.
β. Συστήνονται στην Ειδική Υπηρεσία Ε.Δ. ΕΣΠΑ του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης: i) μία (1) οργανική Μονάδα επιπέδου Τμήματος, η οποία αναλαμβάνει τις αρμοδιότητες διαχειριστή έργου/υπολόγου και ii) μία (1) θέση προϊσταμένου της Μονάδας και πέντε (5) θέσεις προσωπικού, κατ’ ανώτατο όριο.(άρθρο 17)
