Προεδρικό Διάταγμα 209/1998 - ΦΕΚ 169/Α/15-7-1998

Λήψη μέτρων για την ασφάλεια της υπεραστικής συγκοινωνίας.

Έχοντας υπόψη:
1) Τις διατάξεις του άρθρου 12 παρ. 2, εδαφ. β’ για τα αναγκαία μέτρα ασφάλειας της υπεραστικής συγκοινωνίας και του εδαφίου δ’ περί καταρτισμού και εγκρίσεως προγράμματος εκτελεστέων έργων του Ν.3155/1955 «Περί κατασκευής και συντηρήσεως οδών» (ΦΕΚ Α’ 63).
2) Τις διατάξεις του άρθρου 27 του Ν. 2081/1992 (ΦΕΚ Α’ 154).
3) Το γεγονός ότι από τις διατάξεις του παρόντος δεν προκαλείται δαπάνη εις βάρος του Κρατικού προϋπολογισμού.
4) Την υπ’ αριθ. 109/1998 γνωμοδότηση του Συμβουλίου της Επικρατείας μετά από πρόταση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, αποφασίζουμε:

ΑΡΘΡΟ 1
1. Για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος διατάγματος και σύμφωνα μετα άρθρα 2 και 3του Ν. 3155/1955 «Περί κατασκευής και συντηρήσεως οδών», το Εθνικό και Επαρχιακό Οδικό Δίκτυο της Χώρας ανάλογα με τη σημασία του για τη συγκοινωνία, τις μεταφορές, την οικονομία της Χώρας και την Εθνική ‘Αμυνα, σε συνδυασμό μετα γεωμετρικά μεγέθη του, τον αναμενόμενο κυκλοφοριακό φόρτο και τα ειδικότερα κριτήρια, τα οποία κατά περίπτωση αναφέρονται κατωτέρω, κατατάσσεται σε κατηγορίες με τη διαδικασία που ορίζεται στο άρθρο αυτό, ως εξής:
α) Βασικό Εθνικό Οδικό Δίκτυο είναι το τμήμα εκείνο του Εθνικού Οδικού Δικτύου που συνδέει τη χώρα με άλλες επικράτειες, απ’ ευθείας ή με παρέμβαση πορθμείων ή τα σπουδαιότερα αστικά κέντρα μεταξύ τους.
β) Δευτερεύον Εθνικό Οδικό Δίκτυο είναι το τμήμα εκείνο του Εθνικού Οδικού Δικτύου που συνδέει βασικούς εθνικούς οδικούς άξονες μεταξύ τους ή με μεγάλα αστικά κέντρα, λιμάνια, αεροδρόμια ή με τόπους εξαιρετικού τουριστικού ενδιαφέροντος ή είναι οδικοί άξονες για τους οποίους έχει γίνει παραλλαγή με Βασικό Εθνικό Οδικό Δίκτυο.
γ) Τριτεύον Εθνικό Οδικό Δίκτυο είναι το τμήμα εκείνο του Εθνικού Οδικού Δικτύου που έχει αντικατασταθεί με νέες χαράξεις Εθνικού Οδικού Δικτύου ή εξυπηρετεί μετακινήσεις σε περιοχές με αρχαιολογικό, τουριστικό, ιστορικό ή αναπτυξιακό ενδιαφέρον.
δ) Πρωτεύον Επαρχιακό Οδικό Δίκτυο είναι το τμήμα εκείνο του Επαρχιακού Οδικού Δικτύου που συνδέει αστικά κέντρα με το Εθνικό Οδικό Δίκτυο, καθώς και περιοχές με αρχαιολογικό, τουριστικό, ιστορικό ή αναπτυξιακό ενδιαφέρον.
ε) Δευτερεύον Επαρχιακό Οδικό Δίκτυο είναι το τμήμα εκείνο του Επαρχιακού Οδικού Δικτύου, που συνδέει Δήμους ή Κοινότητες, εκτός της πρωτεύουσας του Νομού, μεταξύ τους.
2. Το Εθνικό Οδικό Δίκτυο κατατάσσεται σε Βασικό, Δευτερεύον και Τριτεύον, με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων μετά από σύμφωνη γνώμη του Συμβουλίου Δημοσίων Έργων και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
3. Το Επαρχιακό Οδικό Δίκτυο κατατάσσεται σε πρωτεύον και δευτερεύον με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Εργων, ύστερα από εισήγηση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας, μετά από πρόταση των κατά τόπους αρμοδίων Νομαρχών και γνωμοδότηση του Νομαρχιακού Συμβουλίου Δημοσίων Εργων και δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

ΑΡΘΡΟ 2
1. Η ελάχιστη απόσταση των κτιρίων, από τους άξονες των οδών ή τα όριά τους σε όσες περιπτώσεις προβλέπεται, τα οποία κτίρια βρίσκονται σε εκτός εγκεκριμένου σχεδίου περιοχές και εκτός ορίων οικισμών, ορίζεται ως εξής:
α) Στο Βασικό Εθνικό Οδικό Δίκτυο, 60 μέτρα από τον άξονα της οδού και όχι λιγότερο των 40 μέτρων από το όριο αυτής.
β) Στο Δευτερεύον Εθνικό Οδικό Δίκτυο, 45 μέτρα από τον άξονα της οδού και όχι λιγότερο των 30 μέτρων από το όριο αυτής.
γ) Στα τμήματα του Εθνικού Οδικού Δικτύου που έχουν χαρακτηρισθεί και κατασκευασθεί ως αυτοκινητόδρομοι ή οδοί ταχείας κυκλοφορίας, όπως ορίζονται στο Ν. 2094/92, με παράπλευρες οδούς (β. Η.) σε επαφή με την κύρια οδό ή και σε απόσταση από αυτή, τα κτίρια τοποθετούνται στην οριζόμενη ως άνω απόσταση από τον άξονα της κυρίας οδού και 20 μέτρα από τον άξονα της παραπλεύρου.
Στην περίπτωση που δεν έχουν κατασκευασθεί παράπλευρες οδοί ισχύουν οι αποστάσεις των παρ. (1α) και (1 β) του παρόντος άρθρου.
δ) Στο Τ ριτεύον Εθνικό και στο Εθνικό Οδικό Δίκτυο των νήσων πλην Κρήτης, Εύβοιας, Ρόδου, Κέρκυρας, 30 μέτρα από τον άξονα της οδού.
ε) Στις χαρακτηρισμένες ως παράπλευρες οδούς (δ.Β.) του Εθνικού Οδικού Δικτύου, εκτός των αυτοκινητοδρόμων και των οδώνταχείας κυκλοφορίας, 20 μέτρα από τον άξονα της παράπλευρης οδού, εφόσον έχει κατασκευασθεί.
στ) Στο Πρωτεύον Επαρχιακό Οδικό Δίκτυο, 20 μέτρα από τον άξονα της οδού.
ζ) Στο Δευτερεύον Επαρχιακό Οδικό Δίκτυο και στο Επαρχιακό Οδικό Δίκτυο των νήσων πλην Κρήτης, Εύβοιας, Ρόδου, Κέρκυρας και σε ολόκληρο το Δημοτικό ή Κοινοτικό Οδικό Δίκτυο, 15 μέτρα από τον άξονα της οδού.
η) Στο Οδικό Δίκτυο των νήσων που αποτελούν διοικητικά ένα Δήμο ή μία Κοινότητα ή έχουν πληθυσμό, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, μικρότερο των 5.000 κατοίκων, είναι δυνατόν να καθορίζεται με απόφαση του Νομάρχη μετά από γνώμη των οικείων Δημοτικών ή Κοινοτικών Συμβουλίων της νήσου, απόσταση μικρότερη των 15 μ. από τον άξονα της οδού και πάντως όχι μικρότερη των 10 μέτρων, αφού συνεκτιμηθούν οιπολεοδομικές, περιβαλλοντικές και κυκλοφοριακές συνθήκες.
θ) Σε περίπτωση που από την εφαρμογή των διατάξεων περί εκτός σχεδίου δόμησης προκύπτουν μεγαλύτερες αποστάσεις κτιρίων και εγκαταστάσεων από τον άξονα ή το όριο της οδού, εφαρμόζονται οι διατάξεις αυτές από τις οποίες προκύπτουν οι μεγαλύτερες αποστάσεις.
2. Η ελάχιστη απόσταση των κτιρίων, από τους άξονες των οδών ή τα όριά τους σε όσες περιπτώσεις προβλέπεται, τα οποία κτίρια βρίσκονται σε περιοχές μέσα στα όρια οικισμών προϋφισταμένων του 1923, χωρίς εγκεκριμένο σχέδιο πόλης ή μέσα στα όρια οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων οριοθετημένων σύμφωνα με το από 24-4-85 Π.Δ. (ΦΕΚ181/Δ/85) όπως ισχύει, ορίζεται ως εξής: α) Στο Βασικό Εθνικό Οδικό Δίκτυο 30 μέτρα από τον άξονα της οδού και όχι λιγότερο των 20 μέτρων από το όριό της.
β) Στο Δευτερεύον Εθνικό Οδικό Δίκτυο 15 μέτρα από τον άξονα της οδού.
γ) Στο Τριτεύον Εθνικό Οδικό Δίκτυο και το Εθνικό Οδικό Δίκτυο των νήσων πλην Κρήτης, Εύβοιας, Ρόδου και Κέρκυρας, 10 μέτρα από τον άξονα της οδού.
δ) Στα τμήματα του Εθνικού Οδικού Δικτύου που έχουν χαρακτηρισθεί και κατασκευασθεί ως αυτοκινητόδρομοι ή οδοί ταχείας κυκλοφορίας, όπως ορίζονται στο Ν. 2094/1992, με παράπλευρες οδούς (3.Ρ.) σε επαφή με την κύρια οδό ή σε απόσταση από αυτή, τα κτίρια τοποθετούνται στις οριζόμενες στις παραγράφους (α), (β) και (γ) αποστάσεις από τον άξονα της κύριας οδού και 10 μέτρα από τον άξονα της παραπλεύρου.
Στην περίπτωση που δεν έχουν διαμορφωθεί παράπλευρες οδοί, ισχύουν οι αποστάσεις των περιπτώσεων (2α), (2β) και (2γ) του παρόντος άρθρου.
ε) Στο Πρωτεύον Επαρχιακό Οδικό Δίκτυο 10 μέτρα από τον άξονα της οδού. Σε οδούς με μικρό κυκλοφοριακό φόρτο και σε περίπτωση που διασφαλίζεται η ασφαλής κυκλοφορία των οχημάτων είναι δυνατόν με απόφαση του Γ ενικού Γ ραμματέατης Περιφέρειας να ορίζεται απόσταση μικρότερη των 10 μέτρων από τον άξονα της οδού και πάντως όχι μικρότερη των 3 μέτρων από το όριο της οδού, συνεκτιμώντας τις πολεοδομικές, περιβαλλοντικές και κυκλοφοριακές συνθήκες. Η απόφαση αυτή εκδίδεται μετά από εισήγηση των αρμοδίων υπηρεσιών για θέματα πολεοδομίας και συντήρησης της οδού και γνωμοδότηση των αρμοδίων Περιφερειακών Συμβουλίων και Επιτροπών. Οι εισηγήσεις αυτές θα είναι τεκμηριωμένες σύμφωνα με τις ισχύουσες προδιαγραφές των πολεοδομικών μελετών.
στ) Στο Δευτερεύον Επαρχιακό Οδικό Δίκτυο, στο Επαρχιακό Οδικό Δίκτυο των Νήσων πλην Κρήτης, Εύβοιας, Ρόδου και Κέρκυρας 3 μέτρα απότο όριο της οδού.
Είναι δυνατόν για λόγους κυκλοφορίας να ορίζεται μεγαλύτερη απόσταση, με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας ύστερα από εισηγήσεις των αρμοδίων υπηρεσιών για θέματα πολεοδομίας και συντήρησης της οδού και γνωμοδότηση των αρμοδίων Περιφερειακών Συμβουλίων και Επιτροπών.
ζ) Στις Κύριες Δημοτικές ή Κοινοτικές οδούς 3 μέτρα από το όριο της οδού ή η απόσταση που καθορίζεται από τη διαμορφωμένη με πυκνή δόμηση σε ικανό μήκος οικοδομική γραμμή.
Οι Κύριες Δημοτικές ή Κοινοτικές οδοί χαρακτηρίζονται μεαπόφασητου Νομάρχη, ύστερα από γνωμοδότηση του Συμβουλίου Χωροταξίας Οικισμού και Περιβάλλοντος του Νομού και είναι οι Δημοτικές ή Κοινοτικές οδοί που εξυπηρετούν την υπεραστική συγκοινωνία.
η) Στους παράπλευρους δρόμους (3.Ρ.) του Οδικού Δικτύου εκτός των αυτοκινητοδρόμων και οδών ταχείας κυκλοφορίας 6 μέτρα από το όριο της οδού.
3) Το όριο της οδού είναι το όριο απαλλοτρίωσης. Στην περίπτωση που το όριο της απαλλοτρίωσης δεν είναι καθορισμένο, ως όριο της οδού ορίζεται το σημείο συνάντησης του εξωτερικού άκρου της τάφρου ή του πρανούς του εκχώματος ή επιχώματος με το φυσικό έδαφος.
4) Οι διατάξεις του άρθρου 2 του παρόντος Διατάγματος δεν ισχύουν:
α) για τους παραδοσιακούς οικισμούς, τα παραδοσιακά τμήματα οικισμών και τα ιστορικά κέντρα πόλεων,
β) για τους αξιόλογους οικισμούς, όπως αυτοί κατηγοριοποιούνται και οριοθετούνται με απόφαση Νομάρχη, σύμφωνα με το Π.Δ. της 24-4-1985 (ΦΕΚ 181 Δ/85) όπως ισχύει.
5) Σε νομίμως υφιστάμενα κτίρια που βρίσκονται σε αποστάσεις μικρότερες από αυτές που ορίζονται παραπάνω, επιτρέπονται μόνο εργασίες για λόγους υγιεινής και χρήσης, στο τμήμα τους που εμπίπτει στις ελάχιστες ως άνω αποστάσεις.
6) Οι αποστάσεις που προβλέπονται στην παρ. 1 του παρόντος άρθρου για το Εθνικό οδικό δίκτυο, θα πρέπει να τηρούνται ως ελάχιστες και στις περιπτώσεις που έχουμε α) επεκτάσεις εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων, β) πολεοδόμηση περιοχών και γ) πολεοδόμηση κατ’ επέκταση ορίων οικισμών, καθώς και στις οδούς που προβλέπονται στις πολεοδομικές μελέτες των παραπάνω (α), (β) και (γ) περιπτώσεων ως παρακαμπτήριοι των Εθνικών.
Η παραπάνω παρ. 6 του παρόντος άρθρου δεν εφαρμόζεται στα νησιά πλην Κρήτης, Εύβοιας, Ρόδου και Κέρκυρας.

ΑΡΘΡΟ 3
1) Οι αποστάσεις που προβλέπονται στο άρθρο 2 του παρόντος, εφαρμόζονται και στις περιπτώσεις κατασκευής έργων στο Εθνικό ή Επαρχιακό οδικό δίκτυο αντίστοιχα.
Τέτοια έργα είναι οι νέοι οδικοί άξονες, οδοί παρακαμπτήριοι, περιμετρικοί συνδετήριοι, κυκλοφοριακοί κόμβοι, βελτιώσεις υφισταμένων οδικών τμημάτων, που προβλέπονται από εγκεκριμένα ρυθμιστικά σχέδια ή Γ.Π.Σ. ή σχέδια χρήσεων γης και περιλαμβάνουν τα εντός ή εκτός εγκεκριμένου σχεδίου πόλης τμήματα οδών.
2) Η εφαρμογή των διατάξεων της προηγούμενης παραγράφου αρχίζει από τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, Απόφασης του Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ, του Γ ενικού Γραμματέα Περιφέρειας ή του Νομάρχη, η οποία συνοδεύεται από την εγκεκριμένη μελέτη (η οποία θα είναι σε στάδιο προμελέτης ή οριστικής μελέτης επί τοπογραφικού υποβάθρου) με καθορισμένο τον άξονα και τη ζώνη διέλευσης του έργου και προγραμματιζόμενο χρόνο υλοποίησης του έργου όχι πέραν της τετραετίας δυνάμενο να ανανεωθεί μία φορά μόνο.
3) Από την έκδοση της σχετικής απόφασης (η οποία εκδίδεται μετά την έγκριση του σταδίου Προμελέτης ή Οριστικής μελέτης επίτοπογραφικού υποβάθρου) δεν επιτρέπεται η έκδοση οικοδομικών αδειών για ανέγερση κτιρίων και εκτέλεση οικοδομικών εργασιών στη ζώνη διέλευσης της οδού.

ΑΡΘΡΟ 4
1) Από την ισχύ του διατάγματος αυτού καταργούνται: α) Το Β.Δ. της 26ης Αυγούστου/8 Σεπτεμβρίου 1936
(ΦΕΚ392) όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε μεταγενέστερα.
β) Το άρθρο 1 του Β.Δ. της 23 Οκτωβρίου/14 Νοεμβρίου 1959 (ΦΕΚ 252) όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε μεταγενέστερα.
γ) Κάθε άλλη διάταξη που αντίκειται στις διατάξεις του παρόντος.
2) Οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί έως την ισχύ του παρόντος διατάγματος με προγενέστερες διατάξεις και ισχύουν μπορούν να εκτελούνται ή αναθεωρούνται με ή χωρίς αύξηση του όγκου τους σύμφωνα με τις προϊσχύουσες διατάξεις. Επίσης σύμφωνα με τις προϊσχύουσες διατάξεις μπορούν να εκδίδονται, εκτελούνται ή αναθεωρούνται με ή χωρίς αύξηση του όγκου του κτιρίου οι άδειες εφόσον κατά το χρόνο που ισχύουν οι προγενέστερες διατάξεις:
α) έχει υποβληθεί στην αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία αίτηση με όλα τα σχέδια και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται από τις σχετικές διατάξεις ή β) έχουν θεωρηθεί από την αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία τα σχέδια του προελέγχου που προβλέπονται από τις σχετικές διατάξεις ή γ) έχει εγκριθεί από τον αρμόδιο, κατά περίπτωση, φορέα μέσα στην τελευταία τριετία και ισχύει μελέτη ειδικού κτιρίου σχετική με τη λειτουργικότητάτου, με ή χωρίς παρεκκλίσεις με βάση προϊσχύουσες διατάξεις ή δ) έχει υποβληθεί στην αρμόδια κατά περίπτωση Υπηρεσία αίτηση με πλήρη αρχιτεκτονική μελέτη, μέσα στην τελευταία διετία, για έγκριση η οποία είναι αναγκαία σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις για τη χορήγηση άδειας οικοδομής ή
ε) αν αφορά ανέγερση κτιρίου, για το οποίο έχει προκηρυχθεί αρχιτεκτονικός διαγωνισμός βάσει της με αριθ. Ε.27960/665/7/30-9-1970 (ΦΕΚ Β 684) απόφασης Υπουργού Δημοσίων Έργων ή μετά από πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος βάσει του άρθρου 11, παρ. 5 του Ν. 716/1977 (ΦΕΚ295/Α).
Στην περίπτωση (β) οι προϊσχύουσες διατάξεις εφαρμόζονται αν η αίτηση για τη χορήγηση της οικοδομικής άδειας με όλα τα απαιτούμενα σχέδια και δικαιολογητικά υποβληθεί μέσα σε προθεσμία ενός έτους από την κατάργηση των αντίστοιχων προγενέστερων διατάξεων, ενώ στις περιπτώσεις γ, δ και ε η προθεσμία αυτή είναι δύο έτη.
Στην πιο πάνω περίπτωση (α) οι προϊσχύουσες διατάξεις εφαρμόζονται, εφόσον δεν τεθεί ο φάκελλος στο αρχείο σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις.
4) Η ισχύς του παρόντος διατάγματος αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
5) Στον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων αναθέτουμε τη δημοσίευση και εκτέλεση του παρόντος Διατάγματος.

Αθήνα. 24 Ιουνίου 1998