Υπουργική Απόφαση 262074/2025 - ΦΕΚ 5204/Β/30-9-2025

Καθορισμός θεσμικού πλαισίου εφαρμογής της παρέμβασης Π1-31.7 «Περιβαλλοντική διαχείριση κτηνοτροφικών συστημάτων», του άρθρου 31 «Προγράμματα για το κλίμα, το περιβάλλον και την καλή διαβίωση των ζώων» του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115,

εφεξής οικολογικών προγραμμάτων του Στρατηγικού Σχεδίου (ΣΣ) Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) της Ελλάδας 2023-2027 - Αντικατάσταση της υπ' αρ. 432/182881/13.6.2023 (Β' 3860) υπουργικής απόφασης, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά την τροποποίησή της με την υπ' αρ. 364/124345/29.4.2024 (Β'2537) υπουργική απόφαση.

Υπουργική Απόφαση Αριθμ. 262074/2025

ΦΕΚ 5204/Β/30-9-2025

Καθορισμός θεσμικού πλαισίου εφαρμογής της παρέμβασης Π1-31.7 «Περιβαλλοντική διαχείριση κτηνοτροφικών συστημάτων», του άρθρου 31 «Προγράμματα για το κλίμα, το περιβάλλον και την καλή διαβίωση των ζώων» του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115, εφεξής οικολογικών προγραμμάτων του Στρατηγικού Σχεδίου (ΣΣ) Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) της Ελλάδας 2023-2027 - Αντικατάσταση της υπ' αρ. 432/182881/13.6.2023 (Β' 3860) υπουργικής απόφασης, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά την τροποποίησή της με την υπ' αρ. 364/124345/29.4.2024 (Β'2537) υπουργική απόφαση.

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ

ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Έχοντας υπόψη:

Α. Τις εθνικές διατάξεις:

1. Του άρθρου 90 του Κώδικα νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα (π.δ. 63/2005, Α' 98), το οποίο διατηρήθηκε σε ισχύ με την περ. 22 του άρθρου 119 του ν. 4622/2019 (Α' 133).

2. Του ν. 4914/2022 «Διαχείριση, έλεγχος και εφαρμογή αναπτυξιακών παρεμβάσεων για την προγραμματική περίοδο 2021-2027, σύσταση Ανώνυμης Εταιρείας «Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων Α.Ε.» και άλλες διατάξεις» (Α' 61), και ιδίως της παρ. 32 του άρθρου 63 αυτού.

3. Της περ. α της παρ. 2 του άρθρου 62 του ν. 4235/2014 (Α' 32).

4. Του π.δ. 97/2017 «Οργανισμός Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων» (Α'138).

5. Του π.δ. 32/2024 «Διορισμός Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α'91).

6. Του π.δ. 40/2021 «Μεταφορά υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων μεταξύ Υπουργείων και Γενικών Γραμματειών, σύσταση και μετονομασία Γενικών Γραμματειών» (Α' 100).

7. Του ν. 4622/2019 «Επιτελικό Κράτος: οργάνωση, λειτουργία και διαφάνεια της Κυβέρνησης, των κυβερνητικών οργάνων και της κεντρικής δημόσιας διοίκησης» (Α' 133) και ειδικότερα του άρθρου 13.

8. Του ν. 2637/1998 «Σύσταση Οργανισμού Πιστοποίησης Λογαριασμών, Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων, Οργανισμού Πιστοποίησης και Επίβλεψης Γεωργικών Προϊόντων, Γενικών Διευθύνσεων και θέσεων προσωπικού στο Υπουργείο Γεωργίας και "Εταιρείας Αξιοποίησης Αγροτικής Γης" Α.Ε. και άλλες διατάξεις» (Α' 200) και ειδικότερα των άρθρων 13 έως 29 αυτού.

9. Της υπ' αρ. 282966/09.07.2007 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Έγκριση του Κανονισμού διαδικασίας πληρωμών του Ν.Π.Ι.Δ. με την επωνυμία Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. των ενισχύσεων που βαρύνουν τον ΕΛΕ- ΓΕΠ» (Β' 1205).

10. Της υπ' αρ. 4941/07.11.2011 κοινής υπουργικής απόφασης «Σύστημα Δημοσιονομικών Διορθώσεων και διαδικασίες ανάκτησης αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντων ποσών από Εθνικούς ή Κοινοτικούς πόρους, στα πλαίσια του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδος 2007-2013» (Β'2538).

11. Της υπ' αρ. 2618/13-10-2022 κοινής υπουργικής απόφασης «Διάρθρωση και αρμοδιότητες των Ειδικών Υπηρεσιών του Στρατηγικού Σχεδίου Κοινής Αγροτικής Πολιτικής 2023-2027» (Β'5375).

12. Της υπ' αρ. 1040/28-3-2023 απόφασης του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου "ΣΔΕ" Άμεσων Ενισχύσεων ΣΣ ΚΑΠ» (Β' 2179).

13. Της υπ' αρ. 519/135068/5-5-2023 απόφασης του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Καθορισμός οριζόντιων θεμάτων για την εφαρμογή των παρεμβάσεων άμεσων ενισχύσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Καν.(ΕΕ)2021/2115 και το Στρατηγικό Σχέδιο της Ελλάδας για την ΚΑΠ 2023-2027» (Β' 3071).

14. Της υπ' αρ. 1313/178948/9-6-2023 απόφασης του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Εφαρμογή του καθεστώτος της Αιρεσιμότητας σε εκτέλεση του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και τους άλλους κανονισμούς» (Β'3777).

Β. Τις ενωσιακές διατάξεις:

1. Του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 2ας Δεκεμβρίου 2021, σχετικά με τη θέσπιση κανόνων για τη στήριξη των στρατηγικών σχεδίων που πρέπει να καταρτίζονται από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής (στρατηγικά σχέδια για την ΚΓΠ) και να χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και την κατάργηση των Κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1307/2013, και ιδίως του άρθρου 31.

2. Του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2116 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 2ας Δεκεμβρίου 2021 σχετικά με τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της κοινής γεωργικής πολιτικής και την κατάργηση του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013.

3. Του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2022/1475 της Επιτροπής της 6ης Σεπτεμβρίου 2022, σχετικά με τον καθορισμό λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά την αξιολόγηση των στρατηγικών σχεδίων για την ΚΓΠ και την παροχή πληροφοριών για σκοπούς παρακολούθησης και αξιολόγησης.

4. Του κατ' εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/126 της Επιτροπής της 7ης Δεκεμβρίου 2021 για τη συμπλήρωση του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου με πρόσθετες απαιτήσεις για ορισμένους τύπους παρέμβασης που καθορίζονται από τα κράτη μέλη στα στρατηγικά τους σχέδια για την ΚΓΠ για την περίοδο 2023 έως 2027 δυνάμει του εν λόγω κανονισμού, καθώς και με κανόνες σχετικά με την αναλογία για το πρότυπο 1 της καλής γεωργικής και περιβαλλοντικής κατάστασης των εκτάσεων (ΚΓΠΚ).

5. Του κατ' εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/127 της Επιτροπής της 7ης Δεκεμβρίου 2021 για τη συμπλήρωση του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2116 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου με κανόνες για τους οργανισμούς πληρωμών και άλλους οργανισμούς, τη δημοσιονομική διαχείριση, την εκκαθάριση λογαριασμών, τις εγγυήσεις και τη χρήση του ευρώ.

6. Του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2289 της Επιτροπής της 21ης Δεκεμβρίου 2021 για τη θέσπιση κανόνων εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την παρουσίαση του περιεχομένου των στρατηγικών σχεδίων για την ΚΓΠ και το ηλεκτρονικό σύστημα για την ασφαλή ανταλλαγή πληροφοριών.

7. Του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2290 της Επιτροπής της 21ης Δεκεμβρίου 2021 σχετικά με τη θέσπιση κανόνων για τις μεθόδους υπολογισμού των κοινών δεικτών εκροών και αποτελεσμάτων που καθορίζονται στο παράρτημα I του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση κανόνων για τη στήριξη των στρατηγικών σχεδίων που πρέπει να καταρτίζονται από τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής (στρατηγικά σχέδια για την ΚΓΠ) και να χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) και την κατάργηση των Κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1305/2013 και (ΕΕ) αριθ. 1307/2013.

8. Του κατ'εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2022/1172 της Επιτροπής της 4ης Μαΐου 2022 για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) 2021/2116 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά το ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου στην κοινή γεωργική πολιτική και την εφαρμογή και τον υπολογισμό των διοικητικών κυρώσεων για την αιρεσιμότητα.

9. Της υπ' αρ. C(2022) 8270 final/21-11-2022 εκτελεστικής απόφασης της Επιτροπής, για την έγκριση του στρατηγικού σχεδίου της Ελλάδας για την ΚΓΠ 2023-2027 για ενωσιακή στήριξη που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης.

Γ. Τ3 υπ' αρ. 2268/24.9.2024 έγγραφο της ΕΥΔ ΣΣ ΚΑΠ με το οποίο δίδεται η σύμφωνη γνώμη της για την έκδοση της παρούσας.

Δ. Το υπ' αρ. 58538/26.9.2024 έγγραφο του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. με το οποίο δίδεται η σύμφωνη γνώμη του για την έκδοση της παρούσας.

Ε. Το γεγονός ότι σύμφωνα με την υπ' αρ. 885/ 13-3-2023 (ΑΔΑ: 6Ρ2Ρ4653ΠΓ-Σ0Α) απόφαση του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας/Διεύθυνση Ζωοτροφών και Βοσκήσιμων Γαιών ορίστηκε ως Ενδιάμεσος Φορέας για την εφαρμογή του οικολογικού προγράμματος (ecoscheme) Π1-31.7 του Στρατηγικού Σχεδίου (ΣΣ) Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΓΠ) της Ελλάδας 2023-2027.

ΣΤ. Το γεγονός ότι από την έκδοση της παρούσας δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού.

Ζ. Το γεγονός ότι οι διατάξεις της παρούσας δεν αφορούν σε διοικητική διαδικασία για την οποία υπάρχει υποχρέωση καταχώρισης στο ΕΜΔΔ - ΜΙΤΟΣ, αποφασίζουμε:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Γενικές διατάξεις

Άρθρο 1

Σκοπός

Σκοπός της παρούσας απόφασης είναι ο καθορισμός του αναγκαίου θεσμικού πλαισίου για την εφαρμογή, διαχείριση και παρακολούθηση του οικολογικού προγράμματος (ecoscheme) Π1-31.7 «Περιβαλλοντική διαχείριση κτηνοτροφικών συστημάτων», που αποτελείται από τις κάτωθι δράσεις:

α) 31.7-Α «Δημιουργία τεχνητού λειμώνα σε υποβαθμισμένους βοσκοτόπους»,

β) 31.7-Β «Μετακίνηση από υποβαθμισμένους βοσκότοπους»,

γ) 31.7-Γ «Κατάρτιση σχεδίου διαχείρισης βοσκοτόπου σε υποβαθμισμένους βοσκότοπους»,

δ) 31.7-Δ «Κατάρτιση και εφαρμογή βελτιωμένου σιτηρεσίου σε μέσης-καλής κατάστασης βοσκοτόπους».

Άρθρο 2

Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής

1. Τα οικολογικά προγράμματα εφαρμόζονται σύμφωνα με το άρθρο 31 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, ως αποσυνδεδεμένες άμεσες ενισχύσεις.

2. Η παραπάνω παρέμβαση του οικολογικού προγράμματος συμβάλει στους ακόλουθους ειδικούς στόχους της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) για το κλίμα, το περιβάλλον και την καλή διαβίωση των ζώων:

α) Στο μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και στην προσαρμογή σ' αυτήν, μεταξύ άλλων μέσω της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και της ενίσχυσης της δέσμευσης του διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και προώθηση της βιώσιμης ενέργειας [άρθρο 6, παρ. δ) Καν.(ΕΕ) 2021/2115), ειδικός στόχος SO4 του ΣΣ ΚΑΠ], β) στη προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και στην αποτελεσματική διαχείριση των φυσικών πόρων, όπως το νερό, το έδαφος και ο αέρας, μεταξύ άλλων με τη μείωση της χημικής εξάρτησης [άρθρο 6 παρ. ε) Καν.(ΕΕ) 2021/2115), ειδικός στόχος SO5 του ΣΣ ΚΑΠ], γ) στην ανάσχεση και αντιστροφή της απώλειας βιοποικιλότητας, ενίσχυση των οικοσυστημικών υπηρεσιών και διατήρηση των οικοτόπων και των τοπίων [άρθρο 6 παρ. στ) Καν.(ΕΕ) 2021/2115), ειδικός στόχος SO6 του ΣΣ ΚΑΠ],

δ) στη βελτίωση της ανταπόκρισης της γεωργίας της Ένωσης στις απαιτήσεις της κοινωνίας σχετικά με τα τρόφιμα και την υγεία, συμπεριλαμβανομένων των υψηλής ποιότητας, ασφαλών και θρεπτικών τροφίμων που παράγονται με βιώσιμο τρόπο, μείωση της σπατάλης τροφίμων, καθώς και βελτίωση της καλής διαβίωσης των ζώων και καταπολέμηση της αντιμικροβιακής αντοχής. [άρθρο 6 παρ. θ) Καν.(ΕΕ) 2021/2115), ειδικός στόχος SO9 του ΣΣ ΚΑΠ].

3. Η παρακολούθηση και αξιολόγηση των επιδόσεων του οικολογικού προγράμματος πραγματοποιείται με βάση δύο είδη δεικτών/δεδομένων: α) Τους κοινούς, για όλα τα κράτη μέλη, δείκτες Πλαισίου Παρακολούθησης και Αξιολόγησης, εκροών και αποτελεσμάτων, οι οποίοι περιγράφονται στο Παράρτημα Ι του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115, συλλέγονται από τις αιτήσεις πληρωμών, αποστέλλονται από τον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. στην Επιτροπή κάθε χρόνο έως τις 15 Φεβρουαρίου του έτους Ν, αποτυπώνονται στους πίνακες της ετήσιας έκθεσης επιδόσεων και αφορούν πληρωμές κατά το γεωργικό οικονομικό έτος Ν-1 καθώς και β) τα επιπλέον δεδομένα, τα οποία περιγράφονται στο Παράρτημα IV του εφαρμοστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2022/1475, συλλέγονται από την Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης (ΕΑΕ), αποστέλλονται από τον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. στην Επιτροπή κάθε χρόνο έως τις 30 Απριλίου του έτους Ν, με τη μορφή πινάκων και αφορούν παρεμβάσεις για τις οποίες έχουν πραγματοποιηθεί πληρωμές κατά το γεωργικό οικονομικό έτος Ν-1.

Οι δείκτες εκροών και αποτελεσμάτων και τα επιπλέον δεδομένα, του οικολογικού προγράμματος του ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027, περιγράφονται αναλυτικά στο Παράρτημα Ι της παρούσης.

Οι διαδικασίες για την ετήσια παρακολούθηση της επίτευξης των επιδόσεων, των τιμών δεικτών εκροών και αποτελεσμάτων καθώς και η αιτιολόγηση τυχόν υπερβάσεων ή αποκλίσεων από τις αντίστοιχες προγραμματισμένες τιμές που έχουν καθοριστεί στο ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027, περιγράφονται αναλυτικά στη Διαδικασία 3.2 του Παραρτήματος Ι, του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου (ΣΔΕ).

Άρθρο 3

Αρμόδιοι Φορείς

1. Φορέας Διαχείρισης είναι η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ (ΕΥΔ ΣΣ ΚΑΠ).

2. Ενδιάμεσος Φορέας (ΕΦ) για την εφαρμογή του οικολογικού προγράμματος του άρθρου 1 είναι η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας, Διεύθυνση Ζωοτροφών και Βοσκήσιμων Γαιών, σύμφωνα με την υπ' αρ. 885/13-3- 2023 απόφαση του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

3. Οργανισμός πληρωμής των οικονομικών ενισχύσεων είναι ο Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.).

Άρθρο 4

Εννοιολογικοί προσδιορισμοί

Για την εφαρμογή της παρούσας ισχύουν οι ορισμοί του άρθρου 3 της υπ' αρ. 519/135068/2023 (Β' 3071) απόφασης του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Καθορισμός οριζόντιων θεμάτων για την εφαρμογή των παρεμβάσεων άμεσων ενισχύσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού (ΕΕ)2021/2115 και το Στρατηγικό Σχέδιο της Ελλάδας για την ΚΑΠ 2023-2027». Επιπλέον ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

1. Ολοκληρωμένο Σύστημα (ΟΣ): Το ολοκληρωμένο σύστημα (ΟΣ), σύμφωνα με το άρθρο 66 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2116 περιλαμβάνει τα ακόλουθα στοιχεία:

α) Σύστημα αναγνώρισης αγροτεμαχίων, β) σύστημα υποβολής αιτήσεων με βάση γεωχωρικά στοιχεία και, κατά περίπτωση, σύστημα υποβολής αιτήσεων με βάση τα ζώα, γ) σύστημα παρακολούθησης εκτάσεων, δ) σύστημα για την ταυτοποίηση των δικαιούχων των παρεμβάσεων και των μέτρων που αναφέρονται στο άρθρο 65 παρ. 2 του ίδιου Κανονισμού, ε) σύστημα ελέγχου και επιβολής κυρώσεων, στ) κατά περίπτωση, σύστημα προσδιορισμού και καταγραφής των δικαιωμάτων ενίσχυσης, ζ) κατά περίπτωση, σύστημα αναγνώρισης και καταγραφής των ζώων.

2. Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης (ΕΑΕ): Η αίτηση ενίσχυσης που υποβάλλει ο γεωργός στο πλαίσιο του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115, όπως περιγράφεται στο άρθρο 14 της υπ' αρ. 519/135068/2023 υπουργικής απόφασης «Καθορισμός οριζόντιων θεμάτων για την εφαρμογή των παρεμβάσεων άμεσων ενισχύσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Καν.(ΕΕ) 2021/2115 και το Στρατηγικό Σχέδιο της Ελλάδας για την ΚΑΠ 2023-2027».

3. Στήριξη/ενίσχυση: οικονομικές ετήσιες ενισχύσεις για όλα τα επιλέξιμα εκτάρια ή Μονάδες Ζωικού Κεφαλαίου που καλύπτονται από δεσμεύσεις των γεωργών. Οι ενισχύσεις αυτές λειτουργούν ως αποζημιώσεις έναντι του συνόλου ή μέρους των πρόσθετων δαπανών που πραγματοποιήθηκαν και του διαφυγόντος εισοδήματος ως αποτέλεσμα αυτών των δεσμεύσεων.

4. Υποχρεωτικές απαιτήσεις: είναι οι βασικές απαιτήσεις των γεωργών για την εφαρμογή των οικολογικών προγραμμάτων, που αποτελούν τη βάση υπολογισμού έναντι της οποίας οι γεωργοί αναλαμβάνουν δεσμεύσεις που υπερβαίνουν:

α) Τις σχετικές κανονιστικές απαιτήσεις διαχείρισης (ΚΑΔ), τα πρότυπα Καλής Γεωργικής Περιβαλλοντικής Κατάστασης (ΚΓΠΚ) και τα οριζόμενα στην υπ' αρ. 1313/178948/9-6-2023 απόφαση του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Εφαρμογή του καθεστώτος της Αιρεσιμότητας σε εκτέλεση του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και τους άλλους κανονισμούς» (Β' 3777),

β) τις σχετικές ελάχιστες απαιτήσεις για την καλή διαβίωση των ζώων καθώς και άλλες σχετικές υποχρεωτικές απαιτήσεις που θεσπίζονται από το εθνικό και ενωσιακό δίκαιο,

γ) τις προϋποθέσεις που καθορίζονται για τη διατήρηση της γεωργικής έκτασης σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 2 στοιχείο β) του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

5. Υποβαθμισμένος βοσκότοπος για τις ανάγκες της παρούσης νοείται ο βοσκότοπος το έδαφος του οποίου κινδυνεύει με διάβρωση, όπως προσδιορίζεται στο σύστημα αναγνώρισης αγροτεμαχίων της ΕΑΕ, και συγκεκριμένα οι περιοχές (αγροτεμάχια αναφοράς) που φέρουν την ένδειξη «ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ: ΝΑΙ».

6. Τεχνητός λειμώνας για τις ανάγκες της παρούσης νοείται η γεωργική έκταση που καλλιεργείται με φυτά τα οποία προορίζονται είτε για απευθείας κατανάλωση από τα αγροτικά ζώα, είτε η υπέργεια βιομάζα τους συγκομίζεται για να προωθηθεί ως βοσκήσιμη ύλη. Δημιουργείται με τεχνητή σπορά χορτοδοτικών κτηνοτροφικών φυτών μετά από κατάλληλη προεργασία του εδάφους με άρωση, λίπανση και πότισμα.

7 Μετακινούμενοι κτηνοτρόφοι νοούνται οι κτηνοτρόφοι που μετακινούν το σύνολο του ζωικού τους κεφαλαίου (αίγες, πρόβατα, βοοειδή) για τουλάχιστον 4 μήνες το χρόνο, από πεδινό σε ορεινό βοσκότοπο, όπως προκύπτει από την δήλωση του ΟΣΔΕ.

8. Ζωοτροφές: ο ορισμός της παρ. 4 του άρθρου 3 του Κανονισμού (ΕΚ) 178/2002, «για τον καθορισμό των γενικών αρχών και απαιτήσεων της νομοθεσίας για τα τρόφιμα, για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων και τον καθορισμό διαδικασιών σε θέματα ασφαλείας των τροφίμων»,

9. Πρώτες ύλες ζωοτροφών: ο ορισμός της περ. ζ της παρ. 2 του άρθρου 3 του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 767/2009 «για τη διάθεση στην αγορά και τη χρήση ζωοτροφών».

10. Σύνθετες ζωοτροφές: ο ορισμός της περ. η της παρ. 2 του άρθρου 3 του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 767/2009 «για τη διάθεση στην αγορά και τη χρήση ζωοτροφών».

11. Πρόσθετες ύλες ζωοτροφών: ο ορισμός της περ. α της παρ. 2 του άρθρου 2 του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1831/2003 «για τις πρόσθετες ύλες που χρησιμοποιούνται στη διατροφή των ζώων».

12. Προμείγματα: ο ορισμός της περ. ε της παρ. 2 του άρθρου 2 του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1831/2003 «για τις πρόσθετες ύλες που χρησιμοποιούνται στη διατροφή των ζώων».

Άρθρο 5

Δικαιούχοι - Όροι ενίσχυσης

1. Δικαιούχοι των οικολογικών προγραμμάτων είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα, για τους οποίους συντρέχουν οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) Έχουν την ιδιότητα του ενεργού γεωργού,

β) υποβάλλουν αίτηση ενιαίας ενίσχυσης για το ζωικό τους κεφάλαιο για το οποίο τους κατανέμεται ο ανάλογος βοσκότοπος,

γ) είναι μετακινούμενοι κτηνοτρόφοι στην περίπτωση της δράσης 31.7 Β και 31.7 Γ.,

δ) εφαρμόζουν τις απαιτήσεις για την αναγνώριση και καταγραφή των ζώων όπως προβλέπονται στο εθνικό και ενωσιακό δίκαιο.

2. Οι ενισχύσεις που παρέχονται καλύπτουν δεσμεύσεις που είναι διαφορετικές από τις δεσμεύσεις για τις οποίες χορηγούνται ενισχύσεις δυνάμει των παρεμβάσεων του άρθρου 70 «Περιβαλλοντικές, κλιματικές και άλλες δεσμεύσεις διαχείρισης» του Στρατηγικού Σχεδίου της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΣΣ ΚΑΠ), οι οποίες υπερβαίνουν:

α) Τις σχετικές Κανονιστικές Απαιτήσεις Διαχείρισης (ΚΑΔ) και τα πρότυπα για την Καλή Γεωργική και Περιβαλλοντική Κατάσταση (ΚΓΠΚ) που ισχύουν στο πλαίσιο της αιρεσιμότητας, σύμφωνα με το άρθρο 8 της υπ' αρ. 519/135068/5-5-2023 υπουργικής απόφασης,

β) τις σχετικές ελάχιστες απαιτήσεις για την καλή διαβίωση των ζώων, καθώς και άλλες σχετικές υποχρεωτικές απαιτήσεις που θεσπίζονται από το εθνικό και ενωσιακό δίκαιο,

γ) τις προϋποθέσεις που καθορίζονται για τη διατήρηση της γεωργικής έκτασης σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 3 στοιχείο β) της υπ'αρ. 519/135068/5-5-2023 υπουργικής απόφασης.

3. Δεν χορηγούνται άμεσες ενισχύσεις σε γεωργούς, όταν το συνολικό ποσό προς καταβολή της άμεσων ενισχύσεων πριν την ανάκτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών και της εφαρμογής διοικητικών κυρώσεων για δεδομένο ημερολογιακό έτος δεν υπερβαίνει τα 150 ευρώ. Η πρόβλεψη αυτή δεν εφαρμόζεται για τους γεωργούς των οποίων η έδρα της εκμετάλλευσης βρίσκεται στα νησιά του Αιγαίου Πελάγους με εξαίρεση την Εύβοια και την Κρήτη.

4. Για τις ανάγκες του κριτηρίου αποφυγής διπλής χρηματοδότησης με άλλα καθεστώτα του ΣΣ ΚΑΠ, διενεργούνται οι απαιτούμενοι έλεγχοι, πριν την καταβολή της ενίσχυσης.

Άρθρο 6

Ασυμβατότητα

Για την αποφυγή διπλής χρηματοδότησης και αντικρουόμενων γεωργικών πρακτικών σύμφωνα με την υπ' αρ. 1606/9.6.2023 απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «Ασυμβατότητες μεταξύ των οικολογικών προγραμμάτων (ecoschemes), των παρεμβάσεων του άρθρου 70 «Περιβαλλοντικές, κλιματικές και άλλες δεσμεύσεις διαχείρισης» του ΣΣ ΚΑΠ 2023-2027 και των Μέτρων 10.1 «Ενίσχυση για γε-

ωργοπεριβαλλοντικές και κλιματικές υποχρεώσεις» και 11 «Βιολογική Γεωργία» του ΠΑΑ 2014-2022» (Β'3778), υφίσταται ασυμβατότητα σε επίπεδο αγροτεμαχίου/ βοσκοτόπου μεταξύ:

α) Των δράσεων των οικολογικών προγραμμάτων, όπως αποτυπώνονται στον πίνακα 1 του Παραρτήματος της ανωτέρω απόφασης,

β) των δράσεων των οικολογικών προγραμμάτων και των δράσεων των Μέτρων 10.1 «Ενίσχυση για γεωργοπεριβαλλοντικές και κλιματικές υποχρεώσεις» και 11 «Βιολογική Γεωργία» του ΠΑΑ 2014-2022, όπως αποτυπώνονται στον πίνακα 2 του Παραρτήματος της ανωτέρω απόφασης,

γ) των δράσεων των οικολογικών προγραμμάτων και των παρεμβάσεων του άρθρου 70 του ΣΣ ΚΑΠ 20232027, όπως αποτυπώνονται στον Πίνακα 3 του Παραρτήματος της ανωτέρω απόφασης.

Άρθρο 7

Γενικές δεσμεύσεις

1. Οι γεωργοί πέραν των υποχρεωτικών απαιτήσεων και δεσμεύσεων που περιγράφονται στα αντίστοιχα άρθρα της παρούσας για κάθε επιμέρους παρέμβαση και δράση, υποχρεούνται:

α) Να τηρούν περιβαλλοντικό φάκελο σε έντυπη μορφή, καθ' όλη τη διάρκεια του έτους που αφορά την αίτηση, ο οποίος θα πρέπει να είναι διαθέσιμος στις ελεγκτικές αρχές.

β) Nα δέχονται και να διευκολύνουν όλους τους προβλεπόμενους ελέγχους από τα αρμόδια εθνικά και ενωσιακά ελεγκτικά όργανα.

2. Ο φάκελος περιέχει το σύνολο των εγγράφων που χορηγούνται από τις δημόσιες αρχές (άδεια διακίνησης ζώων, αντίγραφο μητρώου εκμετάλλευσης κ.α.) καθώς και το σύνολο των φορολογικών παραστατικών αγοράς προσθέτων υλών ζωοτροφών, προμιγμάτων, πρώτων υλών και συνθέτων ζωοτροφών, προμήθειας συστήματος γεωεντοπισμού (GPS) σε όσες δράσεις της παρούσας απαιτούνται. Τα φορολογικά παραστατικά γίνονται αποδεκτά εφόσον έχουν εκδοθεί εντός του έτους της αίτησης, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά στις επιμέρους παρεμβάσεις.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

Παρέμβαση Π1-31.7 Περιβαλλοντική Διαχείριση Κτηνοτροφικών Συστημάτων

Τμήμα 1

Δράση 31.7-Α Δημιουργία τεχνητού λειμώνα

σε υποβαθμισμένους βοσκότοπους

Άρθρο 8

Περιγραφή

Στο πλαίσιο της δράσης ενισχύονται οι παραγωγοί, για την αναστολή της βόσκησης υποβαθμισμένων βοσκήσιμων γαιών που αντιμετωπίζουν κίνδυνο ερημοποίησης λόγω διάβρωσης και για τη δημιουργία μονοετούς τεχνητού λειμώνα που θα καλύπτει τις διατροφικές ανάγκες των ποιμνίων κατά την περίοδο της αναστολής.

Άρθρο 9

Υποχρεωτικές απαιτήσεις

Τήρηση του προτύπου ΚΓΠΚ 1 περί διατήρησης των μόνιμων βοσκοτόπων βάσει της αναλογίας των μόνιμων βοσκότοπων σε σχέση με τη γεωργική έκταση όπως αυτή καθορίζεται στη σχετική υπουργική απόφαση για την αιρεσιμότητα.

Άρθρο 10

Δεσμεύσεις γεωργών

Στο πλαίσιο της παρούσας δράσης οι δικαιούχοι δεσμεύονται ως προς τα ακόλουθα:

1) Να αναστείλουν τη βόσκηση των βοσκήσιμων γαιών στην αρχή της κύριας βλαστητικής περιόδου, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στην βλάστηση να αναπτυχθεί με προσδοκώμενο αποτέλεσμα να μειωθεί ο κίνδυνος διάβρωσης και να βελτιωθεί η βιοποικιλότητα των βοσκοτόπων. Συγκεκριμένα αναστέλλεται η βόσκηση:

α) Για τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο στη πεδινή υψομετρική ζώνη (<600μ.),

β) για τους μήνες Απρίλιο και Μάιο στην ημιορεινή υψομετρική ζώνη (600-800 μ.) και γ) και για τον μήνα Μάιο στην ορεινή υψομετρική ζώνη (>800μ.).

Η αναστολή της βόσκησης εφαρμόζεται σε όλες τις βοσκήσιμες γαίες που έχουν κατανεμηθεί στο δικαιούχο και οι οποίες στο σύστημα αναγνώρισης αγροτεμαχίων (αγροτεμάχια αναφοράς) της ΕΑΕ, φέρουν την ένδειξη «ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ: ΝΑΙ».

2) Να δημιουργήσουν μονοετή τεχνητό λειμώνα σε έκταση, ξερικής γης όπου θα πραγματοποιήσουν τις απαραίτητες καλλιεργητικές φροντίδες (όργωμα, σβάρ- νισμα, σπορά, διασπορά λιπάσματος κ.λπ.), ίση ή μικρότερη με την έκταση του υποβαθμισμένου βοσκότοπου που θα πραγματοποιήσουν την αναστολή της βόσκησης.

Στο πλαίσιο της παρούσας δράσης ο περιβαλλοντικός φάκελος περιέχει επιπλέον τα κάτωθι: α) Υπεύθυνη δήλωση ότι προχώρησαν σε αναστολή της βόσκησης,

β) αντίγραφο του Ε9 ή ενοικιαστήριο ή το έγγραφο κατανομής όπου εμφανίζεται ο ακριβής αριθμός εκταρίων του υποβαθμισμένου βοσκοτόπου, γ) αντίγραφο του Ε9 ή ενοικιαστήριο για έκταση μονοετούς τεχνητού λειμώνα ίση ή μικρότερη με την έκταση του υποβαθμισμένου βοσκότοπου που θα πραγματοποιήσουν την αναστολή της βόσκησης. Στην περίπτωση που η έκταση για μονοετή λειμώνα είναι μικρότερη της κατανεμηθείσας, ο δικαιούχος πληρώνεται για τη μικρότερη έκταση,

δ) σε περίπτωση ενοικιαζόμενων μηχανημάτων ή άλλου εξοπλισμού, σχετικά ενοικιαστήρια συμβόλαια, ε) παραστατικά αγοράς σπόρων-λιπασμάτων, στ) υπεύθυνη δήλωση ότι κατά την περίοδο αναστολής της βόσκησης απομάκρυναν τα ζώα από τον υποβαθμισμένο βοσκότοπο.

Άρθρο 11

Ύψος ενίσχυσης

Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης ορίζεται ως εξής:

Κωδικός προβλεπόμενου μοναδιαίου ποσού	Μέγιστο Ύψος Ενίσχυσης (ευρώ/εκτάριο)
31.7-1	304

Σε περίπτωση υπερβάλλουσας ζήτησης, το ύψος ενίσχυσης, ανά εκτάριο και έτος, δύναται να μειωθεί, έτσι ώστε να αποφευχθεί η υπέρβαση των ετήσιων χρηματοδοτικών κονδυλιών των ειδών παρέμβασης υπό μορφή άμεσων ενισχύσεων, βάσει του άρθρου 102 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2115.

Τμήμα 2

Δράση 31.7-Β Μετακίνηση από υποβαθμισμένους βοσκοτόπους

Άρθρο 12

Περιγραφή

Ενίσχυση παραγωγών για την μετακίνηση του συνόλου του ζωικού κεφαλαίου (βοειδή, αίγες και πρόβατα) σε ορεινές βοσκήσιμες γαίες για τουλάχιστον τέσσερις συνεχόμενους μήνες το έτος έτσι ώστε από τη μία πλευρά να μειώνεται η πίεση της ποσότητας βιομάζας στους ορεινούς βοσκότοπους που αυξάνει τον κίνδυνο πυρκαγιάς κατά τους ξηρούς μήνες και από την άλλη να μην επιβαρύνονται περαιτέρω οι υποβαθμισμένοι πεδινοί βοσκότοποι από την υπερβόσκηση.

Άρθρο 13

Υποχρεωτικές απαιτήσεις

Άρθρο 14

Δεσμεύσεις γεωργών

Στο πλαίσιο της παρούσας δράσης οι δικαιούχοι δεσμεύονται ως προς τα ακόλουθα:

1) Διάρκεια παραμονής στον ορεινό βοσκότοπο τουλάχιστον 4 συνεχόμενους μήνες το έτος.

2) Μετακίνηση για το σύνολο του ζωικού κεφαλαίου κατόπιν έκδοσης άδειας διακίνησης από τις αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες.

3) Κατά την διάρκεια των μετακινήσεων να εξασφαλίζεται η πλήρης εφαρμογή των κανόνων ευζωίας.

4) Συμμόρφωση με τα διαχειριστικά σχέδια των περιοχών NATURA όπου αυτά υπάρχουν.

5) Τήρηση των δεσμεύσεων της δράσης 31.7-Γ.

Άρθρο 15

Ύψος ενίσχυσης

Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης ορίζεται ως εξής:

Eπιλέξιμο Zωικό Κεφάλαιο	Κωδικός προβλεπόμενου μοναδιαίου ποσού	Μέγιστο Ύψος Ενίσχυσης (ευρώ/εκτάριο)
Aίγες, πρόβατα	31.7-2	65
Bοοειδή	31.7-3	55

Η ενίσχυση καλύπτει τις πρόσθετες δαπάνες για τη μετακίνηση των ζώων σε ορεινό υποβοσκημένο βοσκότοπο, ήτοι το άθροισμα των δαπανών που προκύπτουν από την μεταφορά του ζωικού κεφαλαίου (φόρτωση και μετακίνηση) στα ορεινά βοσκοτόπια αλλά και για την καθημερινή μεταφορά γάλακτος από τον ορεινό βοσκότοπο στο πλησιέστερο τυροκομείο και εξαρτάται από τη διοικητική περιφέρεια, την απόσταση που πρέπει να διανύσει αλλά και το είδος του εκτρεφόμενου ζώου.

Τμήμα 3

Δράση 31.7-Γ Κατάρτιση σχεδίου διαχείρισης βοσκοτόπου σε υποβαθμισμένους βοσκότοπους

Άρθρο 16

Περιγραφή

Ενίσχυση παραγωγών για την κατάρτιση ετήσιου Σχεδίου Διαχείρισης Βοσκοτόπου της εκμετάλλευσης τους με τη συνδρομή πιστοποιημένου συμβούλου, όπου θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι η βόσκηση θα συμμορφώνεται με τα οριζόμενα στην υπ' αρ. 1313/178948/9-6-2023 (Β'3777) απόφαση και στην υπ' αρ. 519/135068/5-5-2023 (Β' 3071) απόφαση, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.

Η δράση μπορεί να εφαρμοστεί μόνο από μετακινούμενους κτηνοτρόφους.

Άρθρο 17

Υποχρεωτικές απαιτήσεις

Άρθρο 18

Δεσμεύσεις γεωργών

Στο πλαίσιο της παρούσας δράσης οι δικαιούχοι δεσμεύονται ως προς τα ακόλουθα:

1) Εκπόνηση και εφαρμογή ετήσιου Σχεδίου Διαχείρισης Βοσκοτόπου. Στο ετήσιο σχέδιο διαχείρισης γίνεται καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης, περιγράφονται αναλυτικά οι δράσεις που θα πραγματοποιηθούν καθώς και τα παραδοτέα

2) Προμήθεια και χρήση συστήματος γεωεντοπισμού (GPS) για τον εντοπισμό του κοπαδιού κατά τους μήνες της μετακίνησης

3) Τήρηση των δεσμεύσεων της δράσης 31.7-Β

Στο πλαίσιο της παρούσας δράσης ο περιβαλλοντικός φάκελος περιέχει επιπλέον τα κάτωθι:

Απόδειξη παροχής υπηρεσιων από πιστοποιημένο σύμβουλο για την κατάρτιση-παρακολούθηση του Σχεδίου Διαχείρισης Βοσκοτόπου. Για τις ανάγκες της παρούσας δράσης, ως πιστοποιημένος σύμβουλος ορίζεται ο γεωτεχνικός (γεωπόνος ή δασολόγος) εγγεγραμμένος στο ΓΕΩΤΕΕ.

Άρθρο 19

Ύψος ενίσχυσης

Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης ορίζεται ως εξής:

Κωδικός προβλεπόμενου μοναδιαίου ποσού	Μέγιστο Ύψος Ενίσχυσης (ευρώ/εκτάριο)
31.7-4	10

Τμήμα 4

Δράση 31.7-Δ Κατάρτιση και εφαρμογή βελτιωμένου σιτηρεσίου σε μέσης-καλής κατάστασης βοσκοτόπους

Άρθρο 20

Περιγραφή

Η δράση συνίσταται στην ενίσχυση για τη κατάρτιση και εφαρμογή προγράμματος κατάλληλου εμπλουτισμού και τελικά βελτιστοποίησης του σιτηρεσίου, σε συνεργασία με σύμβουλο, έτσι ώστε να μειωθούν οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου στα μηρυκαστικά, και να μειωθεί η χρήση αντιβιοτικών. Ο κτηνοτρόφος σε συνεργασία με το σύμβουλο παρακολουθεί και προσαρμόζει το βελτιωμένο σιτηρέσιο και ενημερώνει ηλεκτρονική εφαρμογή παρακολούθησης των εκπομπών αερίου και της μείωσης της χρήσης αντιβιοτικών.

Για τις ανάγκες της παρούσας δράσης, ως πιστοποιημένος σύμβουλος ορίζεται ο γεωτεχνικός (γεωπόνος ή κτηνίατρος) εγγεγραμμένος στο ΓΕΩΤΕΕ.

Άρθρο 21

Υποχρεωτικές απαιτήσεις

Δεν υπάρχει σχετική υποχρέωση.

Άρθρο 22

Δεσμεύσεις

1. Ο δικαιούχος, σε συνεργασία με σύμβουλο, καταρτίζει και εφαρμόζει σιτηρέσιο με στόχο αφ'ενός τη μείωση των αερίων θερμοκηπίου και αφετέρου τον εμπλουτισμό της τροφής με φυσικά συστατικά με αντιμικροβιακή δράση έτσι ώστε να συμβάλλει στη μείωση της χρήσης αντιβιοτικών.

2. Τα χαρακτηριστικά του βελτιωμένου σιτηρεσίου δύνανται να είναι ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:

α) Μείωση της αναλογίας χονδροειδών προς συμπυκνωμένες ζωοτροφές, έως του βαθμού που δεν δημιουργούνται αρνητικές συνέπειες για τα ζώα, β) μεγαλύτερη χρήση ψυχανθών έναντι αγροστωδών φυτών,

γ) βελτίωση της ποιότητας των χορηγούμενων ή βο- σκούμενων χονδροειδών ζωοτροφών, δ) βελτίωση του ενσιρώματος με τη χρήση πρόσθετων υλών (ή προμιγμάτων αυτών) εγκεκριμένων για την εν λόγω χρήση σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1831/2003,

ε) αύξηση της συμπερίληψης ελαιούχων σπόρων, καρπών και προϊόντων αυτών, όπως αυτοί περιγράφονται στο κεφάλαιο 2 του Μέρους Γ του Παραρτήματος του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 68/2013, στ) εφαρμογή διατροφής ακριβείας (κυρίως ως προς τα αμινοξέα),

ζ) συμπερίληψη στο σιτηρέσιο πρώτων υλών ζωοτροφών όπως ζυμών, καθώς και άλλων προϊόντων και παραπροϊόντων που λαμβάνονται μέσω ζύμωσης με χρήση μικροοργανισμών, όπως αυτοί περιγράφονται στο κεφάλαιο 12 του Μέρους Γ του Παραρτήματος του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 68/2013, η) συμπερίληψη στο σιτηρέσιο πρόσθετων υλών όπως: ηα) προστατευμένων στη μεγάλη κοιλία αμινοξέων, ηβ) αιθέριων ελαίων (π.χ. ριγανέλαιο κ.λπ.), ηγ) ενζύμων, μικροοργανισμών και άλλων ζωοτεχνι- κών πρόσθετων υλών,

οι οποίες είναι εγκεκριμένες σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1831/2003 και τηρούνται οι ειδικές απαιτήσεις για τους όρους χρήσης τους, σύμφωνα με τον Κανονισμό έγκρισής τους.

θ) εφαρμογή οποιασδήποτε τεχνικής διατροφής ή/ και τροποποίησης του σιτηρεσίου ή/και χρήση άλλης πρώτης ή πρόσθετης ύλη ζωοτροφών, η οποία συμβάλει, σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα, στη μείωση των αερίων θερμοκηπίου ή/και της χρήσης αντιβιοτικών, υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι λοιπές απαιτήσεις της νομοθεσία των ζωοτροφών.

3. Στο πλαίσιο της παρούσας δράσης, ο φάκελος δικαιούχου περιέχει, επιπλέον, τα κάτωθι:

α) Βεβαίωση του συμβούλου για την εφαρμογή τουλάχιστον μίας εκ των περιγραφόμενων στην παρ. 2 δεσμεύσεων, σύμφωνα με το υπόδειγμα του Παραρτήματος ΙΙ,

β) παραστατικά αγοράς προσθέτων υλών ζωοτροφών, προμιγμάτων, πρώτων υλών και συνθέτων ζωοτροφών, και στην περίπτωση ενσωμάτωσης/χρήσης πρόσθετων υλών ή/και προμιγμάτων προσθέτων υλών ή/και σύνθετων ζωοτροφών (π.χ. ισορροπιστής) που περιέχουν πρόσθετες ύλες, προκειμένου για την κάλυψη των απαιτήσεων των περ. δ, στ, η και θ της παρ. 2, παραστατικά (ετικέτες ζωοτροφών, πιστοποιητικά ανάλυσης κ.λπ.) που να το αποδεικνύουν.

4. Οι αποδοχές του συμβούλου καθορίζονται κατά μέγιστο σε ποσοστό έως και 5% της ενίσχυσης που λαμβάνει ο δικαιούχος για την παρούσα δράση, και σε έως 500 € συνολικά.

Άρθρο 23

Ύψος ενίσχυσης

Το μέγιστο ύψος ενίσχυσης ορίζεται ως εξής:

Eπιλέξιμο Zωικό Κεφάλαιο	Κωδικός προβλεπόμενου μοναδιαίου ποσού	Μέγιστο Ύψος Ενίσχυσης (ευρώ/εκτάριο)
Aιγοπρόβατα/Βοοειδή	31.7-5	30

Η ενίσχυση καλύπτει τις πρόσθετες δαπάνες κατάρτισης, εφαρμογής (αγορά συστατικών σιτηρεσίου), παρακολούθησης και προσαρμογής βελτιωμένου σιτηρεσίου καθώς και τις δαπάνες για την αγορά άδειας χρήσης και την ενημέρωση ηλεκτρονικής εφαρμογής παρακολούθησης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και μείωσης της χρήσης αντιβιοτικών.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

Καταβολή της ενίσχυσης - κυρώσεις

Τμήμα 1

Καταβολή της ενίσχυσης

Άρθρο 24

Υποβολή Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης

1. Oι γεωργοί, για να λάβουν την ετήσια οικονομική ενίσχυση υποβάλλουν ΕΑΕ σύμφωνα με τα άρθρα 14, 15 και 16 της υπ' αρ. 519/135068/5-5-2023 υπουργικής απόφασης με τη συμπλήρωση σχετικού πεδίου (κωδικός παράλληλης δράσης) για τα αγροτεμάχια στα οποία εφαρμόζουν το αντίστοιχο οικολογικό πρόγραμμα.

2. Οι γεωργοί έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν τη συμμετοχή τους, σε μια η περισσότερες δράσεις ενός ή περισσότερων οικολογικών προγραμμάτων, με τους περιορισμούς που τίθενται λόγω ασυμβατότητας σε επίπεδο αγροτεμαχίου, σύμφωνα με την σχετική απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Άρθρο 25

Τροποποίηση - διόρθωση - απόσυρση των αιτήσεων ενίσχυσης

Για την διαδικασία τροποποιήσεων, διορθώσεων και αναπροσαρμογών προφανών σφαλμάτων και απόσυρσης των αιτήσεων ενίσχυσης ακολουθούνται τα αναφερόμενα στα άρθρα 17, 18 και 19 της υπ' αρ. 519/135068/5-5-2023 υπουργικής απόφασης.

Άρθρο 26

Διοικητικοί και επιτόπιοι έλεγχοι

Οι έλεγχοι για την καταβολή της ενίσχυσης διενεργούνται σύμφωνα με το άρθρο 32 της υπ' αρ. 519/135068/ 5-5-2023 υπουργικής απόφασης.

Άρθρο 27

Ύψος και διαδικασία καταβολής της ενίσχυσης

1. Το ακριβές ύψος ενίσχυσης για κάθε έτος καθορίζεται στο Στρατηγικό Σχέδιο ΚΑΠ και σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 32A «Διαδικασία προσδιορισμού των ετήσιων μοναδιαίων ποσών των άμεσων ενισχύσεων στην περίπτωση υπερβάλλουσας ζήτησης» της υπ' αρ. 519/135068/5-5-2023 απόφασης του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

2. Για το 2023 το ύψος ενίσχυσης καθορίζεται ως ακολούθως:

α. Για τη Δράση 31.7-Α «Αναστολή βόσκησης σε υποβαθμισμένους βοσκοτόπους και δημιουργία τεχνητού λειμώνα» σε 196 ευρώ/ha.

β. Για τη Δράση 31.7-Β «Μετακίνηση από υποβαθμισμένους βοσκοτόπους» σε 39 ευρώ/ha για τις αίγες και τα πρόβατα και σε 36 ευρώ/ha για τα βοοειδή.

γ. Για τη Δράση 31.7-Γ «Κατάρτιση σχεδίου διαχείρισης βοσκοτόπου σε υποβαθμισμένους βοσκότοπους» σε 7 ευρώ/ha.

δ. Για τη Δράση 31.7-Δ «Κατάρτιση και εφαρμογή βελτιωμένου σιτηρεσίου σε μέσης-καλής κατάστασης βοσκοτόπους» σε 25 ευρώ/ha.

Ο συνολικός προυπολογισμός για την παρέμβαση Π1- 31.7 για το έτος 2023 ανέρχεται σε 13.000.000€.

3. Ο Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. είναι αρμόδιος για την καταβολή της ενίσχυσης.

4. Οι πληρωμές καταβάλλονται στο ακέραιο στους γεωργούς και πραγματοποιούνται το νωρίτερο την 1η Δεκεμβρίου και το αργότερο στις 30 Ιουνίου του επόμενου ημερολογιακού έτους. Δύναται να καταβάλλονται προκαταβολές έως 50% πριν από την 1η Δεκεμβρίου αλλά όχι πριν από τις 16 Οκτωβρίου.

5. Με εγκύκλιο ο Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. καθορίζει, εφόσον απαιτείται, περαιτέρω λεπτομέρειες εφαρμογής για τη διαδικασία καταβολής της ενίσχυσης.

Τμήμα 2 Κυρώσεις

Άρθρο 28

Κυρώσεις από την μη τήρηση των όρων ενίσχυσης και των υποχρεωτικών απαιτήσεων

1. Εφόσον διαπιστωθεί ότι ο γεωργός δεν πληροί το κριτήριο του ενεργού γεωργού, όπως αυτό ορίζεται στο άρθρο 3 της υπ' αρ. 519/135068/5-5-2023 υπουργικής απόφασης, τότε δεν καταβάλλεται η οικονομική ενίσχυση ή εφόσον έχει ήδη καταβληθεί, αυτή ανακτάται ως αχρεωστήτως καταβληθέν ποσό σύμφωνα με το άρθρο 21 της υπ' αρ. 519/135068/5-5-2023 υπουργικής απόφασης.

2. Σε περίπτωση μη τήρησης των υποχρεωτικών απαιτήσεων όπως αυτά έχουν προσδιοριστεί ανά δράση οικολογικού προγράμματος στα σχετικά άρθρα της παρούσας, δεν καταβάλλεται η οικονομική ενίσχυση ή εφόσον έχει ήδη καταβληθεί, αυτή ανακτάται ως αχρεωστήτως καταβληθέν ποσό σύμφωνα με το άρθρο 21 της υπ' αρ. 519/135068/5-5-2023 υπουργικής απόφασης.

3. Σε περίπτωση μη προσέλευσης ή άρνησης ελέγχου μετά από ειδοποίηση, μη συγκέντρωσης ή συγκράτησης των ζώων, απειλής ή χρήσης βίας κατά των ελεγκτών, παρεμπόδισης ή μη διευκόλυνσης της μετάβασης και επιθεώρησης στο σύνολο των αγροτεμαχίων, των σταυλικών εγκαταστάσεων και των βοηθητικών χώρων της εκμετάλλευσης, μη επίδειξης μητρώων ή αρχείων και παραστατικών ή εγγράφων της εκμετάλλευσης, δεν καταβάλλεται η οικονομική ενίσχυση ή εφόσον έχει ήδη καταβληθεί, αυτή ανακτάται ως αχρεωστήτως καταβληθέν ποσό σύμφωνα με το άρθρο 21 της υπ' αρ. 519/135068/5-5-2023 υπουργικής απόφασης.

Άρθρο 29

Κυρώσεις λόγω μη συμμόρφωσης ως προς τις δεσμεύσεις

Η τήρηση των δεσμεύσεων ελέγχεται σε επίπεδο εκμετάλλευσης.

α) Σε περίπτωση διαπίστωσης μη τήρησης των δεσμεύσεων του άρθρου 10 δεν καταβάλλεται η ενίσχυση που αντιστοιχεί στην δράση 31.7-Α.

β) Σε περίπτωση διαπίστωσης μη τήρησης των δεσμεύσεων του άρθρου 14 δεν καταβάλλεται η ενίσχυση που αντιστοιχεί στην δράση 31.7-Β.

γ) Σε περίπτωση διαπίστωσης μη τήρησης των δεσμεύσεων του άρθρου 18 δεν καταβάλλεται η ενίσχυση που αντιστοιχεί στην δράση 31.7-Γ.

δ) Σε περίπτωση διαπίστωσης μη τήρησης των δεσμεύσεων του άρθρου 22 δεν καταβάλλεται η ενίσχυση που αντιστοιχεί στην δράση 31.7-Δ.

Άρθρο 30

Κυρώσεις αιρεσιμότητας

Σε περίπτωση μη τήρησης των προτύπων της αιρεσιμότητας, πλην αυτών που αναφέρονται στην παρ. 2 του άρθρου 28 της παρούσας, τα οποία δεν συνιστούν υποχρεωτικές απαιτήσεις στο πλαίσιο της κάθε δράσης της παρούσας, επιβάλλονται οι σχετικές κυρώσεις, σύμφωνα με την υπ' αρ. 1313/178948/2023 (Β' 3777) υπουργική απόφαση για την αιρεσιμότητα.

Άρθρο 31

Εξαιρέσεις από την επιβολή κυρώσεων και μειώσεων

Δεν επιβάλλονται κυρώσεις ή/και μειώσεις, κατά περίπτωση, στην οικονομική ενίσχυση:

1. Όταν η μη συμμόρφωση/τήρηση οφείλεται σε ανωτέρα βία ή εξαιρετικές περιστάσεις, σύμφωνα με το άρθρο 20 της υπ' αρ. 519/135068/2023 υπουργικής απόφασης,

2. όταν η μη συμμόρφωση/τήρηση οφείλεται σε προφανή σφάλματα,

3. όταν η μη συμμόρφωση/τήρηση οφείλεται σε σφάλμα της αρμόδιας αρχής ή άλλης αρχής και εφόσον το σφάλμα δεν μπορούσε να εντοπιστεί εύλογα από το πρόσωπο το οποίο αφορά η διοικητική κύρωση,

4. όταν ο γεωργός μπορεί να πείσει την αρμόδια αρχή ότι δεν ευθύνεται για τις περιπτώσεις μη συμμόρφωσης/ τήρησης ή όταν η αρμόδια αρχή πεισθεί άλλως ότι δεν ευθύνεται το συγκεκριμένο πρόσωπο.

Άρθρο 32

Γενικά

1. Με την παρούσα απόφαση αντικαθίσταται η υπ' αρ. 432/182881/13.6.2023 ( Β' 3860) υπουργική απόφαση, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά την τροποποίησή της με την υπ' αρ. 364/124345/29.4.2024 (Β' 2537) υπουργική απόφαση.

2. Τα συνημμένα παραρτήματα αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της παρούσας απόφασης.

Η παρούσα απόφαση έχει ισχύ από την ημερομηνία δημοσίευσής της.

(Ακολουθούν παραρτήματα για τα οποία βλέπε στο οικείο ΦΕΚ)

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 25 Σεπτεμβρίου 2025